Przyczyny bólu śródstopia. Skąd się bierze ból stóp?
Jeżeli ból śródstopia pojawił się nagle, należy w pierwszej kolejności wykluczyć wszelkie urazy, które mogłyby spowodować złamanie lub stłuczenie danej okolicy. Najczęściej do urazów dochodzi poprzez uderzenie stopą w twardy przedmiot, upadek ciężkiego przedmiotu na stopę lub lądowanie z wysokości.
Szczególną grupą narażoną na dolegliwości śródstopia są sportowcy, ze względu na liczne przeciążenia, do których dochodzi w trakcie długotrwałych treningów. Jeżeli wydarzył się niepokojący uraz, warto udać się ortopedy, który zleci wykonanie RTG i wykluczy złamanie kości.
Jeżeli złamanie jest wykluczone, a ból nadal występuje, może być kilka powodów, które go wywołują. Do najpopularniejszych należy płaskostopie, czyli nieprawidłowo wysklepione łuki w stopie.
Stopień wysklepienia łuków ma kluczowe znaczenie w utrzymaniu prawidłowej pozycji całego ciała i funkcjonowania w życiu codziennym. Problematyka nieprawidłowego wysklepienia jest częstym zjawiskiem spotykanym u dzieci i młodzieży i pomimo badań przesiewowych wiele osób w wieku dorosłym może z tego tytułu miewać dolegliwości bólowe.
Inne nieprawidłowości w budowie takie jak paluch koślawy czy stopa wydrążona również powodują, że stopa nie jest w stanie w prawidłowy sposób przenosić obciążeń. Z tego powodu niektóre partie są bardziej narażone na przeciążenie. Oprócz problemów rozwojowych, do najczęstszych przyczyn nieprawidłowej budowy stopy należy noszenie źle dopasowanego obuwia. Zwłaszcza kobiety noszące obcasy lub buty z wąskim czubkiem, są narażone na deformacje stopy i związane z tym dolegliwości.
Metatarsalgia Mortona to typowe schorzenie, które objawia się bólem o charakterze wyładowań w obrębie II i III przestrzeni międzypalcowej strony podeszwowej. Neuralgia Mortona polega na ucisku gałązki nerwu podeszwowego wspólnego, co powoduje mrowienie i promieniowanie. Dolegliwość zazwyczaj spotykana jest u kobiet i nasila się z wiekiem. Ma to związek z używaniem przez kobiety gorzej dopasowanego obuwia oraz z mniejszą wytrzymałością tkanek na rozciąganie.
Prawidłowe rozpoznanie bólu śródstopia
W wywiadzie lekarz lub fizjoterapeuta dopytują o to: kiedy wystąpiły objawy bólowe, czy pacjent wiąże objawy z urazem lub zmianą obuwia, czy ból pojawia się w spoczynku, czy tylko podczas obciążania kończyny, czy wystąpił obrzęk lub promieniowanie bólu.
Dodatkowo w trakcie badania ważne jest, aby obejrzeć stopę, sprawdzić, czy nie ma na niej zmian skórnych, które mogą świadczyć o nieprawidłowym obciążaniu stopy. Fizjoterapeuta prawdopodobnie sprawdzi postawę ciała w statyce, dynamikę chodu oraz oceni czy przyczyna bólu leży w stopie, czy w innym stawie.
Warto wiedzieć, że ból śródstopia sprawia, że pacjent stara się odciążyć bolesną stronę, co w dłuższym czasie prowadzi do zaburzenia wzorca chodu i powoduje kolejne komplikacje. Nie powinno się zwlekać z wizytą u lekarza lub fizjoterapeuty, ponieważ opóźnia to prawidłowe leczenie lub rehabilitację.
Leczenie bólu śródstopia
Przy bólach typowo przeciążeniowych związanych z długotrwałym staniem, zalecany jest odpoczynek z uniesionymi nogami. Takie przerwy powinny trwać około 15-20 minut, kilka razy dziennie. Można dodatkowo zastosować zimne okłady lub maści, które zmniejszą stan zapalny i przyniosą krótkotrwałą ulgę w bólu. Dodatkowo w zależności od przyczyny, przydatne będą techniki terapii manualnej oraz fizykoterapii, które mają działanie przeciwbólowe oraz rozluźnią napięte struktury.
W niektórych przypadkach fizjoterapeuta również przeprowadzi reedukacje chodu, nauczy prawidłowego obciążania obydwu kończyn dolnych, tak, by zapobiec przeciążeniu jednej ze stron. Często zalecany jest zakup wkładek, które będą stanowić podporę dla stopy, odciążenie i przyniosę ulgę w bólu. Warto dopasować obuwie do rozmiaru swojej stopy, wybrać płaski obcas oraz prawidłową szerokość buta. Jeżeli leczenie zachowawcze nie przyniesie efektów, konieczna może być interwencja chirurgiczna.
Przewlekły ból śródstopia to częsta przypadłość, na którą najczęściej narażeni są sportowcy oraz kobiety noszące wysokie obcasy. Jeżeli ból postępuje, należy niezwłocznie zgłosić się do specjalisty, ponieważ nieprawidłowe obciążanie stopy może powodować poważne konsekwencje w przyszłości.
Źródła:
- Makarczuk, A., and D. Gajda. „Częstość występowania płaskostopia podłużnego oraz jego profilaktyka i korekcja w opinii uczniów szkoły podstawowej.” Aktywność Ruchowa Ludzi w Różnym Wieku 1 (2018).
- Jastrzębski, Paweł, et al. „Metatarsalgia jako kostno-stawowa przyczyna zaburzenia funkcji stopy.” Annales Academiae Medicae Silesiensis. No. 73. 2019.