Alergia 2023. Zmora miast, ale nie tylko. Co teraz pyli?
U dzieci w wieku 6-7 lat, mieszkających w miastach, ryzyko alergii wzrasta pięciokrotnie w stosunku do mieszkających na wsi dzieci z tej samej grupy wiekowej. Osoby uczulone na pyłki nie mają łatwo. Przez większą część roku poszczególne rośliny i grzyby wysyłają w świat alergizujące pyłki. By nieco pomóc osobom uczulonym, stworzono kalendarze pylenia. To zestawienia, w których zaznaczono okresy w roku, kiedy konkretne roślin rozpoczynają i kończą pylenie. Co roku kalendarze pylenia wygląda bardzo podobnie, choć nie identycznie. Związane jest to z okresem wegetacji roślin.
Można by się spodziewać, że trudny czas dla alergików przypada na pełnię wiosny i lato. Niestety, dokuczliwe pyłki unoszą się w powietrzu praktycznie przez cały rok. Pierwsze pojawiają się już w lutym, wraz z rozpoczęciem pylenia leszczyny. Wypuszczanie przez tę roślinę ziaren pyłku uznawane jest za rozpoczęcie fenologicznego przedwiośnia. Kiedy panuje bardziej wiosenna aura, więc i warunki pogodowe są sprzyjające, pyłki leszczyny mogą drażnić nadwrażliwców nawet w pierwszej dekadzie stycznia. W każdym kolejnym miesiącu do listy dołączają następne rośliny1.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Łagodzi objawy skórne alergii.
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Krem z ektoiną do stosowania już od 1. miesiąca życia.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę.
Kalendarz pylenia – marzec 2023
Choć w marcu pogoda często bywa jeszcze zimowa, to wiele roślin (zwłaszcza drzew), już rozpoczyna swoje pylenie. To właśnie wtedy pylenie rozpoczynają olchy i leszczyny. Z ich „kotków” obficie sypią się liczne ziarenka pyłków.
W podobnym momencie dołącza do nich topola. Znakiem, że proces ten już się rozpoczął, są unoszące się w powietrzu kłębki białego puchu – zmora wielu alergików.
W cieplejszych zakątkach kraju już w marcu pylić może także wierzba. Na szczęście uczulenie na jej pyłki jest dosyć rzadkie. Alergicy muszą jednak wiedzieć, że często dochodzi do reakcji krzyżowej z miodem.
Kalendarz pylenia – kwiecień 2023
Co pyli w kwietniu? W tym miesiącu w powietrzu unosi się całkiem sporo ziaren pyłków. Nadal pyli olsza. Dołącza do niej także topola, a wierzba pyli już w całym kraju. Alergikom kwiecień upływa także pod znakiem pylenia brzozy, jesionu, dębu oraz buku. Drzewa liściaste swoje pylenia zakończą dopiero w połowie maja. Dołączają do nich również trawy, w niektórych regionach Polski szczaw.
Kwietniowe pylenie jest bardzo trudne dla osób z pyłkowicą. Pyłki brzozy są drugą najczęstszą przyczyną występowania alergicznego nieżytu nosa, zapalenia spojówek i atopowej astmy pyłkowej. Co ciekawe najgorzej czas pylenia brzozy znoszą mieszkańcy miast. Przeczytaj też: Pylenie brzozy. „Zestresowane” drzewa bardziej uczulają! Zaskakujące dane!
Lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną na alergię
Badacze zauważyli, że w przypadku brzozy sezony pyłkowe mają zmienną dynamikę. Obecnie można zauważyć dwuletnie cykle intensywności pylenia brzozy, w których kolejne sezony wyróżniają się – na zmianę – wysokim i niskim poziomem pyłków zawieszonych w powietrzu1.
W czwartym miesiącu roku swoje pylenie rozpoczynają grzyby z rodziny Cladosporium.
Kalendarz pylenia – maj 2023
Pod koniec maja z ulgą odetchnąć mogą osoby uczulone na pyłki brzozy, jesionu i dębu. Nie odpoczną za to uczuleni na pyłki traw. W Polsce rośnie ich ponad 200 gatunków! Wiele z nich to prawdziwa zmora alergików. Według badań ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) prawie 16 proc. przypadków alergicznego nieżytu nosa wywołują pyłki traw.
Kalendarz pylenia – czerwiec 2023
Czerwiec to apogeum pylenia traw. Dołączają do nich kolejne często i mocno uczulające rośliny. Na czerwcowej liście pylenia znajdują się pokrzywy, komosa, szczaw i babka. Przez cały miesiąc w każdej części Polski ich stężenie jest bardzo wysokie. Gwałtownie wzrasta również liczba zarodników grzybów mikroskopowych. Na domiar złego, do pyłkowej mieszaniny dołącza także czarny bez.
Kalendarz pylenia – lipiec 2023
Lipiec to trudny miesiąc dla osób uczulonych na bylicę. Ten najbardziej uczulający chwast w Polsce jest trzecią z kolei przyczyną astmy i alergicznego nieżytu nosa. Z danych opublikowanych przez Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych wynika, że poza miastem stężenie pyłków bylicy w powietrzu jest nawet trzykrotnie wyższe niż w aglomeracjach (ponad 200 ziaren na 1 m3 powietrza).
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Kalendarz pylenia – sierpień 2023
Ostatni wakacyjny miesiąc to czas ciągłego pylenia szczawiu, bylicy oraz pokrzywy. Gdzieniegdzie pylić mogą jeszcze inne trawy oraz pokrzywa. Ciągle wysoki jest poziom stężenia grzybów pleśniowych z rodzaju Cladosporium i Alternaria.
Kalendarz pylenia traw, drzew, roślin. Jak uniknąć objawów alergii?
Pyłki roślin to najczęściej uczulające alergeny wziewne. Zwykle są to pyłki roślin wiatropylnych. Cząsteczki pyłków są stosunkowo duże (mają około 10-100 µm) i większość z nich odfiltrowywanych jest w nosie. Wnikają także do worka spojówkowego. Właśnie dlatego spora liczba chorych na astmę atopową, uczulonych na pyłki, ma również objawy ze strony nosa i oczu2.
Nie wszyscy alergicy w takim samym stopniu reagują na dany pyłek. Najwięcej osób ma objawy pyłkowicy po zetknięciu z ziarnami pyłków:
- traw (ich pyłki utrzymują się w powietrzu zdecydowanie najdłużej),
- brzozy (chociaż jej pyłki występują w powietrzu krótko),
- bylicy,
- leszczyny,
- olszy,
- babki.
Objawy u pacjentów uczulonych na alergeny pyłków roślin są typowe dla okresowego alergicznego nieżytu nosa i spojówek. Są nimi:
- wodnista wydzielina z nosa,
- świąd nosa, gardła i podniebienia,
- napadowe kichanie,
- zatkany nos,
- łzawienie, zaczerwienie i pieczenie spojówek.
Czas rozpoczęcia i zakończenia pylenia przez poszczególne rośliny zależy nie tylko od wegetacji i gatunku. Wpływ na to ma także położenie geograficzne i panujące tam warunki klimatyczne. Pylenie drzew i traw najwcześniej rozpoczyna się w południowo-zachodniej Polsce, a najpóźniej (po około 10-14 dniach) w północno-wschodniej części kraju2. Okres pylenia traw jest najdłużej trwającym sezonem pyłkowym, będącym źródłem silnie uczulających alergenów1.
Pylenie roślin złożonych (chwasty) zaczyna się zwykle w południowo-wschodniej części kraju. Pylenie poszczególnych gatunków roślin w danym regionie w Polsce zawsze przesunięte jest w czasie – często w jednych regionach dopiero się zaczyna, a w innych w zasadzie kończy. By wiedzieć, na jakim etapie pylenia są alergizujące rośliny, warto na bieżąco obserwować kalendarz pylenia roślin. To pozwala na ograniczanie narażenia na działanie alergenu.
Jak uniknąć objawów alergii? Podpowiadamy!
Osoby bardzo uczulone mogą rozważyć opcję wyjazdu w okolicę, gdzie pylenie jeszcze się nie rozpoczęło lub już się zakończyło. Na przykład w miesiącach letnich najbardziej przyjaznym miejscem dla alergików będzie morska plaża. Tam wiejący od morza wiatr przywiewa czyste, pozbawione pyłków powietrze. Alergicy powinni rozważyć też wyjazd w wyższe partie gór (powyżej 600 m n.p.m), gdzie stężenie pyłku traw jest jeszcze niskie. To oczywiście bardzo radykalny sposób na uniknięcie objawów alergii. Można skorzystać z prostszych metod.
Jak uniknąć objawów alergii? Najbezpieczniejszą, najskuteczniejszą i zarazem najtrudniejszą do wprowadzenia w życie metodą jest… unikanie samych alergenów1.
Jednym ze sposobów jest przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach w porze najintensywniejszego pylenia. Stężenie pyłków jest najniższe wczesnym rankiem i późnym wieczorem, a największe w ciągu dnia – zwłaszcza słonecznego, upalnego, wietrznego. W tym czasie nie warto wietrzyć pomieszczeń ani suszyć prania na zewnątrz.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Po przyjściu do domu warto wziąć prysznic, by zmyć z siebie pyłki, jakie osiadły na ciele i włosach. Po kąpieli należy założyć czyste ubranie, na którym nie ma pyłków.
Alergiczne zapalenie spojówek to częsta przypadłość wśród alergików. By chronić oczy, warto zakładać okulary przeciwsłoneczne, kiedy wychodzimy na zewnątrz. W ciągu dnia warto też płukać oczy solą fizjologiczną lub korzystać ze specjalnych preparatów. Alection to krople do oczu, które stosować można zarówno w przypadku objawów, jak i profilaktyki alergicznego zapalenia spojówek. Krople te nie tylko wypłukują pyłki, ale także przyspieszają regenerację podrażnionej spojówki. Dzieje się tak ze względu na zawartość ektoiny, która wiąże wodę i wraz z nią tworzy naturalną barierę ochronną przed wnikaniem alergenów i zapewnia długotrwałe nawilżenie powierzchni oka.
Osoby z pyłkowicą powinny także dbać o błonę śluzową nosa. Pyłki potrafią jej znacznie dokuczyć. By zmniejszyć obrzęk, przekrwienie, zniwelować swędzenie i ograniczyć kichanie, warto regularnie stosować Ectoclarin. To lekko hipertoniczny spray do nosa z ektoiną, który chroni i regeneruje podrażnioną śluzówkę.
Podrażnione u astmatyków alergicznych drogi oddechowe wymagają specjalnego traktowania. Leczenie astmy alergicznej wspomaga Ectodose – roztwór do inhalacji z ektoiną, która chroni i nawilża błonę śluzową oraz przyspiesza regenerację. Zawieszone w powietrzu pyłki są zmorą również dla osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry i osób z wrażliwą, skłonną do przesuszenia skórą. Mogą być bodźcem, który sprawi, że skóra będzie jeszcze bardziej podrażniona i sucha. W okresie pylenia warto regularnie ją nawilżać i chronić. Bardzo dobrze sprawdzają się kremy na bazie ektoiny. Ten naturalny składnik Ectokremu koi świąd oraz zaczerwienienie i pomaga w szybkiej regeneracji skóry.
Źródła:
- Samoliński B., Krzych-Fałta E., Lipiec A., Samoliński K., Przygotowanie do sezonu pylenia 2023;
- Rapiejko P., Kalendarz pylenia roślin w Polsce.