- Gliceryna (nazywana też glicerolem) to alkohol trójwodorotlenowy o pochodzeniu naturalnym lub syntetycznym.
- W kosmetykach gliceryna działa jako humektant, czyli substancja pochłaniająca wodę z otoczenia.
- Gliceryna w kosmetykach pomaga nawilżać skórę, chronić przed wysychaniem i poprawiać konsystencję produktów.
- Zastosowanie gliceryny wykracza poza kosmetyki. Znajdziemy ją w składzie wielu wyrobów medycznych, których używamy na co dzień, takich jak: krople do oczu, spraye do nosa i gardła.
- Więcej o składnikach kosmetyków, które dbają o nawilżenie Twojej skóry, możesz przeczytać na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Nowość! Balsam z ektoiną do stosowania w codziennej pielęgnacji skóry dorosłych oraz dzieci (już od 1. dnia życia). Dla skóry wrażliwej, suchej i atopowej.
Gliceryna co to?
Gliceryna to alkohol trójwodorotlenowy, który może mieć pochodzenie naturalne lub syntetyczne. Gliceryna naturalna pozyskiwana jest w procesie zmydlania (hydrolizy) tłuszczów, najczęściej oleju kokosowego lub palmowego. W wyniku wspomnianej reakcji chemicznej otrzymuje się glicerynę i mydło. Osoby wybierające wegańskie kosmetyki powinny poszukiwać produktów posiadających w składzie glicerynę roślinną, czyli VG (vegetable glycerin). Mimo że nie istnieje obowiązek podawania pochodzenia związków użytych do produkcji kosmetyku, niektórzy producenci zamieszczają na opakowaniu informację, że ich wyroby zawierają glicerynę pozyskaną z roślin.
Glicerynę syntetyczną otrzymuje się z propylenu (propenu), który jest pozyskiwany z benzyny.
Gliceryna i glicerol, czy to ta sama substancja? Właściwości gliceryny
Gliceryna, nazywana też glicerolem, najczęściej występuje w składzie INCI kosmetyków pod nazwą Glycerin.
Gliceryna jest rozpuszczalna w wodzie i alkoholu, natomiast sama dobrze rozpuszcza tłuszcze, co wykorzystywane jest przy produkcji emulsji, gdzie składniki hydrofilowe (wodne) łączą się z lipofilowymi (olejowymi) nadając gładką konsystencję produktowi. Kolejną cenną właściwością gliceryny jest higroskopijność, czyli pochłanianie wody z otoczenia, co jest jednym z głównych powodów stosowania tej substancji w branży kosmetycznej.
Gliceryna i glikol – czym się różnią?
Gliceryna a glikol – czy to ta sama substancja? Nie. Gliceryny nie należy mylić z glikolem propylenowym, mimo podobnej nazwy, wyglądu, właściwości chemicznych i występowania w składach kosmetyków nawilżających. Glikol propylenowy, podobnie jak gliceryna, używany jest nie tylko do wytwarzania produktów do pielęgnacji ciała, ale sprawdza się także w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym oraz między innymi do produkcji liquidów do e-papierosów czy dymów wykorzystywanych jako efekty specjalne w teatrze czy na planie filmowym.
Istnieje także glikol etylenowy, którego zastosowanie jest odmienne w porównaniu z gliceryną i glikolem propylenowym, ponieważ używa się go do otrzymywania żywic poliestrowych oraz płynów do chłodnic samochodowych.
Nitrogliceryna – czym jest i do czego służy?
Nitrogliceryna, czyli triazotan glicerolu, to powszechnie znany lek stosowany przez pacjentów zmagających się z incydentami nagłych i intensywnych dolegliwości bólowych towarzyszących ostrym zespołom wieńcowym, czyli – innymi słowy – chorobom układu sercowo-naczyniowego.
Gliceryna zastosowanie
Gliceryna, dzięki właściwościom nawilżającym i okluzyjnym, znalazła zastosowanie w produkcji kosmetyków i wyrobów medycznych. W branży farmaceutycznej gliceryna jest wykorzystywana jako substancja pomocnicza, która odpowiada za utrzymanie odpowiedniej konsystencji zarówno płynnych preparatów leczniczych, jak i kremów oraz maści. Ponadto glicerynę można spotkać w składzie:
- sprayów do gardła używanych w stanach zapalnych wywołanych infekcjami bakteryjnymi lub wirusowymi. Gliceryna łagodzi podrażnienie i zaczerwienienie błony śluzowej, a także przyspiesza jej regenerację, dzięki budowaniu powłoki okluzyjnej chroniącej przed działaniem drobnoustrojów chorobotwórczych;
Spray wspomagający leczenie stanów zapalnych gardła, spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirusowe. Łagodzi ból i podrażnienie.
- sprayów stosowanych wspomagająco w terapii stanów zapalnych kanału słuchowego zewnętrznego powstałych na podłożu zakażeń bakteryjnych lub grzybiczych.
Gliceryna doskonale sprawdza się w składzie produktów przeznaczonych do zachowania właściwej higieny uszu, czyli do usuwania złogów woskowiny usznej oraz zapobiegania ponownemu tworzeniu się korków woskowinowych;
Krople do uszu wspomagające leczenie stanów zapalnych.
- kropli do oczu dedykowanych osobom wykonującym pracę biurową przed ekranem komputera, co znacznie nadwyręża i powoduje nadmierne przesuszenie narządu wzroku. Nawilżające krople do oczu z dodatkiem gliceryny to idealne dopełnienie kuracji farmakologicznej u osób borykających się z zapaleniem powiek, zapaleniem spojówek czy zespołem suchego oka;
Krople do oczu zawierające laktoferynę liposomalną wspomagające leczenie zespołu suchego oka.
- czopków doodbytniczych o działaniu łagodnie przeczyszczającym. Gliceryna ułatwia usunięcie twardej masy kałowej, dzięki swoim właściwościom nawilżającym pozwalającym na zmiękczenie stolca.
Gliceryna jest także używana do utrzymywania właściwego poziomu wilgoci produktów spożywczych. Ponadto zdolność gliceryny do obniżania aktywności wody sprawia, że bakterie chorobotwórcze mają utrudnione warunki namnażania się w wilgotnym środowisku. Gliceryna pełni także rolę konserwantu w branży spożywczej i oznaczana jest jak E422.
Gliceryna w kosmetykach – gliceryna kosmetyczna
Gliceryna jest składnikiem produktów do pielęgnacji ciała, twarzy i włosów, z uwagi na swój potencjał higroskopijny i drobnocząsteczkową budowę, która pozwala na transportowanie wartościowych składników odżywczych w głąb naskórka, potęgując ich skuteczność. Gliceryna, to jednak nie tylko humektant podnoszący poziom nawodnienia skóry, ale także konserwant przedłużający trwałość produktów powstałych na bazie wody. Dodatkowo glicerol:
– przyczynia się do emulgacji wody i tłuszczu, pozwalając na otrzymanie pożądanej, jednorodnej konsystencji kosmetyków, bez zawartości grudek,
– zapobiega wysychaniu i krystalizacji produktów pielęgnacyjnych, a także redukuje prawdopodobieństwo rolowania się kremów, balsamów, maści na skórze.
Działa nawilżająco i ochronnie. Receptura kremu została opracowana z myślą o bardzo suchej i delikatnej skórze dłoni.
Do czego służy gliceryna w kosmetykach?
Gliceryna dobrze sprawdzi się zarówno w przypadku pielęgnacji skóry dojrzałej, jak i tej z pierwszymi symptomami starzenia w postaci zmarszczek mimicznych. Gliceryna pozwala na jak najdłuższe zachowanie elastyczności skóry, a także wspiera procesy naprawcze polegające na regeneracji podrażnionej tkanki.
Gliceryna to nie jedyna substancja o silnych właściwościach nawilżających, ponieważ obok niej w składzie kosmetyków dedykowanych skórze suchej, podrażnionej, zaczerwienionej i atopowej znajdują się związki:
- zapewniające wytwarzanie filmu ochronnego na powierzchni naskórka, czyli budujące barierę okluzyjną. Wyróżniamy tu oleje naturalne (olej z nasion lnu, olej makadamia, oliwę z oliwek), masła (masło Shea), woski (wosk pszczeli);
- odbudowujące uszkodzoną warstwę lipidową naskórka, czyli ceramidy, skwalan, sterole roślinne, cholesterol, trójglicerydy, kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6 (w olejach roślinnych).
Oprócz gliceryny inne humektanty pozwalające na zatrzymanie wody w naskórku to: kwas hialuronowy, mocznik, ektoina.
Wśród dostępnych w aptekach dermokosmetyków dobrym wyborem dla osób zmagających się z przesuszoną skórą będzie z pewnością balsam prebiotyczny plus ze wspomnianą ektoiną. Ektoina, to aminokwas naturalnego pochodzenia, który posiada silne właściwości higroskopijne, dzięki czemu redukuje wzmożone przeznaskórkowe parowanie wody TEWL, zapobiegając tym samym przesuszeniu, podrażnieniu i w konsekwencji stanom zapalnym tkanki.
Ektopin balsam z ektoiną zawiera dodatek prebiotyków: inuliny i alfa-glukanu, które pobudzają kolonizację skóry przez dobroczynne mikroorgnizmy. Ludzki mikrobiom zlokalizowany na powierzchni skóry składa się nie tylko z pożytecznych drobnoustrojów, ale także z tych potencjalnie chorobotwórczych, dlatego zadaniem prebiotyków jest wybiórcza stymulacja wzrostu i namnażania się „dobrych bakterii”. Ektopin zapobiega zatem zachwianiu równowagi wśród ekosystemu bytującego na skórze, co pozwala na ograniczenie ryzyka infekcji i dermatoz, takich jak atopowe zapalenie skóry, które naukowcy powiązali z nadmierną kolonizacją tkanki przez Staphylococcus, a szczególnie z S. aureus.
Warto wspomnieć o innym produkcie z zawartością nawilżającej ektoiny i gliceryny. Krem z ektoiną, bo o nim mowa, świetnie sprawdzi się w terapii AZS jako uzupełnienie kuracji zleconej przez dermatologa. Zastosowanie kremu z ektoiną nie ogranicza się jedynie do łagodzenia przebiegu dermatoz, ponieważ z tego wyrobu medycznego może korzystać każdy, kto boryka się ze skórą zaczerwienioną, suchą, swędzącą na skutek podrażnień wywołanych alergią kontaktową. Krem z ektoiną jest wzbogacony o szereg substancji (lecytyna, ceramid-3, skwalan, olej z owoców Olea Europaea, trigliceryd kaprylowo-kaprynowy, masło shea, wosk ryżowy), zapewniających doskonałą okluzję skóry, czyli ochronę tkanki zarówno przed ucieczką wody, jak i przed wnikaniem patogenów odpowiedzialnych za stany zapalne.
Łagodzi i redukuje dyskomfort powodowany przez podrażnioną i uszkodzoną skórę, zmniejszając reakcje zapalne oraz wspierając regenerację.
Czy gliceryna jest szkodliwa?
Wokół gliceryny narósł mit o jej rzekomej szkodliwości wynikającej z komedogennych właściwości, co ma niewiele wspólnego z rzeczywistością. Uczulenie na glicerynę przejawiające się jako wysypka, zaczerwienienie i uciążliwy świąd skóry jest bardzo mało prawdopodobne, ale nie niemożliwe, ponieważ praktycznie każda substancja znajdująca się w składzie kosmetyków może doprowadzić do niepożądanej reakcji na tle alergicznym, co jest kwestią wysoce indywidualną i zależy od indywidualnych skłonności.
Warto wiedzieć, że niektóre związki obarczone są wysokim ryzykiem wywołania stanów zapalnych skóry, jednakże gliceryna do nich nie należy. Co istotne, gliceryna farmaceutyczna, którą można nabyć w aptece, nie służy do aplikowania na skórę jako samodzielny składnik, z uwagi na możliwość wystąpienia podrażnienia tkanki.
Ponadto istnieją doniesienia o komedogennym wpływie gliceryny na skórę, co w pewnym stopniu jest prawdą, ponieważ wysokie stężenie tej substancji w składzie kosmetyku (>20%) sprawia, że staje się on lepki i może zatykać pory, prowadząc do rozwoju zaskórników. Aby uniknąć takiego oddziaływania gliceryny, należy wybierać produkty, w których nie znajduje się ona na jednym z pierwszych miejsc w składzie preparatów. Ponadto, jeśli zawartość gliceryny w produkcie kosmetycznym przekroczy 20-25%, można spodziewać się przesuszenia skóry i rozwoju stanów zapalnych, co ma związek z pochłanianiem wody z otoczenia, a więc w tym przypadku z ucieczką wilgoci z tkanek.
Źródła:
- Becker, Lillian C., et al. „Safety assessment of glycerin as used in cosmetics.” International journal of toxicology 38.3_suppl (2019): 6S-22S. Sage Journals https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1091581819883820.
- What Is Pure Glycerin? Venkat S.R., Jabeen Begum, MD. WebMD https://www.webmd.com/beauty/what-is-pure-glycerin.
- Konieczko K., Czerczak S. Zastosowanie Gliceryny w Kosmetykach. BazTech https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-72cec373-1956-485c-89de-cace6d8440f6.
- Binczarski M., Joanna B., Piotrowski J. Wytwarzanie glikolu propylenowego z odpadów przemysłu cukrowniczego. Eliksir (2015) https://core.ac.uk/reader/130678330.
- Stępniewska, Z, et al. Ektoina-przeciwstresowa cząsteczka przyszłości. Kosmos 63.1 (2014): 25-35 https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/1149.
- Tomalik, Jakub. Alkohole polihydroksylowe w ratownictwie medycznym. (2017) https://repozytorium.ka.edu.pl/items/d87e1658-e84c-4052-b849-ee09ac8fffdb.