Czym jest elektrostymulacja?
Elektrostymulacja to zabieg z obszaru fizykoterapii. Polega na wysyłaniu do mięśni lub nerwów impulsów elektrycznych o różnej częstotliwości. Wszystko odbywa się za pomocą specjalnych elektrod przyczepianych do skóry. Jest to zabieg niefarmakologiczny i nieinwazyjny, a więc pozbawiony wielu skutków ubocznych.
Pacjent może samodzielnie wykonywać elektrostymulację w zaciszu własnego domu za pomocą niewielkiego urządzenia. To właśnie między innymi z tego względu jest ona tak popularna i chętnie stosowana, zwłaszcza u osób, które potrzebują regularnej terapii przez długi czas.
W czym pomaga elektrostymulacja i komu może się przysłużyć?
Wszystko zależy od rodzaju terapii. Od jakiegoś czasu w ofertach siłowni i klubów fitness znaleźć można usługę o nazwie Trening EMS. Jest to nic innego jak elektrostymulacja mięśni za pomocą elektrod umieszczonych w specjalnych kombinezonach. Prąd stały i zmienny wysyłany do połączeń nerwowo-mięśniowych wywołuje mimowolne skurcze, czyli pobudza mięśnie do pracy.
Aktualnie EMS znane jest przede wszystkim jako łatwy i szybki sposób na modelowanie sylwetki, jednak nie taka jest główna idea tego „zabiegu”. Elektrostymulacja pomaga pacjentom w powrocie do zdrowia po urazach i kontuzjach, a także zapobiega zanikowi mięśni. Najczęściej wykorzystywana jest do rehabilitacji sportowców oraz osób, które z jakiegoś powodu nie mogą wykonywać tradycyjnych ćwiczeń.
Innym rodzajem terapii prądem jest TENS (ang. Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation), czyli przezskórne elektryczne pobudzanie nerwów. Służy przede wszystkim do łagodzenia bólów przewlekłych lub pourazowych wywołanych m.in.:
- reumatoidalnym zapaleniem stawów,
- zwyrodnieniem stawów,
- zapaleniem torebki stawowej lub ścięgien,
- zwichnięciem stawu,
- operacją lub zabiegiem.
Największe zalety domowej terapii TENS
- redukcja bólu bez konieczności częstych wizyt u lekarza,
- brak ograniczeń czasowych – możesz wykonać zabieg o każdej porze dnia i nocy,
- oszczędność czasu i pieniędzy,
- prosta obsługa urządzenia,
- duża skuteczność,
- brak skutków ubocznych.
Elektrostymulator kolana – na co zwrócić uwagę przy wyborze?
Urządzenie do elektrostymulacji kolana można wykorzystać zarówno w przypadku bólu wywołanego urazem, jak i bólu wynikającego z podeszłego wieku czy przewlekłej choroby. Odpowiednim rodzajem terapii w takim przypadku będzie TENS, czyli oddziaływanie prądem na nerwy. Pamiętaj jednak, że elektrostymulacja nie leczy objawów, a jedynie redukuje ból.
No dobrze, ale jak wybrać urządzenie? Zwróć uwagę przede wszystkim na takie kwestie jak:
- Częstotliwość
W terapii TENS wykorzystuje się prąd o częstotliwości od 1 do 200 Hz. Stosowana liczba impulsów powinna być zależna od stopnia nasilenia bólu, a także jego przyczyny. Przykładowo do stymulacji punktów spustowych stosuje się częstotliwość poniżej 10 Hz, natomiast terapia konwencjonalna, stymulująca grube włókna nerwowe, polega na wysyłaniu impulsów elektrycznych o częstotliwości w przedziale 60-100 Hz.
Warto więc wybrać urządzenie, które pozwala na regulacje częstotliwości w przedziale od 1 do 200 Hz lub większym, a także zmianę trybów pracy. Dzięki temu urządzenie będzie uniwersalne.
- Zasilanie
Elektrostymulator kolana może być zasilany kablem lub baterią/akumulatorem. Co wybrać? Urządzenie przenośne doskonale sprawdzi się np. w podróży, jednak warto wiedzieć, że będzie ono miało zdecydowanie mniejszą moc od elektrostymulatora zasilanego sieciowo. Musisz więc zdecydować, na czym bardziej Ci zależy. Jeśli zamierzasz wykonywać zabiegi tylko w domu, lepiej wybrać urządzenie stacjonarne.
- Liczba kanałów
Liczba kanałów informuje o tym, ile partii ciała możemy jednocześnie stymulować. Warto postawić na urządzenie z przynajmniej dwoma kanałami, zwłaszcza jeśli potrzebujesz terapii na oba kolana. Dzięki temu wykonasz zabieg szybciej.
- Typ elektrod
Zwróć uwagę również na typ elektrod. Na rynku dostępne są m.in. elektrody na klej (co jakiś czas trzeba je wymieniać), a także tekstylne np. w formie opaski na kolano. Przed zakupem urządzenia warto sprawdzić, jak często konieczna będzie ich wymiana oraz jaki jest ich koszt, zwłaszcza jeśli potrzebujesz regularnych zabiegów przez długi czas.
- Dodatkowe funkcje
Urządzenie do elektrostymulacji kolana może spełniać również wiele innych funkcji. Warto zastanowić się nad zakupem uniwersalnego sprzętu, który umożliwi zarówno terapię TENS, jak i EMS. Dzięki temu będziesz mogła/mógł wykorzystać go nie tylko do redukcji bólu kolan, ale także do pobudzenia pracy mięśni i leczenia wielu schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, a nawet do redukcji cellulitu.
- Status wyrobu medycznego
Terapia prądem nie wywołuje skutków ubocznych i jest w pełni bezpieczna, pod warunkiem że do zabiegów wykorzystuje się dobrej jakości urządzenie. Najlepiej wybierać wśród produktów ze statusem wyrobu medycznego. To daje pewność, że elektrostymulator rzeczywiście jest bezpieczny i pomaga uzyskać oczekiwane efekty terapii.
Wskazany dla osób o zwiększonym zapotrzebowaniu na enzymy proteolityczne, szczególnie w przypadku stanów zapalnych i kontuzji układu ruchu.
Jak prawidłowo korzystać z urządzenia do elektrostymulacji kolana?
W pierwszej kolejności należy zapoznać się z instrukcją urządzenia oraz zaleceniami producenta i środkami ostrożności.
Ustawienie elektrod zależy od przyczyny bólu, a także liczby dostępnych kanałów. Jeśli korzystasz z elektrostymulatora dwukanałowego i masz problem wyłącznie z jednym kolanem, może zastosować oba kanały w miejscu schorzenia. Elektrody mogą być rozmieszczone w okolicy występowania bólu lub na punktach spustowych.
Warto zaopatrzyć się w specjalne elektrody dopasowujące się do anatomicznej budowy kolan. Mają one kształt półkoli, które przykleja się nad oraz pod stawem kolanowym.
Długość jednej sesji zależy od rodzaju prądu i częstotliwości. W przypadku konwencjonalnej terapii TENS prądem o częstotliwości 60-100 Hz zabieg może trwać od 30 minut do nawet kilku godzin dziennie.
Ważne: nie przyklejaj elektrod w miejscach ubytków skórnych, podrażnień czy oparzeń!
Przeciwwskazania do stosowania elektrostymulacji
Pomimo tego, że elektrostymulacja mięśni i nerwów to jedna z najbezpieczniejszych domowych metod terapeutycznych, nie każdy może z niej korzystać. Przeciwwskazania do stosowania elektrostymulacji to:
- rozrusznik serca i inne wszczepione urządzenia elektryczne,
- metalowe implanty,
- ciąża,
- epilepsja,
- niektóre choroby serca.
Pamiętaj też, że urządzenia do elektrostymulacji nie należy stosować w obszarach ciała, w których występują zmiany nowotworowe i obszarach objętych chorobami dermatologicznymi. Jeśli nie jesteś pewna, czy stosowanie terapii prądem jest bezpieczne w Twoim przypadku, skontaktuj się z lekarzem.
Źródła:
- Chęcińska-Maciejewska, Z., Korek, E., „Wpływ elektrycznej stymulacji mięśni (EMS) na masę i skład ciała”, Katedra i Zakład Fizjologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
- Dudek, J., Rogoziński, H., & Wilczyński, J. (2012). Wpływ prądów TENS i Träberta na zmniejszenie dolegliwości bólowych u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową odcinka szyjnego kręgosłupa. Studia Medyczne, 27(3), 7-14.
- Pyszora, A., & Kujawa, J. (2003). Zastosowanie elektroterapii w leczeniu bólu. Polska Medycyna Paliatywna, 2(3), 167-173.