- Astma jest przewlekłą i nieuleczalną chorobą zapalną, jednak odpowiednio kontrolowana powinna umożliwiać prowadzenie normalnego życia.
- Astma charakteryzuje się zmiennym przebiegiem z okresami zaostrzeń i remisji.
- Astma jest wypadkową predyspozycji genetycznych i oddziaływania czynników środowiskowych, u wielu pacjentów ma podłoże alergiczne.
- Podstawą leczenia astmy jest farmakoterapia oparta na wziewnych glikokortykosteroidach; uzupełniająco warto rozważyć stosowanie preparatów z ektoiną o działaniu przeciwzapalnym, przeciwalergicznym i nawilżającym.
- Wdrożenie odpowiedniego postępowania nie tylko zapewnia wysoką jakość życia, ale zapobiega również rozwojowi groźnych dla zdrowia i życia powikłań.
Czy astma jest uleczalna?
Nie, astma jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną. Nie oznacza to jednak, że pacjent od momentu diagnozy jest skazany na życie z dokuczliwymi objawami astmy.
Przestrzeganie zaleceń lekarza odnośnie zaordynowanych leków oraz wdrożenie zmian w stylu życia umożliwiają skuteczną kontrolę choroby. Objawy dobrze leczonej astmy albo nie występują, albo są minimalne – pozwalają na prowadzenie normalnego, satysfakcjonującego życia.
Warto również wspomnieć, że sam przebieg astmy jest zmienny. Co to oznacza? Że w ciągu życia pacjenta naturalnie występują okresy zaostrzeń i wyciszeń (remisji) choroby.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalnych oraz objawów chorób układu oddechowego – w tym astmy alergicznej i nieal...
Czy astma alergiczna jest wyleczalna?
Jednym z rodzajów astmy jest astma alergiczna. W jej przebiegu za objawy astmy odpowiada działanie alergenu. Astma alergiczna u dorosłych jest nieuleczalnym rodzajem nadwrażliwości. W wielu przypadkach jednak można przeciwdziałać występowaniu zaostrzeń, nie tylko stosując się do zaleceń lekarza, ale również unikając narażenia na oddziaływanie alergenów.
Na czym polega astma?
W przebiegu astmy dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego oskrzeli. Proces ten sprawia, że dolne drogi oddechowe stają się podrażnione i nadwrażliwe – reagują nadmierną reakcją (skurczem) na bodźce, co prowadzi do przejściowego zwężenia dróg oddechowych i trudności z oddychaniem. Długotrwały i nieprawidłowo leczony stan zapalny może prowadzić do powstania trwałych zmian w oskrzelach, czyniąc osiągnięcie skutecznej kontroli choroby trudniejszym.
Cele leczenia astmy:
Wytyczne konsultanta krajowego alergologii, konsultanta krajowego medycyny rodzinnej oraz prezydenta Polskiego Towarzystwa Alergologicznego dotyczące diagnostyki i leczenia astmy u dorosłych w POZ, z uwzględnieniem opieki koordynowanej z dnia 16 lutego 2024 r.
- osiągnięcie i utrzymanie kontroli objawów, która pozwoli pacjentowi na utrzymanie normalnej aktywności życiowej (w tym zdolności do podejmowania wysiłku);
- zminimalizowanie ryzyka zaostrzeń, skutków ubocznych leczenia i progresji do trwałej obturacji oskrzeli.
Jak objawia się astma?
Główne objawy astmy obejmują trudności w oddychaniu (duszności), suchy kaszel i ucisk w klatce piersiowej. Często pojawiają się również świszczący oddech, trudności z głębokim nabraniem powietrza i sapka.
Astmie na tle alergicznym mogą towarzyszyć inne objawy alergii (katar, zapalenie spojówek, swędzenie nosa).
Od czego jest astma?
Astmę, w zależności od przyczyny, dzieli się na astmę alergiczną i astmę niealergiczną. W przebiegu astmy alergicznej za duszności i inne objawy ze strony układu oddechowego odpowiada uczulenie, m.in. na pyłki, roztocze, pleśnie czy sierść zwierząt.
Jakie są natomiast przyczyny astmy niealergicznej?
Przyczyny astmy niealergicznej nie są dokładnie znane, jednak uważa się, że choroba jest wypadkową predyspozycji genetycznych i oddziaływania czynników środowiskowych.
Do czynników wyzwalających epizody astmy zalicza się:
- infekcje (przeziębienia, grypa, COVID-19),
- intensywną aktywność fizyczną,
- zanieczyszczenia powietrza, w tym dym tytoniowy oraz środki chemiczne,
- silne emocje, ekscytacja, śmiech, stres,
- zimne powietrze,
- alergeny,
- niektóre pokarmy i dodatki do żywności,
- niektóre leki (beta-blokery, niesteroidowe leki przeciwzapalne).
Astma alergiczna u dzieci
U najmłodszych główną przyczyną występowania astmy są alergie, z którymi boryka się nawet 60 proc. dzieci w wieku szkolnym2. Najczęściej obserwuje się uczulenia na sierść zwierząt, pyłki roślin oraz roztocze kurzu domowego. Objawy zaostrzają się zwykle podczas wysiłku fizycznego, a także w przebiegu, tak przecież powszechnych u dzieci, infekcji dróg oddechowych.
Astma alergiczna często współwystępuje z alergicznym nieżytem nosa i atopowym zapaleniem skóry.
Do jakiego lekarza z astmą?
Do jakiego lekarza najlepiej się udać w przypadku podejrzenia astmy? W pierwszej kolejności do lekarza pierwszego kontaktu – internisty lub pediatry (w przypadku dzieci), który pokieruje dalszą ścieżką diagnostyczną.
Zwykle u pacjenta, u którego objawy wskazują na astmę alergiczną (wcześniej zdiagnozowane alergie lub ryzyko alergii wynikające z wywiadu medycznego) dalszą diagnostyką zajmuje się alergolog. Elementem postępowania jest wykonanie testów alergicznych, które umożliwiają identyfikację czynników wyzwalających napady astmy.
Jeżeli nie istnieją podejrzenia co do alergicznego podłoża astmy, prowadzeniem pacjenta zajmuje się pulmonolog, czyli specjalista chorób układu oddechowego.Do pulmonologa na dalsze leczenie często trafiają również chorzy z już zdiagnozowaną astmą alergiczną.
Warto nadmienić, że wielu lekarzy ma specjalizację z obu tych pokrewnych dziedzin: zarówno z alergologii, jak i pulmonologii.
Astma, szczególnie u dzieci, często współwystępuje z atopowym zapaleniem skóry, dlatego w przypadku niektórych pacjentów niezbędna może być również opieka dermatologa.
Czy astma jest wyleczalna? Odpowiedzi na najważniejsze pytania [FAQ]
O czym jeszcze warto pamiętać w kontekście astmy? Oto odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.
Astma co to jest?
Czym jest astma? Astmą określa się przewlekły stan zapalny oskrzeli prowadzący do ich nadreaktywności. Przyczyny i objawy mogą się różnić w zależności od wieku pacjenta i obciążania rodzinnego.
W farmakoterapii astmy podstawę stanowią leki kontrolujące chorobę. Zalicza się do nich przede wszystkim wziewne glikokortykosteroidy o działaniu przeciwzapalnym, ale też długo działające β2-mimetyki rozkurczające oskrzela. W razie zaostrzenia objawów zaleca się doraźne stosowanie krótko działających β2-mimetyków.
W niektórych przypadkach rozważa się włączenie leczenia przeciwciałami monoklonalnymi lub sterydami doustnymi.
Jako niezwykle skuteczne uzupełnienie terapii warto rozważyć preparaty z ektoiną. Związek ten wykazuje działanie nawilżające błony śluzowe, przeciwalergiczne i zmniejszające stan zapalny.
W przewlekłych chorobach dróg oddechowych stosuje się nebulizacje z roztworów soli wzbogaconych o ektoinę. Dostępne na rynku produkty do inhalacji z ektoiną obejmują:
- izotoniczny roztwór soli morskiej z dodatkiem ektoiny,
- sól fizjologiczną z dodatkiem ektoiny i kwasu hialuronowego,
- sól hipertoniczną z dodatkiem ektoiny.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalny...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Czy astma jest śmiertelna?
Astma sama w sobie nie jest chorobą śmiertelną. Jednak nieprawidłowo kontrolowana prowadzi do rozwoju powikłań, które mogą stać się przyczyną zgonu. WHO szacuje, że w 2019 r. odnotowano 455 000 zgonów związanych z astmą3.
Jakie komplikacje astmy mogą prowadzić do zgonu?
- Stan astmatyczny, czyli ciężki napad duszności, słabo reagujący na leki ratunkowe, mogący doprowadzić do zatrzymania czynności oddechowej.
- Niewydolność oddechowa.
Warto również nadmienić, że nieoptymalnie kontrolowana astma zwiększa ryzyko innych chorób przewlekłych, m.in. chorób układu krążenia, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) i cukrzycy typu 2.
Kluczowym elementem zapobiegania groźnym dla życia i zdrowia powikłaniom astmy jest regularne stosowanie leków. Tymczasem z badań wynika, że nawet 70 proc. pacjentów przyjmuje je niezgodnie z zaleceniami lekarza4.
Astmy nie da się wyleczyć. Jest to choroba przewlekła, a więc należy liczyć się z tym, że zostanie na całe życie. Ale jest też dobra wiadomość. Jeżeli skutecznie leczy się astmę, to można nie mieć objawów tej choroby, a jeżeli one będą, to będą minimalne
prof. dr hab.n. med Marek L. Kowalski dla mp.pl
Czym jest astma uczuleniowa
Astma uczuleniowa to inne określenie astmy alergicznej, czyli astmy, dla której czynnikiem wyzwalającym napad duszności jest ekspozycja na alergeny.
Czy astma u dzieci jest wyleczalna?
Czy u dzieci astma oskrzelowa jest wyleczalna? Z założenia, podobnie jak u dorosłych – nie. Jednak w przypadku, kiedy astma została zdiagnozowana wcześnie i miała łagodny przebieg, często obserwuje się długie okresy remisji – szczególnie u dzieci, u których czynnikiem zaostrzającym były częste infekcje w wieku żłobkowym czy przedszkolnym. Zdecydowanie częściej jednak osoby, które chorowały na astmę jako dzieci, chorują również w dorosłości.
Warto również nadmienić, że „wyzdrowienie” z astmy może również wskazywać na źle postawione pierwotne rozpoznanie, kiedy nawracające infekcje czy przedłużający się kaszel zostały mylnie zdiagnozowane jako astma.
Źródła:
- Selroos O, Kupczyk M, Kuna P, Łacwik P, Bousquet J, Brennan D, Palkonen S, Contreras J, FitzGerald M, Hedlin G, Johnston SL, Louis R, Metcalf L, Walker S, Moreno-Galdó A, Papadopoulos NG, Rosado-Pinto J, Powell P, Haahtela T. National and regional asthma programmes in Europe. Eur Respir Rev. 2015
- Astma wieku dziecięcego https://europeanlung.org/pl/information-hub/lung-conditions/astma-wieku-dzieciecego/, [dostęp: 01.04.2025 r.]
- Asthma, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/asthma [dostęp: 01.04.2025 r.]
- De Keyser HH, Ramsey R, Federico MJ. They just don’t take their medicines: Reframing medication adherence in asthma from frustration to opportunity. Pediatr Pulmonol. 2020 Mar;55(3):818-825. doi: 10.1002/ppul.24643. Epub 2020 Jan 15. PMID: 31944593; PMCID: PMC10187561.
- Peters SP. Asthma phenotypes: nonallergic (intrinsic) asthma. J Allergy Clin Immunol Pract. 2014 Nov-Dec;2(6):650-2. doi: 10.1016/j.jaip.2014.09.006. Epub 2014 Oct 3. PMID: 25439352.
- Looijmans-van den Akker I, van Luijn K, Verheij T. Overdiagnosis of asthma in children in primary care: a retrospective analysis. Br J Gen Pract. 2016 Mar;66(644):e152-7. doi: 10.3399/bjgp16X683965. PMID: 26917656; PMCID: PMC4758494.
- Sep;24(137):474-83. doi: 10.1183/16000617.00008114. Erratum in: Eur Respir Rev. 2019 Dec 23;28(154):195081. doi: 10.1183/16000617.5081-2014. PMID: 26324809; PMCID: PMC9487682.
- Tran BH, Dao VA, Bilstein A, Unfried K, Shah-Hosseini K, Mösges R. Ectoine-Containing Inhalation Solution versus Saline Inhalation Solution in the Treatment of Acute Bronchitis and Acute Respiratory Infections: A Prospective, Controlled, Observational Study. Biomed Res Int. 2019 Jan 31;2019:7945091. doi: 10.1155/2019/7945091. PMID: 30834276; PMCID: PMC6374829.