- Zapalenie spojówek w ciąży może objawiać się zaczerwienieniem, pieczeniem i łzawieniem oczu, obrzękiem powiek, nadwrażliwością na światło oraz obecnością wydzieliny w oku.
- Do najczęstszych przyczyn zapalenia spojówek w ciąży zalicza się reakcje alergiczne, a także zakażenia bakteryjne lub wirusowe.
- Czym leczyć zapalenie spojówek w ciąży? Należy w miarę możliwości unikać leków, których bezpieczeństwo dla rozwijającego się płodu nie zostało ustalone.
- W leczeniu zapalenia spojówek w ciąży można używać łagodnych kropli do oczu z ektoiną, które redukują stan zapalny i przyspieszają regenerację błony śluzowej.
Zapalenie spojówek w ciąży
Zapalenie spojówek to choroba okulistyczna, w której występuje zapalenie lub zakażenie cienkiej błony śluzowej wyścielającej wewnętrzną stronę powiek i przednią powierzchnię oka. Towarzyszy jej ból, zaczerwienienie i łzawienie oczu, a także obecność wydzieliny1. Przyczyny tego schorzenia są niezwykle różnorodne – od reakcji alergicznych, przez zakażenia drobnoustrojami, aż po choroby autoimmunologiczne.
Zapalenie spojówek nie jest groźnym schorzeniem, jednak w trakcie ciąży może być bardziej uciążliwe niż poza nią. Dlaczego? Obniżona odporność i zachodzące w trakcie ciąży zmiany hormonalne sprawiają, że przyszłe mamy są bardziej podatne na infekcje. Dodatkowo ograniczone możliwości leczenia oraz większa wrażliwość na objawy sprawiają, że ciężarne gorzej znoszą przebieg tej choroby.
Alergiczne zapalenie spojówek w ciąży
Alergiczne zapalenie spojówek to jedno z najpowszechniejszych schorzeń w populacji. Wywołuje je kontakt z alergenami, takimi jak roztocza kurzu domowego, pyłki traw i drzew czy sierść zwierząt domowych. Choroba ta często współwystępuje z innymi chorobami o tle alergicznym, takimi jak katar sienny, astma czy alergia pokarmowa. Wśród objawów dominuje:
- świąd,
- łzawienie,
- zaczerwienienie,
- wzmożona produkcja wydzieliny,
- opuchnięcie powiek,
- uczucie obecności ciała obcego w oku2.
Jak odróżnić w ciąży alergiczne zapalenie spojówek od zapalenia wywołanego patogennymi drobnoustrojami? Kluczowy jest czas utrzymywania się objawów. Alergiczne zapalenie spojówek trwa przez cały czas kontaktu z alergenem, czyli najczęściej przez kilka(naście) tygodni, a niekiedy nawet przez cały rok.
Wirusowe zapalenie spojówek w ciąży
Niemal 90% przypadków wirusowego zapalenia spojówek wywołanych jest przez adenowirusy1. O wiele rzadziej wirusowe zapalenie spojówek w ciąży wywołane jest przez wirusa opryszczki pospolitej (HSV), wirusa SARS-CoV-2 czy wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV)1. Wirusowe zapalenie spojówek, zwłaszcza w przebiegu zakażenia adenowirusem, jest wysoce zakaźne, a jego objawy utrzymują się średnio przez 2-3 tygodnie.
Bakteryjne zapalenie spojówek w ciąży
U dorosłych bakteryjne zapalenie spojówek występuje rzadziej niż wirusowe1. Choroba najczęściej pojawia się na skutek przeniesienia patogenów na powierzchnię oka (np. poprzez brudne ręce) lub nieprawidłowego rozrostu flory bakteryjnej spojówek.
Za rozwój bakteryjnego zapalenia spojówek w ciąży najczęściej odpowiadają bakterie z gatunku Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, a także różne gatunki gronkowców, paciorkowców i Gram-ujemnych bakterii jelitowych1. Choć odróżnienie bakteryjnego i wirusowego zapalenia spojówek bywa trudne, o zakażeniu bakteryjnym może świadczyć obecność w worku spojówkowym ropnej wydzieliny.
Jak leczyć zapalenie spojówek w ciąży?
Leczenie zapalenia spojówek w ciąży wymaga szczególnej ostrożności, ponieważ w przypadku wielu leków bezpieczeństwo dla rozwijającego się płodu nie zostało jednoznacznie określone3. W większości przypadków terapia skupia się na łagodzeniu objawów i eliminacji przyczyny schorzenia, jednak dobór metod leczenia powinien być indywidualny. W trakcie ciąży należy unikać samodzielnego stosowania leków bez konsultacji z lekarzem, który może ocenić potencjalne ryzyko i dobrać najbezpieczniejszą formę terapii.
Zapalenie spojówek w ciąży krople
W leczeniu zapalenia spojówek najczęściej stosuje się terapię miejscową w postaci kropli do oczu. Dzięki bezpośredniemu działaniu w miejscu zapalenia pomagają one złagodzić objawy choroby, takie jak zaczerwienienie, pieczenie czy świąd oczu. W ciąży, kiedy wybór leków jest ograniczony, szczególną uwagę warto zwrócić na preparaty o wysokim profilu bezpieczeństwa.
Jednym z bezpiecznych składników jest ektoina – naturalna cząsteczka o właściwościach ochronnych i przeciwzapalnych. Stabilizuje ona błony komórkowe i tworzy na powierzchni oka i błon śluzowych cienką warstwę ochronną, która ogranicza kontakt z alergenami i czynnikami drażniącymi. Krople do oczu z ektoiną wspierają regenerację spojówek, łagodzą stan zapalny i nawilżają powierzchnię oka. Ze względu na swoje działanie i brak znanych działań niepożądanych, uznawane są za bezpieczny wybór w leczeniu zapalenia spojówek w ciąży.
Zapalenie spojówek w ciąży domowe sposoby
W łagodnych przypadkach zapalenia powiek w ciąży można sięgnąć po domowe sposoby. Mogą one przynieść ulgę i przyspieszyć regenerację spojówek.
Najprostszym sposobem są okłady na powieki – ciepłe lub zimne – w zależności od etiologii choroby. Zimne okłady pomagają zredukować obrzęk powiek i świąd, szczególnie w przypadku alergicznego zapalenia spojówek. Ciepłe kompresy mogą wspomagać oczyszczenie spojówek w infekcjach bakteryjnych. Dodatkowo, do przemywania oczu można używać soli fizjologicznej, która pomaga usunąć nadmiar wydzieliny, zanieczyszczeń i alergenów.
Należy pamiętać również o higienie oczu. Podstawą jest regularne mycie rąk, unikanie pocierania powiek, a także stosowanie osobnych ręczników do osuszania twarzy.
Zapalenie spojówek w ciąży kiedy do lekarza?
Zapalenie spojówek najczęściej jest schorzeniem samoograniczającym się, nie wymagającym specjalistycznego leczenia. Do lekarza należy jednak zgłosić się w sytuacji, gdy objawy choroby utrzymują się dłużej niż kilka dni, nasilają się bądź towarzyszy im silny ból, pogorszenie widzenia czy ropna wydzielina.
Konsultacja z lekarzem jest konieczna także w przypadku nawracających infekcji lub gdy domowe sposoby nie przynoszą ulgi. Specjalista oceni przyczynę schorzenia oraz dobierze bezpieczne metody leczenia, odpowiednie dla kobiet w ciąży.
Odpowiedzi na najważniejsze pytania o zapalenie spojówek w ciąży. Lekarz odpowiada!
Zapalenie spojówek jest powszechną chorobą o zróżnicowanej etiologii. Nic zatem dziwnego, że powstało wokół niej wiele mitów i wątpliwości. Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania, zwłaszcza w kontekście występowania zapalenia spojówek w ciąży.
Jak wyleczyć zapalenie spojówek bez antybiotyku?
Zapalenie spojówek nie zawsze wymaga wprowadzenia do terapii antybiotyku. W przypadku, gdy choroba ma podłoże alergiczne bądź wirusowe, stosowanie antybiotykoterapii jest bezzasadne. Decyzję o wprowadzeniu do leczenia antybiotyku zawsze podejmuje lekarz, po potwierdzeniu infekcji bakteryjnej.
Czy w ciąży można używać kropli do oczu?
Przed użyciem jakichkolwiek preparatów należy upewnić się, że są one w pełni bezpieczne do stosowania w czasie ciąży. Obecnie na rynku dostępne są łagodne i skuteczne krople do oczu, które można włączyć do terapii zapalenia spojówek.
Jakie krople do oczu są bezpieczne w czasie ciąży?
Na zapalenie spojówek w ciąży można bezpiecznie stosować krople do oczu, które zawierają w swym składzie łagodne, naturalne składniki, takie jak ektoina czy kwas hialuronowy.
Co na zapalenie spojówek w ciąży?
W leczeniu zapalenia spojówek w ciąży kluczowe jest łagodzenie objawów i unikanie czynników drażniących. W trakcie choroby można zastosować łagodne krople nawilżające z ektoiną lub kwasem hialuronowym. Dodatkową ulgę mogą przynieść również zimne lub ciepłe okłady, a także przemywanie oczu solą fizjologiczną.
Czy zapalenie spojówek w ciąży przejdzie samo?
Zapalenie spojówek zalicza się do chorób samoograniczających się. Oznacza to, że w większości przypadków stosowanie specjalistycznego leczenia jest zbędne, a schorzenie ustąpi samoistnie.
Czego nie wolno robić przy zapaleniu spojówek w ciąży?
Przy zapaleniu spojówek należy unikać pocierania oczu, które może nasilać stan zapalny i prowadzić do nadkażenia bakteryjnego. Nie zaleca się używania wspólnych ręczników czy kosmetyków do oczu, które mogą sprzyjać rozprzestrzenianiu się infekcji. Niewskazane jest również stosowanie specjalistycznych kropli do oczu bez konsultacji lekarskiej.
- Azari AA, Arabi A. Conjunctivitis: A Systematic Review. J Ophthalmic Vis Res. 2020;15(3):372-395. Published 2020 Aug 6. doi:10.18502/jovr.v15i3.7456
- Dupuis, P., Prokopich, C., Hynes, A. et al. A contemporary look at allergic conjunctivitis. Allergy Asthma Clin Immunol 16, 5 (2020). https://doi.org/10.1186/s13223-020-0403-9
- Demarinis G, Tatti F, Taloni A, et al. Treatments for Ocular Diseases in Pregnancy and Breastfeeding: A Narrative Review. Pharmaceuticals (Basel). 2023;16(10):1433. Published 2023 Oct 9. doi:10.3390/ph16101433.