Siedzisz w biurze i już kolejną godzinę wysłuchujesz narzekań klientów. A to produkt nie taki, a to godzina na rozmowę nie ta. Przychodzi do Ciebie menedżer z groźną miną, mówiącą jedynie „Zacznij przynosić firmie zyski!”. Wyglądasz za okno, a tam wszechobecna szarość. Nic Ci się nie chce, nie ma w Tobie w ogóle żadnej woli, aby wykonywać swoje obowiązki. I nagle ktoś z pokoju włącza gdzieś w tle muzykę. Po kilku sekundach przełącza się na słuchawki, ale w Tobie już zapaliła się iskierka nadziei i inspiracji. Sam wyszukujesz ulubioną playlistę i nagle dzień staje się lżejszy… Dlaczego muzyka tak mocno na nas „działa”?
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśnięcie. Zawiera magnez, L-tryptofan, melatoninę, niacynę (wit. B3), ryboflawi...
Dlaczego muzyka poprawia nastrój?
Na pewno się ze mną zgodzisz, że wiele sytuacji w życiu łatwiej „przepracować”, gdy w tle pojawia się muzyka. To, co szare, zaczyna nabierać odrobiny rumieńców. Zła energia i atmosfera w pracy jakoś tak się rozprasza i przestaje być dla Ciebie aż tak istotna. Jak do tego dochodzi? Wszystko za sprawą terapeutycznego działania muzyki i jej wpływu na nasz mózg.
Przede wszystkim słuchanie muzyki obniża w organizmie poziom kortyzolu. Nazywany popularnie „hormonem stresu”, gdy występuje w nadmiarze, sprzyja przyspieszonemu biciu serca (a długofalowo rozwojowi nadciśnienia), bezsenności, osłabieniu odporności organizmu. Jest odpowiedzią organizmu na nagły bodziec stresowy. Jeśli zaś stresujemy się przewlekle, poziom kortyzolu będzie ciągle wysoki. To nie sprzyja dobremu samopoczuciu. Na szczęście jest muzyka, która obniża hormon stresu. Właśnie dlatego, po włączeniu ścieżki dźwiękowej, codzienność staje się bardziej znośna.
Ośrodek nagrody z muzyką
Muzyka wpływa także na inną część mózgu, zwaną ośrodkiem nagrody. Jest to fragment układu limbicznego, który silnie związany jest z naszą pozytywną motywacją do działania, a także uczeniem się i zapamiętywaniem. Z tego względu zaleca się właśnie naukę w przyjaznym środowisku. Jeśli będziemy stymulować ośrodek nagrody pozytywnymi bodźcami, lepiej zapamiętamy informacje i zdarzenia, które towarzyszyły owej stymulacji.
A teraz „z polskiego na nasze”. Muzyka pobudza ośrodek nagrody w sposób pozytywny. Uruchamia go do granic czerwoności. To, co będziesz robił w trakcie odtwarzania muzyki, przyjdzie Ci ze zdecydowaną łatwością. Najlepiej więc stosować takie wsparcie podczas nauki do egzaminów czy przygotowania ważnej prezentacji dla klienta. O wiele szybciej zapamiętamy przyswajany materiał i zostanie on w naszej pamięci na dłużej.
Muzyka ukoi Twój ból
I to dosłownie! Badania przeprowadzone przez Icahn School of Medicine na górze Synaj1 dowodzą, że muzyka jest skutecznym środkiem przeciwbólowym. W testach wzięli udział pacjenci po operacji kręgosłupa. Część z nich była poddawana standardowemu leczeniu farmakologicznemu, a pozostałym włączano muzykę. Co ważne, pacjenci mogli samodzielnie wybrać utwory do muzykoterapii, które wykonywane były na żywo przez muzyków.
Poziom bólu po operacji zmierzono u obu grup (leczonej farmakologicznie i muzycznie), przed rozpoczęciem terapii przeciwbólowej i po jej zakończeniu. Sprawdzano także poziom lęku i zagrożenia depresją. O ile te ostatnie pomiary były zbliżone dla obu grup, to poziom bólu u leczonych muzycznie spadł (z 6.20 do 5.09 w skali VAS). Z kolei u osób poddawanych standardowej terapii farmakologicznej odnotowano… wzmożony ból (z 5.20 do 5.87 w skali VAS). Może więc warto włączyć ulubioną muzykę, zamiast przy niewielkim bólu głowy chwytać za blister z paracetamolem?
Emocje podczas słuchania muzyki
Teraz wejdziemy na wyższy poziom rozważań niż tylko „warto słuchać muzyki, czy nie warto?”. Chodzi o to, jakich utworów słuchać? Fabiana Silva Ribeiro, Flávia Heloísa Santos, Pedro Barbas Albuquerque i Patrícia Oliveira-Silva w 2019 roku przeprowadzili test, który dowiodła, że ogromne znaczenie na odczuwane przez nas emocje ma nastrój, który płynie ze słuchanej muzyki2.
Badanym pokazywano emotikon z neutralnym wyrazem twarzy. Po prostu: zero emocji. Podczas pokazu włączano jednej grupie muzykę o smutnym zabarwieniu (powolna i w tonacji minorowej), a drugiej o wesołym (szybkie tempo, tonacja majorowa). Pierwsza grupa stwierdziła, że emotikona się smuci, a ostatnia, że najpewniej ma dziś dobry dzień. Nastrój kreowany przez muzykę będzie więc łatwo się w nas zaszczepiał. I choć w badaniach efekt ten po 2 minutach opadał, to już wiemy – na jesienną chandrę włączmy twista, jive’a, czy szybkiego rock and rolla albo inną, ulubioną, radosną muzykę.
Muzyka zna Twoje potrzeby
Muzyka to zjawisko dość mocno abstrakcyjne, które, jak widać z powyższego, działa na nas z bardzo dużą i namacalną siłą. Ciekawe jest jednak to, że podświadomie doskonale wiemy, jakie utwory nam się podobają, jeszcze zanim wyrazimy o nich swoje zdanie znajomym. Potwierdził to test Montreal Neutrological Centre3, w którym badani mogli po 30 sekundach odsłuchu kupić utwór.
Piosenek było 60, a badacze jeszcze przed dokonaniem przez badanych zakupu wiedzieli, które z utworów zostaną wybrane. Wszystko dzięki obserwacji podczas rezonansu. Na preferowane przez badanego utwory mózg reagował zdecydowanie intensywniej, niż w przypadku tych mniej lubianych. Z tego względu dla wzmocnienia wszelkich efektów terapeutycznych – zawsze wybierajmy muzykę, która nam się podoba.
Źródło:
- Music Therapy Increases Comfort and Reduces Pain in Patients Recovering From Spine Surgery https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28235116/
- Emotional Induction Through Music: Measuring Cardiac and Electrodermal Responses of Emotional States and Their Persistence https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6414444/
- Muzyka: dlaczego jest tak ważna w życiu człowieka? https://www.national-geographic.pl/artykul/muzyka-dlaczego-jest-tak-wazna-w-zyciu-czlowieka