Czy w Ameryce Południowej obchodzi się Boże Narodzenie?
W większości krajów Ameryki Południowej mieszkają katolicy, dlatego święta Bożego Narodzenia są ważnym okresem. Za oceanem obchodzi się przede wszystkim wieczór wigilijny Nochebuen, natomiast już 25. grudnia wraca się do pracy. Tradycyjnie Boże Narodzenie wygląda zupełnie inaczej niż w Europie. Wiele tradycji i zwyczajów może więc nas zadziwić.
Wybierając się w okresie Bożego Narodzenia do Ameryki Południowej, musimy pamiętać, że odwrotnie niż w Polsce, jest tam środek lata, a nie mroźnej zimy. Temperatury oscylują więc w okolicach 30 stopni, a o śniegu można zapomnieć. Ten sztuczny pojawia się jedynie na dekoracjach ozdabiających domy, sklepy czy supermarkety. Brak śniegu i tropikalny klimat to jednak nie jedyne co różni okres świąteczny w Ameryce Południowej od tego w Europie. Charakterystyczną różnicą jest często również… brak choinki. Bożonarodzeniowe drzewko spotyka się w krajach pozostających pod silnym wpływem kulturowym USA. To np. Chile, Kolumbia czy Wenezuela. W tradycji hiszpańskiej, która dominuje w większości krajów Ameryki Południowej, pięknie przystrojoną choinkę zastępuje się żłóbkiem.
Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby, uzupełnia codzienną dietę w L-asparaginian L-ornityny i cholinę.
Boże Narodzenie w Ameryce Południowej nie jest świętowane tak hucznie jak na Starym Kontynencie czy nawet w Ameryce Północnej. Większość Latynosów do tego święta podchodzi luźno. Wiele osób wybiera się w tym czasie na wakacje, aby odpocząć pod palmami, spędzić czas z przyjaciółmi. Święta traktowane są jako pretekst do zabawy i biesiadowania, ale nie przy stole, a na świeżym powietrzu np. przy grillu w ogrodzie i na basenie. Dla Latynosów znacznie ważniejszym dniem niż 24. grudnia jest 6. stycznia. To właśnie na Święto Trzech Króli dzieci otrzymują prezenty, a całe rodziny spotykają się przy suto zastawionym stole.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Argentynie?
Argentyna jako jeden z pierwszych krajów Ameryki Południowej zaczyna przygotowania do Bożego Narodzenia. Pierwsze dekoracje pojawiają się już w listopadzie (brzmi znajomo? :)), a tradycja każe ubrać drzewko już 8 grudnia, czyli w Święto Niepokalanego Poczęcia. Argentyńczycy swoje domy przystrajają jednak nie tylko choinką, ale też światełkami i wieńcami z kwiatów, a także sztucznym śniegiem. Obowiązkową dekoracją jest żłobek lub szopka. Boże Narodzenie w Argentynie świętuje się, wybierając się na późno popołudniową mszę, grilla lub oglądając pokaz fajerwerków o północy.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Boliwii?
W Boliwii Boże Narodzenie świętuje się od 24 grudnia aż do 6 stycznia. W Wigilię Boliwijczycy uczestniczą w mszy nazywanej Misa de Gallo (msza kogucia), a następnie oglądają pokazy fajerwerków i puszczają petardy. Tradycyjna kolacja rozpoczyna się dopiero po nabożeństwie, a serwuje się na niej m.in. indyka, białą kukurydzę choclo, słodko-pikantny rosół Picana. Co ciekawe, w Boliwii nie ma zwyczaju wręczania prezentów na Boże Narodzenie – decydują się na to tylko nieliczni. Większość wręcza upominki na Trzech Króli lub w dzień Objawienia Pańskiego (tradycyjnie dzieci otrzymują wtedy nowe ubrania). Na święta Boliwijczycy otrzymują jednak Canastón de fin de Año, czyli paczkę świąteczną od pracodawcy oraz dwu- lub trzykrotność swojej miesięcznej pensji.
Boliwijczycy z okazji Bożego Narodzenia ozdabiają domy, a także miejskie place i kościoły pesebre albo nacimientos, czyli szopkami. Po Misa de Gallo uroczyście wkłada się do nich dzieciątko Jezus. To wcześniej niesione jest w koszyku do kościoła, gdzie zostaje poświęcone.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Brazylii?
W okresie świąt Bożego Narodzenia w Brazylii panuje upalne i gorące lato. Zapomnieć można więc o śniegu i zimnie, ale nie o świątecznych zwyczajach. W domach Brazylijczyków często pojawiają się bogato zdobione sztuczne choinki (nieraz zastępowane tropikalnymi drzewkami np. bananowcem), a na ulicach miast i miasteczek spotyka się Papai Noel, czyli znanego nam dobrze Świętego Mikołaja, który wrzuca prezenty do skarpet zawieszonych przy oknie. Obowiązkową dekoracją jest też szopka bożonarodzeniowa. Brazylijczycy nie mogą odmówić sobie również prezentów, szczególnie że w grudniu otrzymują tzw. trzynastkę. Dodatkowa pensja ma pokryć wydatki świąteczne. Oprócz prezentów dla najbliższych mieszkańcy kraju samby często kupują też amigo secreto, czyli upominek wręczany znajomym z pracy lub w szkoły.
Mieszkańcy kraju samby narodzenie Chrystusa świętują podobnie jak Polacy, czyli przy suto zastawionym stole. Biesiadowanie zaczynają jednak dopiero o godzinie 22, o północy wznoszą toasty, a wieczerzę kończą ok. 2-3 w nocy. Głównym daniem jest indyk z rabanadą (moczony w jajku, smażony chleb), pieczone prosię, pojawiają się też suszone ryby oraz feijoadę – potrawa z czarnej fasoli, mięsa i ryżu.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Chile?
W Chile obchody Bożego Narodzenia to przede wszystkim asado, czyli kolacja – grill. Niezwykle obfita zaczyna się ok. godziny 21-22 i trwa przez wiele godzin. W jej trakcie można skosztować tradycyjnych potraw chilijskich, a także otworzyć prezenty, które przynosi Święty Mikołaj zwany Viejito Pascuero albo Papa Noel. Te główną jest pieczony indyk podawany z ziemniakami i sałatką. Pozostałe bożonarodzeniowe przysmaki prosto z Chile to pan de pascua (piernik z miodu, imbiru, rodzynek, migdałów, orzechów i słodkiej masy) raz likier cola de mono (małpi ogon) przypominający w smaku popularnego Baileysa.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Ekwadorze?
Mieszkańcy Ekwadoru obchody Bożego Narodzenia zaczynają bardzo wcześnie, bo już 16. grudnia. Wtedy to wypada święto Noveny, wyznaczającym porę przygotowania świątecznych dań, śpiewania kolęd. Ekwadorską tradycją są też procesje tzw. Las Posadas, które przechodzą ulicami miast i miasteczek, głównie tych andyjskich. Pases del Niño Viajero wyróżniają się tym, że uczestnicy niosą figurki Jezusa, Maryi i Józefa nijako odtwarzając ich pielgrzymkę do Betlejem. W pochodach często uczestniczą też odgrywający role aktorzy, tancerze, żywe zwierzęta – konie, lamy, kury, owce.
Kulminacją obchodów Bożego Narodzenia w Ekwadorze jest 24 grudnia, wtedy to organizowana jest uroczysta kolacja. Pojawia się na niej pieczony indyk lub kurczak w czosnku i piwie znany w Ekwadorze jako hornado de chancho. Oprócz mięs serwowane są też ziemniaki, słodki świąteczny ryż oraz rozgrzewający likier z cynamonu, cukru, wody i 50% alkoholu aguardiente. Święta kończy pokaz fajerwerków oraz wspólne przygotowywanie kukieł ze słomy (np. polityków), które są palone w Nowy Rok.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Gujanie?
Gujana świętuje Boże Narodzenie światłem. Na domach, ulicach i budynkach użyteczności publicznej pojawiają się lampki, a ich oficjalne odsłonięcie następuje w Wigilię. Co ciekawe, prezenty w Gujanie wręcza się po śniadaniu w dniu Bożego Narodzenia. W tym kraju Boże Narodzenie obchodzi się nie tylko w gronie rodzinnym – grudzień jest miesiącem imprez filmowych, spotkań ze znajomymi, wspólnego kolędowania.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Kolumbii?
W Kolumbii okres Bożego Narodzenia rozpoczyna Día de las Velitas, czyli Dzień Świeczek, obchodzony 7 grudnia. Tego dnia wszystkie domy, ulice i uliczki ozdabiane są setkami światełek, świeczek, latarenek. Na koniec dnia odbywa się pokaz sztucznych ogni. Kolejna ważna data dla Kolumbijczyków to 16 grudnia, wtedy to rozpoczynają się nabożeństwa Novena de Aguinaldo w Polsce znane jako nowenny. W ich trakcie mieszkańcy kraju kawy jedzą, śpiewają i wspólnie z bliskimi modlą się. W grudniu Kolumbijczycy chętnie dekorują swoje domy świecami i szopkami, w których najmłodsi chowają listy z prośbą o prezenty adresowane do dzieciątka Jezus. W dniu 24 grudnia organizowana jest kolacja, która kończy się mszą. Natomiast 28 grudnia tradycyjnie obchodzony jest Dzień Niewiniątek, kiedy to przychodzi pora na żarty i psikusy.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Paragwaju?
W Paragwaju Boże Narodzenie to niezwykle ważne święto. Celebruje się je głównie w kościołach, podczas nabożeństw. Te koniecznie udekorowane są kwiatami. Paragwajczycy chętnie zasiadają też do stołu, na którym króluje przede wszystkim pieczone prosię. Jedną z wielu tradycji świątecznych jest przygotowywanie słomianych kukieł przypominających strachy na wróble, które pali się na Nowy Rok.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Peru?
Podobnie jak w poprzednich krajach również w Peru na świąteczną kolację podaje się przede wszystkim pieczonego indyka z musem jabłkowym oraz gorącą czekoladą. Na deser serwowany jest pudding z jabłek oraz panetone (ciasto podobne do babki piaskowej, w Polsce kojarzone z kuchnią włoską). Nie jest on jednak jedyną potrawą – obok niego często pojawia się przsmak Peru, cuy czyli świnki morskie. Obowiązkowym elementem obchodów Bożego Narodzenia w Peru jest też szopka ze żłobkiem. Peruwiańczycy dbają o to, aby wyglądała naturalnie, a kilka tygodni przed Bożym Narodzeniem kupują na targach akcesoria do jej stworzenia. Tym, co może nas zaintrygować, są naturalnie wyglądające figurki Dzieciątka Jezus, które przypominają żywe dzieci z ludzkimi włosami, ubrane zgodnie z najnowszą modą. Taka figurka umieszczana jest w żłóbku przez wybranego członka rodziny równo o północy.
Peruwiańczycy święta Bożego Narodzenia obchodzą nie tylko przy stole. Popularnym zwyczajem jest celebrowanie Misa de Gallo – koguciej mszy. nabożeństwo odprawiane jest o godzinie 22 i stanowi odpowiednik naszej Pasterki. Po Misa de Gallo ok. godziny 24.00 przychodzi pora na otwarcie prezentów. Tymi obdarowywane są głównie dzieci, które chętnie chwalą się upominkami przed sąsiadami. W praktyce oznacza to, że świętowanie narodzin Chrystusa trwa do wczesnych godzin rannych. Aby każdy mógł w nich uczestniczyć, w okresie świąt drzwi domów Peruwiańczyków pozostają otwarte.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Surinam?
Surinam to dawna kolonia holenderska, dlatego w obchodach Bożego Narodzenia odnaleźć można wiele europejskich zwyczajów. Prezenty rozdaje Mikołaj w Surinamie nazywany Goedoe Pa. 6 grudnia dzieci w zamian za prezenty przygotowują ciastka i szklankę mleka. Same święta Bożego Narodzenia w Surinamie trwają dwa dni – 25 i 26 grudnia. W Wigilię odbywa się uroczysta msza, a później kolacja i otwieranie czekających pod choinką prezentów.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Urugwaju?
Urugwaj to jeden z nielicznych krajów Ameryki Południowej, w którym Boże Narodzenie nie ma statusu święta i nie jest specjalnie celebrowane. W tym laickim kraju 25 grudnia to Dzień Rodziny, przeznaczony na spotkania w gronie najbliższych, przyjaciół, znajomych. Wielu Urugwajczyków celebruje także 24 grudnia, urządzając wieczorem uroczystą kolację, na której serwowane są dania z kurczaka, indyka oraz wołowiny. Ci, którzy nie mają ochoty na biesiadowanie, najczęściej wybierają się na wybrzeże, aby kilka wolnych dni spędzić na plaży.
Jak świętuje się Boże Narodzenie w Wenezueli?
Wenezuela znajduje się pod silnym wpływem kulturowym Stanów Zjednoczonych. Wiele świątecznych tradycji jest więc dla tych państw wspólne (np. strojenie choinki). W Wenezueli nie brakuje jednak lokalnych tradycji. Do tej najbardziej charakterystycznej należą obchody Fiesta de los Pastore (Święta Pasterzy), które upamiętnia otrzymanie przez pastuszków informacji o narodzinach Chrystusa. Ciekawym zwyczajem jest również czczenie dnia 28 grudnia – w Wenezueli ten dzień to Święto Niewiniątek, ustanowione na pamiątkę rzezi dzieci, zleconej przez Heroda.
Wenezuelczycy Boże Narodzenie świętują jedząc i pijąc. Na bożonarodzeniowych stołach nie może zabraknąć indyka, szynki i przypominającej naszą sałatkę jarzynową ensalada de Gallina. Tradycja nakazuje również przygotować pan de jamon, czyli roladki z szynki, rodzynek i zielonych oliwek. Popularnym napitkiem jest kremowy poncz przygotowywany na bazie rumu, jajek, mleka i cynamonu Serwuje się go przede wszystkim do deseru, który tradycyjnie stanowi ciasto czekoladowe.