- Adaptogeny to rośliny lub grzyby, które pomagają organizmowi w walce ze stresem, wzmacniają odporność i przystosowują ciało do stresujących sytuacji.
- Aby substancja była uznana za adaptogen, musi działać całościowo na organizm, uodparniać na stres, nie wykazywać właściwości toksycznych i wywoływać niewielkie zmiany w fizjologii.
- Najskuteczniejsze adaptogeny to m.in. różeniec górski, żeń-szeń i ashwagandha, które łagodzą stres, poprawiają pamięć i wspierają funkcje poznawcze.
- W Fertistimie dla mężczyzn znajdziesz ekstrakt z ashwagandhy, korzenia maca i ziela buzdyganka >>>
Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej u mężczyzn. Kompleks biologicznie aktywnych substancji, astaksantyna oraz mio-inozytol chronią kom...
Adaptogen co to?
Co to są adaptogeny? To rośliny bądź grzyby, które pomagają organizmowi walczyć ze stresem, łagodzą jego negatywne skutki i wzmacniają odporność. Stosowanie tych roślin ma przystosowywać organizm człowieka do stresowych sytuacji. W medycynie chińskiej i ajurwedzie adaptogeny są wykorzystywane od tysięcy lat.
Rośliny, aby być uznane za adaptogen, muszą spełniać kilka warunków, takich jak:
- całościowe działanie na organizm,
- wywoływanie niewielkich zmian w fizjologii całego organizmu,
- uodpornienie organizmu na działanie przewlekłego stresu,
- nie mogą wykazywać właściwości toksycznych ani szkodliwych dla zdrowia.
Adaptogeny skutki uboczne
Jeśli adaptogeny są zażywane zgodnie z zaleceniami, to są dobrze tolerowane przez organizm. Skutki uboczne mogą się pojawić wraz z zażywaniem ich w nadmiernych ilościach. Najczęściej są to dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunki, mdłości), a także senność, bóle głowy, rozdrażnienie i nadmierne pobudzenie.
Adaptogeny to ściema?
Adaptogeny przynoszą wiele korzyści ludzkiemu organizmowi. Można osiągnąć dzięki nim homeostazę, czyli wewnętrzną równowagę organizmu za sprawą oddziaływania na układ immunologiczny, krwionośny i nerwowy. Są one także pomocne w zwalczaniu wolnych rodników.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się. Zawiera olej z ryb i olej z wiesiołka...
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, po...
Preparat zalecany w celu uzupełnienia codziennej diety w kwas alfa-liponowy.
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśni...
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁...
Uzupełnia codzienną dietę w palmitoiloetanoloamid (PEA) oraz witaminy z grupy B (B1, B6, B12).
Nuclistim wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Dzięki wysokiej zawartości składników...
Najskuteczniejsze adaptogeny
Najmocniejsze adaptogeny to m.in.:
- rożeniec górski – roślina nazywana też arktycznym korzeniem – zawdzięcza swoje właściwości zdrowotne aktywnym biologicznie składnikom, do których zaliczają się: rozaryna, salidrozyd, rosawina, radiolina. Różeniec górski łagodzi napięcie psychiczne i uczucie zmęczenia, wspomaga uczenie się i poprawia pamięć. Roślina ta zmniejsza uszkodzenia mięśni i ból wywołane przez wysiłek fizyczny,
- żeń-szeń – zmniejsza zmęczenie, nawet to wynikające z przewlekłych chorób. Spowalnia spadek funkcji poznawczych spowodowany wiekiem, obniża ciśnienie krwi i poprawia stan stłuszczonej wątroby,
- melisa – łagodzi lęki i zmniejsza objawy depresyjne, redukuje odczuwanie stresu i pomaga zwalczyć bezsenność. Jest szczególnie efektywna w przypadku osób starszych – powstrzymuje spadek funkcji poznawczych następujący wraz z wiekiem, podtrzymuje sprawność umysłową i zapobiega demencji. Melisa obniża ciśnienie krwi i jest składnikiem wspomagającym leczenie nadciśnienia tętniczego.
Pamiętaj! Jeśli doświadczasz objawów, które budzą Twój niepokój – nie lecz się na własną rękę. Skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą i zadbaj o swoje zdrowie.
Grzyby adaptogenne
Do adaptogenów zaliczają się także grzyby. Jednym z nich jest kordyceps, czyli grzyb stosowany w tradycyjnej medycynie chińskiej. Poprawia on odporność, wspiera funkcjonowanie wątroby, ogranicza wydzielanie kwasu mlekowego, opóźniając tym samym zmęczenie. Wykazuje on także właściwości przeciwcukrzycowe.
Grzybem adaptogennym jest chaga, która wzmacnia układ immunologiczny i działa przeciwzapalnie. Chaga ogranicza możliwość przedostawania się wirusów do komórek ciała. Grzyb ten wywołuje jednak skutki uboczne – zawiera duże ilości szczawianów, które mogą powodować powstawanie kamieni nerkowych. Chaga nie jest zatem zalecana osobom mającym kłopoty z nerkami i przyjmującym duże ilości witaminy C.
Ashwagandha jako adaptogen
Witania ospała, nazywana też żeń-szeniem indyjskim, to jeden z najbardziej znanych adaptogenów. Ashwagandha jest szczególnie polecana osobom zmagającym się z przewlekłym stresem. Stosowanie witani ospałej przez osoby narażone na stres złagodziło napięcie psychiczne, zmniejszyło lęki i obniżyło poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu. Ashwagandha poprawia samopoczucie, wzmacnia siły witalne i zwiększa jasność umysłu.
Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej u mężczyzn. Kompleks biologicznie aktywnych substancji, astaksantyna oraz mio-inozytol chronią kom...
Witania ospała jest adaptogenem, ponieważ zwiększa odporność na sytuacje stresowe. Łagodzenie stresu może poskutkować zwiększeniem płodności mężczyzn, poprawą jakości nasienia i wzrostem poziomu testosteronu. Ashwagandha pomaga w utrzymaniu uwagi, zwiększa pamięć krótkotrwałą i roboczą. Jest również przydatna dla osób mających problemy ze snem, ponieważ poprawia jego jakość. Spożywanie żeń-szenia indyjskiego przyspiesza regenerację ciała i zmniejsza odczuwanie zmęczenia fizycznego.
Polskie adaptogeny
Naturalne adaptogeny występują również w Polsce. Jednym z nich jest chmiel zwyczajny. Preparaty powstające na bazie tej rośliny są skutecznym środkiem uspokajającym w stanach wyczerpania nerwowego i zmęczenia. Chmiel wykazuje również właściwości nasenne i łagodzi problemy z zasypianiem na tle nerwowym.
Regularne stosowanie chmielu przez zdrowe osoby dorosłe łagodzi objawy depresyjne, zmniejsza odczuwanie lęku i stresu. Szyszki tej rośliny łagodzą objawy również w przypadku zaburzeń trawiennych: wzdęć, odbijania, bólu brzucha. Chmiel można stosować w formie naparu. Do jego przygotowania potrzebne są dwie łyżki szyszek chmielu, które zalewa się szklanką wrzącej wody i naparza pod przykryciem przez pół godziny. Po upływie tego czasu napar się przecedza. Należy zażywać go dwa razy dziennie po około 200 ml.
Adaptogen obecny w Polsce to także rozmaryn. Znajdujący się w nim kwas rozmarynowy działa antydepresyjnie i neuroprotekcyjnie, a do tego wspomaga uczenie się na pamięć. Badania naukowe dowodzą, że stosowanie rozmarynu zwiększa energię umysłową – wzrasta wydajność pracy oraz motywacja do wykonywania zadań. Spożywanie rozmarynu poprawia pamięć, zwiększa jakość snu i zmniejsza odczuwanie lęku i objawy depresyjne.
Napar przygotowuje się z suszonych liści rozmarynu, których jedną łyżeczkę zalewa się szklanką wrzącej wody i naparza całość przez piętnaście minut.
Jak łączyć adaptogeny?
Adaptogeny powinny być wdrażane stopniowo i nie należy łączyć ze sobą kilku preparatów na własną rękę. Niektóre z tych składników wykazują działanie antagonistyczne, co zmniejsza skuteczność ich działania. Dostępne są jednak preparaty skomponowane tak, by różne rodzaje adaptogenów wzmacniały swoje działanie i w celu zminimalizowania ich interakcji.
Wsparcie w problemach ze słuchem, zwłaszcza szumów usznych. Ułatwia zasypianie. Kompleksowe połączen...
Wspomaga utrzymanie prawidłowego widzenia.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁...
Preparat stosowany w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnego oraz łuszczycowego za...
Dla dorosłych i dzieci od 1. dnia życia. DHA z alg i witamina D – dla mamy i dziecka – wspomagają pr...
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Zawiera: ekstrakt z ruszczyka kolczastego, e...
Dostarcza substancje wspomagające procesy odbudowy uszkodzonych nerwów, monofosforan urydyny, witami...
Uzupełnia codzienną dietę w składniki odżywcze, które wspomagają utrzymanie prawidłowego widzenia i...
Źródła:
- Chandrasekhar K, Kapoor J, Anishetty S. A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of a high-concentration full-spectrum extract of ashwagandha root in reducing stress and anxiety in adults. Indian J Psychol Med. 2012 Jul;34(3):255-62.
- Wankhede S, Langade D, Joshi K, Sinha SR, Bhattacharyya S. Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery: a randomized controlled trial. J Int Soc Sports Nutr. 2015 Nov 25;12:43.
- Shenoy S, Chaskar U, Sandhu JS, Paadhi MM. Effects of eight-week supplementation of Ashwagandha on cardiorespiratory endurance in elite Indian cyclists. J Ayurveda Integr Med. 2012 Oct;3(4):209-14.
- Sehgal N, Gupta A, Valli RK, Joshi SD, Mills JT, Hamel E, Khanna P, Jain SC, Thakur SS, Ravindranath V. Withania somnifera reverses Alzheimer’s disease pathology by enhancing low-density lipoprotein receptor-related protein in liver. Proc Natl Acad Sci U S A. 2012 Feb 28;109(9):3510-5.
- Todorova V, Ivanov K, Delattre C, Nalbantova V, Karcheva-Bahchevanska D, Ivanova S. Plant Adaptogens-History and Future Perspectives. Nutrients. 2021 Aug 20;13(8):2861.
- Panossian A, Wikman G. Evidence-based efficacy of adaptogens in fatigue, and molecular mechanisms related to their stress-protective activity. Curr Clin Pharmacol. 2009 Sep;4(3):198-219.
- Panossian A, Wikman G. Effects of Adaptogens on the Central Nervous System and the Molecular Mechanisms Associated with Their Stress-Protective Activity. Pharmaceuticals (Basel). 2010 Jan 19;3(1):188-224.
- Wróbel-Biedrawa D, Podolak I. Anti-Neuroinflammatory Effects of Adaptogens: A Mini-Review. Molecules. 2024 Feb 15;29(4):866.