- Astma rozwija się w oskrzelach, powodując stan zapalny, napadowy skurcz oskrzeli i zmiany anatomiczne.
- Rodzaje astmy obejmują astmę alergiczną, niealergiczną oraz mieszaną.
- Typowe objawy astmy to duszność, suchy kaszel, świszczący oddech i uczucie ucisku w klatce piersiowej.
- Inhalacje są skutecznym wsparciem leczenia astmy – zmniejszają częstotliwość objawów i zaostrzeń choroby.
- Więcej o inhalacjach w leczeniu chorób dróg oddechowych przeczytasz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalnych oraz objawów chorób układu oddechowego – w tym astmy alergicznej i nieal...
Astma – wyzwanie XXI wieku
Astma jest globalnym problemem dotyczącym ponad 300 mln osób na świecie. Oznacza to, że liczba chorych jest równa – dla porównania – liczbie wszystkich mieszkańców Stanów Zjednoczonych. Prognozy nie napawają optymizmem, ponieważ szacuje się, że astmatyków będzie przybywać, co związane jest z m.in. rosnącą podatnością na różnego rodzaju alergeny, w tym zanieczyszczenie środowiska.
W Polsce na astmę choruje ok. 6% populacji – najwięcej w województwie wielkopolskim, a najmniej w dolnośląskim. Zgodnie z danymi statystycznymi na tę przewlekłą chorobę znacznie częściej chorują kobiety niż mężczyźni. Co ciekawe, najwięcej przypadków diagnozuje się wśród dzieci poniżej 5. roku życia zamieszkujących regiony wysokorozwinięte.
Szacuje się, że w Polsce na astmę choruje około 2 mln osób – to dane Narodowego Funduszu Zdrowia za rok 2023.
Astma to choroba rozwijająca się w oskrzelach. Stan zapalny powoduje wzrost produkcji komórek odpornościowych i mediatorów zapalenia. Wszystko to przyczynia się do pojawienia się epizodów napadowego skurczu oskrzeli i zmiany ich anatomicznej struktury. Dodatkowo, u osób chorych na astmę obserwuje się przerost gruczołów i zwiększenie liczby naczyń krwionośnych. Intensywność objawów uzależniona jest od stopnia uszkodzenia dróg oddechowych, co często odpowiada stopniu zaawansowania choroby.
Rodzaje astmy
Biorąc pod uwagę etiologię astmy, dzieli się ją na:
- alergiczną – inaczej zewnątrzpochodną. W jej rozwoju biorą udział przeciwciała klasy IgE. Alergia ma swój początek zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie, a towarzyszącymi objawami są na ogół np. atopowe zapalenie skóry lub alergia na tle pokarmowym;
- niealergiczną – inaczej wewnątrzpochodną. Jej patomechanizm nie jest związany ze wzrostem swoistych przeciwciał klasy IgE;
- mieszaną.
Wraz z rozwojem astmy rośnie ryzyko utrwalenia obturacji dróg oddechowych. Warto również wspomnieć o tym, że astma może być związana z otyłością. W tej grupie symptomy choroby są na ogół bardzo nasilone, ale ich intensywność może też zależeć od innych czynników.
Diagnozuje się również przypadki tzw. astmy aspirynowej, co związane jest z nieprawidłową reakcją organizmu na leki o działaniu przeciwbólowym – nie tylko samą aspirynę, ale też inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
Objawy astmy
Typowymi objawami astmy są:
- duszności – oddech staje się spłycony i krótki. Chory ma wrażenie niemożności wypuszczenia lub nabrania powietrza;
- kaszel – suchy, nasilający się w nocy i nad ranem;
- świszczący oddech – czasami jest on słyszalny nawet przez osoby z otoczenia, a czasami może wykryć go wyłącznie lekarz podczas badania za pomocą stetoskopu;
- uczucie ucisku w klatce piersiowej.
Osoby chorujące na astmę oskrzelową powinny zwracać uwagę na tzw. objawy alarmowe astmy, które wymagają natychmiastowej pomocy medycznej (tzn. wezwania pogotowia). Mowa tu przede wszystkim o dusznościach pojawiających się w czasie spoczynku, a także trudnościach w mówieniu i zaciąganiu mięśni znajdujących się w przestrzeniach międzyżebrowych.
Objawy astmy nasilają się pod wpływem niektórych czynników, w tym przeziębienia i grypy, intensywnego wysiłku fizycznego, ekspozycji na dym papierosowy, smog, opary środków chemicznych, perfumy i zimne powietrze. Napad astmy może wywołać również bardzo silny stres i inne silne stany emocjonalne. Rośnie liczba publikacji naukowych, które dowodzą, że epizody napadów duszności związane są z refluksem żołądkowo-przełykowym.
Leczenie astmy
Diagnostyka astmy przeprowadzana jest przez lekarza pulmonologa. Wybór leczenia uzależniony jest od indywidualnego przypadku, w tym od stopnia nasilenia objawów.
Standardowo do leczenia astmy wykorzystuje się środki farmakologiczne, które należy przyjmować długotrwale, bez względu na to czy epizody astmy się pojawiają, czy też nie. Efekt stosowania leków obserwuje się w czasie, na ogół pojawiają się po kilku tygodniach ich regularnego stosowania.
W łagodzeniu objawów astmy sprawdzają się:
- β2-mimetyki wziewne – stosowane są w połączeniu z glikokortykosteroidami. Są bezpieczne w przyjmowaniu, również tym długotrwałym;
- glikokortykosteroidy – których działanie polega na hamowaniu rozwoju stanu zapalnego w oskrzelach. Ich systematyczne przyjmowanie powoduje spadek częstości występowania napadów duszności i złagodzenie pozostałych objawów;
- teofilina – podawana jest w postaci doustnej. Wykazuje działanie przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela;
- leki przeciwleukotrienowe – powodują hamowanie wydzielania mediatorów zapalnych. Ich działanie jest jednak słabsze niż standardowo wykorzystywanych glikokortykosteroidów;
- przeciwciała monoklonalne – stosowane są w postaci iniekcji podskórnych. Zazwyczaj przepisuje się je u pacjentów z ciężkimi postaciami astmy oskrzelowej.
Plan leczenia astmy często obejmuje indywidualne dostosowanie terapii i regularne monitorowanie pacjenta. Niektóre leki, jak przeciwciała monoklonalne, są stosowane tylko w ciężkich przypadkach i nie są standardem w leczeniu większości pacjentów z astmą.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalny...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Inhalacje jako wspomaganie leczenia astmy
Osoby chore na astmę często zadają sobie pytanie, czy inhalacje są dobrym wspomożeniem leczenia tej choroby. Jak najbardziej! Można wykonywać je w domu za pomocą specjalnie dobranych roztworów.
Terapie wziewne poprawiają komfort oddychania, zmniejszają częstość pojawiania się objawów, a także zapobiegają zaostrzeniom astmy.
Warto pamiętać o tym, aby środki wykorzystywane w inhalacji były odpowiednio dobrane. Dobrą praktyką jest zweryfikowanie swoich wyborów z lekarzem. Jest to związane przede wszystkim z ryzykiem pojawienia się reakcji alergicznych.
Jakie substancje warto stosować jako wsparcie leczenia astmy? Wśród najbezpieczniejszych i zarazem najbardziej skutecznych wymienia się chlorek sodu, ektoinę oraz kwas hialuronowy. Można je podawać w formie inhalacji (nebulizacji) w domowych warunkach.
Źródła:
- C. Porsbjerg, E. Melen, L. Lehtimaki i in., Asthma, “The Lancet”, nr 401, 2023.
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/asthma [dostęp 31.03.2024].
- A. Papi, F. Blasi, G.W. Canonica i in., Treatment strategies for asthma: reshaping the concept of asthma management, “Allergy, Asthma & Clinical Immunology”, vol. 16, 2020.
- https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/cowartowiedziec/222169,astma [dostęp 31.03.2024].
- W. Balińska-Miśkiewicz, Diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej u osób dorosłych, “Terapia i Leki”, nr 31, 2009.
- https://pacjent.gov.pl/jak-zyc-z-choroba/czy-masz-astme [dostęp 31.03.2024].