Jak wspomóc swoje trawienie?
Uczucie ciężkości po obfitym posiłku to ostatnia rzecz, jakiej ktokolwiek chce doświadczyć przy świątecznym lub sylwestrowym stole. Aby tego uniknąć, warto przestrzegać kilku prostych zasad, które pomogą Ci nie zaszkodzić sobie i poprawią Twoje trawienie.
Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby, uzupełnia codzienną dietę w L-asparaginian L-ornityny i cholinę.
Jedz przez cały dzień
Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest poszczenie przez cały dzień przed wigilijną kolacją. Organizm mając możliwość uzupełnienia deficytu kalorycznego z ostatnich godzin, dostaje sygnał, że teraz musi szybko „nadrobić”. W takiej sytuacji nietrudno o przejedzenie.
Zamiast czekać do wieczora, przez cały dzień jedz małymi porcjami lekkostrawne produkty. Dzięki temu podczas kolacji nie „rzucisz się” na jedzenie, a tym samym zredukujesz ryzyko wystąpienia uczucia ciężkości.
Pij dużo płynów (najlepiej wody)
Przez cały dzień nie zapominaj o piciu. Zrezygnuj z kawy na rzecz niegazowanej wody i popijaj ją w regularnych odstępach. Picie dużej ilości płynów przed jedzeniem znacząco wpływa na wspomaganie trawienia, a ponadto zmniejsza wrażenie głodu, przez co ogranicza liczbę spożytych podczas posiłku kalorii.
Ruch to zdrowie
I wcale nie chodzi o aktywny trening. Aby pomóc swojemu trawieniu, wystarczy, że wstaniesz na trochę od stołu. Co dalej? Pomóż w przygotowaniach do posiłku, rozdaj prezenty lub zabierz bliskich na krótki spacer – wszystkim wyjdzie to na zdrowie!
Zmodyfikuj świąteczne dania
Jeśli odpowiadasz za przyrządzenie wszystkich lub części świątecznych potraw, pomyśl o przygotowaniu ich lżejszych wersji. Dolegliwości ze strony układu pokarmowego najczęściej pojawiają się po zjedzeniu ciężkich potraw – smażonych na głębokim tłuszczu, z dużą ilością soli czy cukru. Spróbuj „odchudzić” nieco świąteczne smakołyki – zamiast śmietany 30%, wybierz 12%. Zamiast smażyć karpia, możesz upiec go w piekarniku, dodając zioła wspomagające trawienie (np. kminek).
A może spróbujesz wegańskich alternatyw dla wigilijnych dań? Są lepsze nie tylko dla planety i dobrostanu zwierząt, ale też dla Twojego układu pokarmowego.
Ziołowe wsparcie w razie problemów
Jeśli mimo zastosowania się do powyższych rad (lub najlepszych chęci, by się do nich zastosować) dopadną Cię nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, nie wszystko jest stracone!
Nie bez powodu zioła i napary z nich są tak cenione, jeśli chodzi o wspomaganie trawienia. Napar z mięty pieprzowej działa rozkurczająco i przeciwzapalnie. Warto go wypić, jeśli zjadło się za dużo, bo reguluje pracę układu pokarmowego i likwiduje wzdęcia oraz kolki. Uwaga! Warto jednak pamiętać, że picie mięty nie jest wskazane dla dzieci poniżej 4. roku życia oraz osób z wrzodami żołądka i kamieniami żółciowymi.
Napar z rumianku działa kojąco na jelita. Łagodzi stany zapalne i rozkurcza mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Z kolei herbatka z kopru włoskiego pomaga pozbyć się wzdęć. Podobne działanie mają kapsułki zawierające wyciąg z tej rośliny – zwłaszcza te dodatkowo wzbogacone np. o ekstrakt z papai, który dostarcza enzymy wspierające rozkład węglowodanów, tłuszczów i białek przyjmowanych z pożywieniem.
Przejedzenie – objawy
– opisuje farmaceutka, Aleksandra Drążkiewicz
W codziennym życiu wypracowujesz pewien rytm, do którego Twój organizm się przyzwyczaja. Dotyczy to także spożywanych posiłków – ich rodzaju i ilości. Jednak czasem dochodzi do odstępstw od tej rutyny, np. podczas wakacji czy różnych uroczystości, kiedy jadłospis jest zupełnie inny niż ten, do którego przywykł Twój przewód pokarmowy. Jakie może mieć to konsekwencje zdrowotne?
Spożycie większej niż zwykle ilości ciężkostrawnych potraw prowadzi do przejedzenia. Układ trawienny nie jest przygotowany do zwiększonego wysiłku, w związku z czym ilość wydzielanych w nim enzymów nie wystarcza do strawienia pokarmu. Zaczyna zalegać on w żołądku, wywołując przy tym nieprzyjemne objawy przejedzenia:
- senność – powodują ją wahania poziomu cukru we krwi,
- osłabienie i złe samopoczucie,
- uczucie pełnego brzucha, ciężkości na żołądku,
- mdłości i wymioty – przejedzenie może prowadzić do zwrócenia nagromadzonej w żołądku treści,
- biegunkę,
- odbijanie się i wzdęcia,
- cofanie się treści pokarmowej do przełyku i zgagę,
- ból brzucha, który może pochodzić od żołądka lub jelit,
- wzrost tętna i ciśnienia krwi – istnieje ważny związek pomiędzy pracą serca a przejedzeniem. Spożycie tłustych potraw może wywołać zaburzenia jego rytmu objawiające się jako kołatanie.
Przejedzenie – ile trwa?
To, jak długo będą utrzymywały się objawy przejedzenia, zależy od kilku czynników, m.in. stopnia ich nasilenia, rodzaju spożytego pokarmu, sprawności układu trawiennego czy ilości wypitych płynów. Jeśli odczuwasz wyłącznie pełny brzuch lub inne lekkie symptomy, powinny one ustąpić w ciągu kilkudziesięciu minut.Jednak poważniejsze dolegliwości utrzymują się zwykle kilka, a czasem nawet kilkanaście godzin.
Co może złagodzić objawy przejedzenia?Wymioty i biegunka paradoksalnie często pomagają poradzić sobie z tym problemem. Wynika to z radykalnego, gwałtownego opróżnienia przewodu pokarmowego z treści, której nie jest w stanie sprawnie przetrawić.
Znacznie przyjemniejszą metodą skrócenia czasu trwania przejedzenia jest lekka aktywność fizyczna. Po obfitym obiedzie wybierz się na spacer – w ten sposób przyspieszysz spalanie spożytych kalorii, a dodatkowo pobudzisz jelita do pracy.
Trawienie pokarmu
– autor rozdziału: farmaceutka, Aleksandra Drążkiewicz
Trawienie pokarmu to złożone zjawisko, które obejmuje zarówno procesy mechaniczne, np. żucie spożywanych kęsów pożywienia, jak i chemiczne, takie jak działanie enzymów. W jego przebiegu organizm wyłuskuje z przyjmowanych posiłków niezbędne składniki odżywcze.
Podczas trawienia pokarm jest rozkładany na czynniki pierwsze, co umożliwia wchłonięcie ich do krwiobiegu i rozprowadzenie po wszystkich narządach. Te „czynniki pierwsze” są później wykorzystywane m.in. jako źródło energii czy budulec dla różnych związków chemicznych.
Trawienie rozpoczyna się już w jamie ustnej, tuż po pierwszym kęsie – dlatego tak ważne jest spokojne i dokładne przeżuwanie pożywienia. Następnie pokarm trafia do żołądka, gdzie kwaśne soki trawienne powodują jego dalszy rozkład. Po pewnym czasie przechodzi on dalej, do jelita cienkiego, gdzie zajmują się nim enzymy produkowane przez trzustkę i wątrobę. Na końcu treść pokarmowa trafia do jelita grubego, w którym głównie wchłaniana jest woda, a także niektóre witaminy.
Poszczególne składniki pokarmu – białka, tłuszcze i węglowodany – mają odmienne procesy trawienia. Zachodzą one w nieco inny sposób i rozpoczynają się w różnych miejscach przewodu pokarmowego.
Wspomaga optymalny rozkład węglowodanów, tłuszczów i białek przyjmowanych w pożywieniu. Zawiera kompleks enzymów trawiennych oraz naturalne ekstrakty roślinne (koper, papaja).
Trawienie białek
Białka są zbudowane z długich łańcuchów aminokwasów ułożonych w skomplikowane struktury przestrzenne. Żeby organizm mógł je wchłonąć, muszą być najpierw pocięte na mniejsze fragmenty.Proces ten rozpoczyna się w żołądku, gdzie pod wpływem kwasu solnego dochodzi do denaturacji białek.Następnie enzym pepsyna rozkłada je na krótsze łańcuchy aminokwasów.
Pocięte fragmenty trafiają do jelita cienkiego, gdzie enzymy (głównie trypsyna i chymotrypsyna) rozcinają wiązania łączące poszczególne aminokwasy. W tej postaci mogą być wchłonięte do krwiobiegu, skąd trafiają do wątroby, a następnie pozostałych narządów.
Trawienie węglowodanów (cukrów)
Podobnie jak białka, węglowodany to duże cząsteczki złożone z wielu połączonych cukrów prostych. Ich trawienie rozpoczyna się już w jamie ustnej, gdzie ulegają rozkładowi pod wpływem enzymów z grupy amylaz obecnych w ślinie. Ponieważ związki te są dezaktywowane w kwaśnym środowisku, w żołądku proces ten ustaje.
Trawienie cukrów zostaje wznowione w jelicie cienkim, gdzie enzymy (np. amylaza trzustkowa) rozkładają je do monosacharydów – glukozy, fruktozy i galaktozy. Ich budowa jest na tyle prosta, że mogą przeniknąć przez ścianę jelita i dostać się do krwiobiegu.
Trawienie tłuszczów
Tłuszcze zbudowane są z połączenia glicerolu i kwasów tłuszczowych. Ich trawienie przebiega nieco inaczej niż białek i węglowodanów, ponieważ w odróżnieniu od nich nie rozpuszczają się w wodzie. Dlatego w jamie ustnej i żołądku proces ten zachodzi w niewielkim stopniu, za to nasila się przede wszystkim w jelicie cienkim.
To tam trafia wydzielana przez wątrobę żółć, która emulguje tłuszcz, czyli rozbija jego duże krople na mniejsze. Dzięki temu zwiększa się powierzchnia, na jaką mogą działać enzymy trawienne, przede wszystkim lipaza trzustkowa. Odpowiada ona za trawienie tłuszczów, w wyniku którego rozkładają się do:
- wolnych kwasów tłuszczowych,
- monoglicerydów – to połączenie glicerolu z jednym kwasem tłuszczowym, o prostszej budowie niż pełna cząstka lipidu,
- glicerolu.
Trawienie alkoholu
W odróżnieniu od składników odżywczych, trawienie alkoholu w zasadzie nie zachodzi. Etanol nie wymaga rozkładu na mniejsze elementy, ponieważ bardzo szybko i sprawnie wchłania się z żołądka i jelit do krwiobiegu. Tempo tego procesu zależy od ilości spożytego pokarmu – zwłaszcza tłuszcze spowalniają wchłanianie alkoholu.
A w jaki sposób etanol wpływa na pracę przewodu pokarmowego? Oddziałuje on na kilka sposobów:
- podrażnia żołądek – alkohol stymuluje wydzielanie kwasu solnego, co może wywołać ból brzucha, refluks i zgagę, a w dłuższej perspektywie prowadzić do nadkwasoty oraz rozwoju nadżerek czy wrzodów,
- zaburza wchłanianie składników odżywczych – etanol upośledza niektóre funkcje jelit, przez co może ograniczyć przyswajanie np. witamin z grupy B,
- nadmiernie pobudza trzustkę – alkohol zbyt mocno stymuluje wydzielanie enzymów trzustkowych, przez co zwiększa ryzyko rozwoju jej stanu zapalnego,
- zaburza opróżnianie żołądka – spożywany w niedużych ilościach alkohol spowalnia ten proces, co może nasilać uczucie pełności brzucha. Z kolei jego większe dawki przyspieszają ruchy jelit, więc przyczyniają się do wystąpienia biegunki.