Inulina – co to jest?
Inulina jest wielocukrem zbudowanym z cząsteczek glukozy i fruktozy. Spotkać ją można przede wszystkim w bulwach i korzeniach roślin takich jak: topinambur (słonecznik bulwiasty), oman, cykoria, mniszek lekarski oraz w mniejszych ilościach w karczochach, cebuli, czosnku, szparagach, porze, bananach.
Inulina właściwości
Inulina jest naturalnym prebiotykiem zaliczanym do frakcji rozpuszczalnej błonnika pokarmowego. Po przedostaniu się do jelita grubego podlega fermentacji przy udziale bakterii zasiedlających ten narząd, co prowadzi do powstania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych SCFA i obniżenia pH środowiska. Spadek pH uniemożliwia nadmierne namnażanie się mikrobów chorobotwórczych, takich jak: Escherichia coli, Campylobacter spp., Salmonella spp. czy Clostridium difficile. Redukcja pH i obecność SCFA powoduje, że rośnie absorbcja wapnia, magnezu, żelaza, cynku w świetle jelita. Dodatkowo SCFA stabilizują rytm wypróżnień, dzięki regulacji pracy jelita grubego.
Warto wspomnieć o wpływie inuliny na gospodarkę lipidową, czyli poprawę profilu lipidowego. Inulina przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji LDL cholesterolu i triglicerydów w osoczu.
Inulina wykazuje też działanie immunomodulujące, a mianowicie pobudza produkcję komórek odpornościowych i osłabia wytwarzanie cytokin prozapalnych, czyli związków odpowiedzialnych za rozwój procesów zapalnych. Wsparcie funkcjonowania układu odpornościowego istotne jest zwłaszcza u niemowląt, których organizmy dopiero uczą się walczyć z patogenami. By wspomóc fizjologiczne procesy immunologiczne, warto uzupełnić dietę malucha po 6. miesiącu życia o suplement dostarczający inuliny i laktoferyny, czyli białka o działaniu przeciwzapalnym.
Inulina – działanie bifidogenne
Inulina wpływa korzystnie na skład mikrobioty kolonizującej jelita, a mianowicie stymuluje wzrost oraz aktywność bakterii komensalnych z rodzaju Bifidobacterium spp., Lactobacillus spp., które przeciwdziałają rozprzestrzenianiu się szkodliwych patogenów. Oddziaływanie inuliny na mikroflorę jelit określa się mianem efektu bifodogennego.
Inulina gdzie kupić? Dla kogo inulina z cykorii?
Inulina z cykorii dostępna jest w sklepach zielarskich, sklepach z żywnością eko, a także w aptekach. Ma postać białego proszku bądź pastylek, które mogą być stosowane jako alternatywa dla cukru stołowego z uwagi na słodki smak. Ponadto niekwestionowaną zaletą inuliny jest niski indeks glikemiczny, dzięki czemu wielocukier ten nie powoduje nagłych wzrostów poziomu glukozy we krwi i pozwala na dłuższe odczuwanie sytości. Powyższe właściwości powodują, że inulina jest wykorzystywana do produkcji żywności dla cukrzyków oraz dla osób pragnących zredukować masę ciała.
Inulina zastosowanie
Inulina jest środkiem stabilizującym, zagęszczającym, nadaje produktom kremową konsystencję, co wykorzystywane jest w przemyśle spożywczym, zwłaszcza przy wytwarzaniu ciast, ciasteczek oraz deserów mlecznych. Inulina stanowi także alternatywę dla tłuszczów i węglowodanów prostych przy produkcji żywności o obniżonej kaloryczności np. wyrobów mlecznych takich jak desery, napoje, lody.
Branża farmaceutyczna wykorzystuje zdolność inuliny do pęcznienia i spulchniania, co jest przydatne przy wytwarzaniu takich postaci leków jak pudry, zasypki. Inulina może stanowić także substancję powlekającą, która chroni związek aktywny zawarty w tabletce/pastylce przed przedwczesnym uwolnieniem w górnych odcinkach przewodu pokarmowego.
Inulina na skórę i włosy
Inulina w kosmetyce stosowana jest do produkcji preparatów myjących, kremów, balsamów oraz odżywek i masek do włosów.
Wielocukier wykazuje kilka kierunków działania w odniesieniu do skóry:
- nawilża przesuszoną i swędzącą skórę, dzięki zapobieganiu przeznaskórkowej utracie wody TEWL,
- neutralizuje wolne rodniki tlenowe przyśpieszające pojawianie się zmarszczek,
- łagodzi stany zapalne i podrażnienia skóry,
- wspiera kolonizację skóry przez pożyteczne bakterie i ogranicza prawdopodobieństwo rozwoju dermatoz wywołanych przez nadmierne namnażanie się mikroorganizmów szkodliwych.
Inulina sprawdza się także jako substancja wygładzająca i kondycjonująca kosmyki.
Inulina w kosmetykach
Nowoczesne kosmetyki dedykowane skórze wrażliwej, delikatnej, skłonnej do przesuszeń i stanów zapalnych, nie tylko podnoszą poziom nawilżenia poprzez wiązanie cząsteczek wody i ograniczenie jej przeznaskórkowego parowania, ale także dostarczają prebiotyków. Takim produktem jest Ektopin: prebiotyczny emolient plus, balsam z ektoiną, który zawiera w składzie dwa prebiotyki naturalnego pochodzenia, a mianowicie inulinę i beta-glukan, które stanowią pożywkę dla mikroorganizmów zasiedlających ludzką skórę. Zadaniem tych wielocukrów jest selektywne pobudzenie wzrostu i aktywności tych składowych mikrobiomu skórnego, które odpowiadają za ochronę tkanki przed atakiem wrogich bakterii, grzybów i wirusów.
Ektopin, oprócz inuliny i beta-glukanu, dostarcza skórze cały wachlarz substancji nawilżających (ektoina, gliceryna, mocznik, arginina) i okluzyjnych, a więc takich, które powlekają naskórek cienkim filmem zapobiegającym utracie wilgoci (olej z nasion lnu, olej migdałowy, masło Shea).
Wśród składników higroskopijnych uwagę zwraca ektoina produkowana przez bakterie żyjące w ekstremalnych warunkach otoczenia. Ektoina to doskonały humektant, który podnosi poziom nawodnienia skóry na wiele godzin, dlatego sprawdzi się szczególnie w pielęgnacji skóry dotkniętej chorobami zapalnymi, powodującymi uciążliwy świąd, przesuszenie i nadmierne rogowacenie naskórka.
Inulina skutki uboczne
Inulina jest naturalną substancją pozyskiwaną z roślin, nie ma potencjału alergizującego, nie podrażnia skóry. W sporadycznych przypadkach wielocukier może być przyczyną wzdęć, bólu brzucha, co ma związek z zachodzącym w jelitach procesem wzmożonej fermentacji przy udziale pożytecznych bakterii.
Źródła:
- Zdrojewicz, Zygmunt, et al. „Działanie prebiotyczne inuliny w otyłości i cukrzycy.” Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 9.4 (2013): 166-174. https://journals.viamedica.pl/eoizpm/article/view/36767
- Kulczyński, Bartosz, and Anna Gramza-Michałowska. „Właściwości prozdrowotne fruktanów typu inuliny.” Medycyna Rodzinna 19.6 (2016): 86-90. https://www.czytelniamedyczna.pl/5508,waciwoci-prozdrowotne-fruktanlw-typu-inuliny.html
- Kramek, Karolina, and Paweł Glibowski. „Właściwości teksturalne i reologiczne mieszaniny inuliny i tłuszczu mlecznego stabilizowanej lecytyną.” Żywność Nauka Technologia Jakość 21.6 (2014). https://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/2015/04/14_Kramek.pdf
- https://bip.zut.edu.pl/fileadmin/pliki/users/270/Habilitacje/Za%C5%82%C4%85cznik_3_-_Autoreferat.pdf.