Bierne palenie: co to takiego? Unikaj go jak ognia!
Mianem biernego palenia określa się stan wdychania dymu papierosowego przez osoby niepalące. Wydawać by się mogło, że sytuacja ta nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, jednak w rzeczywistości jest inaczej. Wyniki badań naukowych wykazały bowiem, że w tzw. bocznym strumieniu tytoniowym znajduje się ponad 7000 substancji chemicznych, z czego ok. 70 (na czele z formaldehydem) może powodować rozwój nowotworów, a kolejnych 250 jest w inny sposób szkodliwych dla organizmu człowieka.
Skutki biernego palenia są szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych, kobiet w ciąży i osób obciążonych chorobami sercowo-naczyniowymi. Sytuacja jest znacznie groźniejsza, niż mogłoby się wydawać. Okazuje się bowiem, że unoszący się w powietrzu dym papierosowy zawiera od 5 do 15 razy więcej tlenku węgla i nawet do 20 razy więcej nikotyny niż dym, który jest bezpośrednio wdychany przez płuca palaczy!
Dane z 2022 roku pokazują, że na skutek biernego palenia zmarło w Polsce minimum 1826 niepalących Polaków, z czego większość w wyniku niedokrwiennej choroby serca.
DENICIT to lek bez recepty wskazany w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu i zmniejszeniu głodu nikotynowego u osób, które chcą przestać palić. Celem stosowania leku DENICIT jest trwałe zaprzestanie używania produktów zawierających nikotynę. Zawiera cytyzynę, która zwiększa ok. 3-krotnie szansę na rzucenie palenia¹.
¹Hajek P et al.: Efficay of cytisine in helping smokers quit;systematic review and meta-analysis. Thorax, 2013
Skutki biernego palenia dla organizmu
Lista negatywnych skutków biernego palenia jest bardzo długa. Stopień i intensywność pojawienia się objawów, a także ryzyko rozwoju poważniejszych chorób, uzależnione są od czasu ekspozycji, wieku i ogólnego stanu zdrowia organizmu.
Nawet jednorazowe wdychanie dymu tytoniowego może pogorszyć samopoczucie, powodować zaczerwienienie i łzawienie oczu, podrażnienie błony śluzowej nosa, kaszel, a także przyczynić się do pojawienia się bólu głowy. To jedynie czubek góry lodowej, ponieważ częsta ekspozycja niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne, a nawet ryzyko zgonu.
Najpoważniejszymi konsekwencjami biernego palenia są:
- nawracające zakażenia górnych dróg oddechowych,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- astma,
- choroba niedokrwienna serca, która zwiększa ryzyko zawału,
- udar mózgu,
- nowotwory, w tym nie tylko płuc, ale także: krtani, gardła, żołądka, mózgu, piersi, pęcherza moczowego i odbytnicy.
Bierne palenie w ciąży. Unikaj dymu jak ognia!
O tym, że palenie w ciąży jest szkodliwe dla płodu i dla matki, nie trzeba specjalnie nikogo przekonywać. Ministerstwo Zdrowia opublikowało raport, z którego wynika, że aż 38 proc. kobiet w ciąży sięga po papierosy! Większość z nich próbowała rzucić palenie, niestety nieskutecznie. Nawet bierne palenie może mieć poważne następstwa dla zdrowia płodu i może powodować u niego:
- wady rozwojowe, np. zdeformowane kończyny,
- zatrzymanie akcji serca i co za tym idzie poronienie,
- niską masę urodzeniową,
- przedwczesny poród,
- zwiększone ryzyko tzw. śmierci łóżeczkowej po porodzie.
Co więcej, dzieci, których matki nie stroniły od papierosów lub były narażone na bierne palenie, częściej chorują na infekcje dróg oddechowych, choroby alergiczne, a nawet nowotwory.
Bierne palenie dzieci. Tak zatruwasz ich świat
Bierne palenie u dzieci jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ może upośledzać struktury, które nie są jeszcze całkowicie rozwinięte, np. mózg. Sięganie po papierosa w towarzystwie najmłodszych nie jest zatem dobrym pomysłem.
Na temat skutków biernego palenia u dzieci powstało wiele prac naukowych. Nad problemem pochyliły się setki naukowców, którzy sprawdzali, jak dym tytoniowy wpływa na młode organizmy zwierząt i jakie uszkodzenia powoduje na poziomie komórkowym. Dlaczego badania te w większości prowadzone były na modelach zwierzęcych? Ze względów etycznych. Eksperymentowanie na dzieciach jest na szczęście zakazane.
Konsekwencjami biernego palenia u dzieci są m.in.:
- infekcje ucha środkowego,
- upośledzenie funkcjonowania układu odpornościowego, co może objawiać się częstymi infekcjami o podłożu wirusowym lub bakteryjnym,
- zaburzenia mowy,
- astma lub jej zaostrzenie,
- problemy z nauką i koncentracją,
- rozwój nowotworów, w tym chłoniaka i białaczki.
Bierne palenie po rzuceniu palenia? Fatalny pomysł
Świadomość dotycząca szkodliwości palenia rośnie. Coraz więcej palaczy postanawia zrezygnować z tej popularnej używki. Silna wolna to czasami za mało, aby pozbyć się nałogu raz na zawsze. Sposobów na rzucenie palenia jest wiele, jednakże w tych trudnych chwilach warto wspomóc się sprawdzonymi i skutecznymi środkami farmakologicznymi. Jedną z rekomendowanych substancji jest cytyzyna.
Cytyzyna zaliczana jest do alkaloidów chinolizydynowych, które na szeroką skalę pozyskuje się z roślin motylkowatych. Liście przedstawicieli tych gatunków służyły jako substytut tytoniu podczas II wojny światowej. Surowiec ten jest wykorzystywany w produkcji leków wspomagających rzucenie palenia już od lat 60. ubiegłego wieku. Wyniki badań klinicznych wykazały, że leki z cytyzyną w składzie działają szybciej, a co za tym idzie skuteczniej, niż tzw. nikotynowa terapia zastępcza. Odsetek osób, które zaprzestały palenia papierosów po kuracji za pomocą cytyzyny, sięga 25 proc.! Dla porównania nikotynowa terapia zastępcza daje maksymalnie 15 proc. szans na powodzenie, a placebo 11,5 proc.
Czy da się uniknąć biernego palenia? Nie zawsze jest to możliwe. Jednakże warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach.
- Unikaj skupisk palaczy. Palenie w przestrzeni publicznej np. na przystankach autobusowych czy restauracjach jest zabronione, jednak nadal może spotkać niechlubne wyjątki.
- Nie gódź się na palenie w Twoim towarzystwie ani tym bardziej w towarzystwie Twojego dziecka.
- Jeśli tylko masz okazję, poinformuj najbliższe Ci osoby o skutkach biernego palenia. Dotyczy to zwłaszcza aktywnych palaczy.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera ektoinę.
Źródła:
- Bierne palenie | Ministerstwo Zdrowia http://www.archiwum.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/uzaleznienia/tyton/bierne-palenie/ [dostęp 15.04.2023]
- R. Chądzyński, K. Woźniak, A. Nowogórska i J. Domagała-Kulawik. Narażenie na palenie bierne wśród czynnych palaczy tytoniu i osób niepalących. “Pneumonologia i Alergologia Polska”, nr 77, 2009.
- M. Olivieri, N. Murgia, A.D. Carsin i in. Effects of smoking bans on passive smoking exposure at work and at home. “The European Community respiratory health survey. Indoor Air.”, nr 4, 2019.
- S. Baki Yıldırım, K.I Ayaydın Yılmaz i C. Gulerman. The Effect of Active and Passive Maternal Smoking During Pregnancy on the Uterine Artery Blood Flow and Obstetric Outcomes: A Prospective Study. “Cureus”, nr 2, 2023.
- C.A. Moraes, B.V.N Thal, J.V. Bannwart i in. Impact of passive smoking on renal vascular morphology. “Einstein (Sao Paulo)”, 2022.
- L. Klareskog. Passive smoking in childhood accelerates RA risk for smokers. “Nat Rev Rheumatol.”, nr 1, 2022.
- S. Karimi, H. Nouri, S. Mahmoudinejad-Azar i in. Smoking and environmental tobacco smoke exposure: implications in ocular disorders. “Cutan Ocul Toxicol”, nr 1, 2023.