Bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhea) to złożony problem zdrowotny, który często towarzyszy kobietom w wieku rozrodczym cyklicznie, wraz z pojawieniem się krwawienia menstruacyjnego. Według różnych źródeł zespół bolesnego miesiączkowania dotyczy od 3% do 30% kobiet. Bolesne miesiączki to najczęstszy problem bólowy, który utrudnia kobietom uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym, nawet pomimo stosowania środków przeciwbólowych. Choć istnieje wiele metod leczenia, dokładna przyczyna bolesnego miesiączkowania oraz czynniki predysponujące do tego zaburzenia nie są w pełni poznane.
Dextin jest lekiem przeciwbólowym z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jest stosowany do krótkotrwałego, objawowego leczenia ostrego bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, np. ostrego bólu mięśni lub stawów, bolesnego miesiączkowania, bólu zębów. Lek Dextin jest przeznaczony do stosowania u osób dorosłych. Roztwór do ustny, można przyjąć bezpośrednio z saszetki lub po wymieszaniu zawartości saszetki w szklance wody
Bolesne miesiączkowanie: pierwotne i wtórne
Wyróżnia się bolesne miesiączkowanie o charakterze pierwotnym i wtórnym.
Pierwotne bolesne miesiączkowanie dotyczy zwykle młodych kobiet, pojawia się na kilka miesięcy po pierwszej menstruacji i związane jest z cyklami owulacyjnymi. Przyczyną dolegliwości bólowych jest wzmożone wydzielanie prostaglandyn w endometrium, które wywołują skurcze macicy i pomagają w pasażu złuszczonej tkanki na zewnątrz.
Bolesne miesiączkowanie o charakterze wtórnym występuje u kobiet, które wcześniej nie zgłaszały dolegliwości bólowych związanych z menstruacją. Pojawienie się bólu u kobiet, które nie doświadczały go wcześniej, powinno skłonić do wdrożenia diagnostyki, ponieważ może być on wywołany przez choroby narządu rodnego, takie jak adenomioza, endometrioza, mięśniaki macicy, stany zapalne, czy zespół jelita drażliwego1.
Zespół bolesnego miesiączkowania: przyczyny, objawy, leczenie
Bardzo bolesne miesiączki – przyczyny
Bolesne miesiączkowanie może mieć różne podłoża. W przypadku pierwotnego bolesnego miesiączkowania, zwanego również czynnościowym, objawy pojawiają się regularnie wraz z cyklami owulacyjnymi. Ból spowodowany jest skurczami mięśni macicy, które są wywołane działaniem prostaglandyn wydzielanych przez endometrium w fazie wydzielniczej cyklu menstruacyjnego.
Natomiast bolesne miesiączkowanie o charakterze wtórnym (nabytym) może być związane z endometriozą, zwężeniem kanału szyjki macicy (często występującym po zabiegach np. łyżeczkowania) lub obecnością nieprawidłowych struktur w macicy, takich jak polipy błony śluzowej trzonu macicy lub mięśniaki macicy1,2.
Bolesne miesiączki – objawy
Bolesne miesiączkowanie wywołuje wiele różnych objawów towarzyszących. Do najczęstszych należą:
- ból w dolnej części brzucha, szczególnie intensywny w pierwszych dniach krwawienia,
- bóle pleców lub głowy,
- nudności, wymioty lub biegunka,
- obrzęk piersi,
- zmiany nastroju, drażliwość, uczucie niepokoju, depresja,
- zmęczenie, ospałość,
- zaburzenia koncentracji,
- skąpe lub obfite krwawienie miesiączkowe1.
Bolesne miesiączki – poszukiwanie diagnozy
W trakcie menstruacji kobiety często doświadczają bolesnych skurczów w dolnej części brzucha, którym towarzyszą nudności i wymioty poważnie wpływające na jakość życia. Aby zdiagnozować przyczyny tych dolegliwości, lekarz ginekolog musi przeprowadzić dokładny wywiad – pytając o regularność cykli miesiączkowych, wcześniejsze występowanie bólu i jego lokalizację oraz dodatkowe objawy. W trakcie wizyty lekarz wykonuje również badanie dwuręczne, ogląda szyjkę macicy oraz ocenia wydzielinę pochwową, a następnie wykonuje przezpochwowe badanie ultrasonograficzne (USG TV), szukając ewentualnych nieprawidłowości. W niektórych przypadkach może również zlecić dodatkowe badania krwi.
Jeśli istnieje podejrzenie jakiejś patologii, lekarz może zlecić wykonanie tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego lub zaproponować metody zabiegowe, takie jak histeroskopia lub laparoskopia3.
Lek na bolesne miesiączki
Leczenie bolesnego miesiączkowania jest dobierane indywidualnie. Pod uwagę bierze się stopień nasilenia objawów, obecność dolegliwości towarzyszących, planowanie macierzyństwa oraz ogólny stan zdrowia pacjentki. Najczęściej stosowane tabletki na bolesne miesiączki to niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które hamują produkcję prostaglandyn odpowiedzialnych za ból. Leczenie rozpoczyna się od leków dostępnych bez recepty, a następnie przechodzi się na leki o silniejszym działaniu (przepisane przez lekarza), takie jak ketoprofen, nimesulid, czy naproksen, stosując je przez kilka pierwszych dni cyklu.
U kobiet, u których objawy bólowe pojawiają się na kilka dni przed miesiączką, leczenie wdraża się wcześniej. W przypadku niepowodzenia leczenia dołącza się przeciwbólowe leki złożone, takie jak metamizol lub drotawerynę, a nawet opioidy. Kobiety, które nie tolerują NLPZ lub mają przeciwwskazania do ich stosowania i jednocześnie zależy im na antykoncepcji, mogą skorzystać z antykoncepcji hormonalnej3.
Zawiera inozytol. Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej.
Bolesne miesiączki – kiedy powinny niepokoić?
Gdy ból menstruacyjny jest bardzo silny, trwa długo lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy, wówczas warto skonsultować się z lekarzem.
Oto kilka sygnałów, które sugerują, że należy to zrobić:
- silny ból, który uniemożliwia wykonywanie codziennych czynności lub wymaga stosowania silnych leków przeciwbólowych;
- ból, który się nasila lub pojawia się nagle;
- miesiączka trwa dłużej niż zwykle, a także jest bardziej obfita niż zwykle;
- występują silne skurcze lub ból w okolicy miednicy, podbrzusza, krzyża, pleców lub nóg;
- występują inne objawy – takie jak nudności, wymioty, biegunka, zawroty głowy, osłabienie lub utrata przytomności.
W przypadku wystąpienia wspomnianych „sygnałów alarmowych” warto skonsultować się z lekarzem w celu zdiagnozowania przyczyny bólu i zaplanowania odpowiedniego leczenia1,3.
Zioła na bolesne miesiączki
Do ziół o charakterze rozkurczowym, które sprawdzą się w bolesnym miesiączkowaniu zalicza się:
- imbir;
- nagietek lekarski;
- rumianek;
- lawenda;
- bazylia;
- mięta;
- męczennica cielista
- dziurawiec;
- pokrzywa;
- bylica pospolita – Uwaga! Naparu z bylicy pospolitej nie należy pić dłużej niż przez 10 dni z rzędu, ponieważ substancje czynne w niej zawarte mogą niekorzystnie wpłynąć na układ nerwowy4.
Należy zachować rozwagę, stosując zioła na bolesną miesiączkę, ponieważ przedawkowanie lub zbyt długie stosowanie naparów z poszczególnych roślin może przynieść skutki odwrotne do zamierzonych. Ważne jest również, aby pamiętać, że niektóre zioła mogą hamować lub nasilać działanie substancji zawartych w przyjmowanych lekach. Informacje dotyczące interakcji ziół z lekami można znaleźć w ulotce preparatu. Warto również skonsultować się z lekarzem, aby mieć pewność, że stosowanie ziołoterapii jest bezpieczne.
Żel dopochwowy z kwasem hialuronowym. Wskazany w celu zapobiegania i leczenia suchości pochwy oraz w...
Nawilżające globulki z ektoiną i kwasem hialuronowym. Redukują objawy suchości pochwy, zmniejszają p...
Kapsułki dopochwowe z laktoferyną liposomalną. Do stosowania w leczeniu i profilaktyce infekcji poch...
Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.
Wsparcie przy problemach intymnych. Pomaga chronić pochwę i układ pokarmowy przed niekorzystnymi dro...
Dla zdrowia układu moczowego. Miliard bakterii probiotycznych w każdej kapsułce, ekstrakt z owoców ż...
Domowe sposoby na bolesne miesiączkowanie
Warto spróbować domowych sposobów łagodzenia bólu menstruacyjnego, jak na przykład:
- ciepła kąpiel – do wody możesz dodać olejki eteryczne o działaniu łagodzącym skurcze macicy, takie jak lawenda, mięta czy rozmaryn;
- ziołowe herbatki – pamiętaj jednak, aby nie przekraczać dawki i nie łączyć ziół z lekami bez konsultacji z lekarzem;
- ćwiczenia fizyczne – lekkie ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni i złagodzeniu bólu podbrzusza i pleców;
- gorące okłady – termofor z gorącą wodą lub woreczek z podgrzanymi pestkami wiśni przyłożone w okolice podbrzusza przyniosą ulgę w bolesnych skurczach macicy.
Pamiętaj, że każdy organizm jest inny, więc nie zrażaj się, jeśli jedna metoda nie przyniesie ulgi. Warto wypróbować różne sposoby, aż znajdziesz ten, który będzie dla Ciebie najskuteczniejszy. W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub położną.
Źródła:
- Dawood, M. Y. (2006). Primary dysmenorrhea: advances in pathogenesis and management. Obstetrics and Gynecology, 108(2), 428-441. https://doi.org/10.1097/01.AOG.0000230214.26638.0c
- Iacovides, S., Avidon, I., & Baker, F. C. (2015). What we know about primary dysmenorrhea today: a critical review. Human Reproduction Update, 21(6), 762-778.
- Smith, R. P., Kaunitz, A. M., Barbieri, R. L., & Grimes, D. A. (2019). Primary dysmenorrhea in adult women: clinical features and diagnosis. UpToDate.
- Ju, H., Jones, M., Mishra, G., & Dobson, A. (2013). The prevalence and risk factors of dysmenorrhea. Epidemiologic Reviews, 36(1), 104-113.