Objawy stresu – po tym poznasz, że dziecko się stresuje
Dzieci stresują się z różnych powodów, zarówno związanych ze szkołą, sprawdzianami, relacjami w grupie, jak i sprawami domowymi.
Stres występuje w momencie, kiedy oceniamy swoje możliwości jako niewystarczające do poradzenia sobie z bodźcem. Pojawia się napięcie, lęk, stan rozregulowania. Występuje w momentach, które uważamy za przeciążające lub zbyt trudne.
Reakcja na stres ma trzy fazy:
- mobilizacyjną, która ma pomóc organizmowi poradzić sobie z sytuacją.
- adaptacyjną, pozwalającą wykształcić takie sposoby funkcjonowania, aby poradzić sobie z danym wyzwaniem.
- destrukcyjną, która pojawia się, jeśli stres się przedłuża, a energia wyczerpuje. Powoduje przeciążenie i rozstrojenie organizmu.
Krótkotrwały stres, związany z wyzwaniem, który mobilizuje i zachęca do działania, a następnie jest rozładowywany – nie jest szkodliwy, to on pomaga nam radzić sobie z życiowymi wyzwaniami.
Jednak stres chroniczny, przedłużający się, powoduje znaczne szkody w organizmie. Warto wiedzieć, jakie zachowania dzieci powinny zwrócić Twoją uwagę.
Objawy stresowe często powiązane są ze stresem odczuwanym w ciele przez dziecko. Kiedy stresu jest zbyt dużo mogą pojawić się:
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się. Zawiera olej z ryb i olej z wiesiołka – źródła naturalnych kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DHA) oraz omega-6...
- zawroty głowy,
- trudność z koncentracją uwagi,
- poczucie lęku, niepokoju, przytłoczenia,
- ból brzucha,
- brak apetytu,
- wzmożona senność,
- duszności,
- osłabienie organizmu,
- ucisk w klatce piersiowej,
- płacz,
- niechęć do zrobienia danej rzeczy, np. pójścia do szkoły, pojechania na wycieczkę,
- zachowania wymagające, tzw. „trudne”, krzyk, rzucanie się na podłogę, niszczenie rzeczy, bicie.
Dziecko może znacząco zmienić swoje dotychczasowe zachowanie np. z osoby aktywnej, chętnej do uczestnictwa w zabawach i zajęciach, staje się wycofane, niechętne do podejmowania aktywności, mało mówi. Mogą pojawić się trudność z porannym wstawaniem, zapominanie o ważnych rzeczach. Warto obserwować swoje dziecko i działać. Nie tylko w sytuacji, kiedy pojawi się wzmożony stres, ale i wcześniej. Warto budować odporność psychiczną dziecka, aby lepiej umiało poradzić sobie z różnymi, trudnymi sytuacjami.
Sposoby na stres u dzieci – 7 praktycznych porad
Jak rozładować stres u dziecka, które boi się burzy? Jak poradzić sobie z niepokojem malucha, który obawia się zostać w żłobku, a jak uspokoić dziecko, które stoi przed wyzwaniem pierwszej klasy lub ważnego sprawdzianu? Oto kilka praktycznych wskazówek, jak pomóc dziecku w każdym wieku opanować stres.
- Rozmawiajcie o sytuacji i emocjach
Rozmowa, tłumaczenie, pytanie o to „Jak się czujesz w tej sytuacji?”, „Co się teraz dzieje? Złościsz się, smucisz, boisz?”, podpowiadanie nazw emocji i próba wysłuchania dziecka, może mu pomóc okiełznać trudne emocje.
Nazwanie, uporządkowanie i podzielenie się z osobą dorosłą tym, co się dzieje, daje dziecku poczucie, że nie jest samo, że ma kto mu pomóc. Zapytaj też, o to jak dziecko widzi daną sytuację, co w niej go przeraża najbardziej oraz jak myśli, co może mu pomóc? Jako druga podziel się swoimi pomysłami, możesz posłużyć się przykładami bohaterów z bajek, filmów, książek, które dziecko lubi, odwołać się do waszych wspólnych przeżyć. Normalizuj emocje i akceptuj je u dziecka, pomóż mu je wyrazić za pomocą zabawy, rysunku, rozmowy.
- Ćwiczcie uważność i skupianie się na chwili obecnej
Zazwyczaj stres pojawia się w sytuacjach, kiedy myślimy, „co się stanie, gdy”, dzieci mają podobnie. Też zaczynają myśleć o przyszłości, możliwych scenariuszach rozwoju wypadków np. o tym, że na szczepieniu będzie bolało, a na sprawdzianie dostanie złą ocenę.
Zapewnij dziecko, że możliwych rozwiązań danej sytuacji może być więcej, że do końca nie wiemy, co będzie się działo w przyszłości. Zachęć dziecko do obserwowania jego oddechu oraz tego, co go otacza. Zagrajcie w grę „Co widzę, co słyszę, co mogę dotknąć?” – skupienie się na zmysłach i wyszukiwaniu obrazów, dźwięków i faktur pomoże dziecko wrócić do teraźniejszości.
- Ucz dziecko poszukiwania rozwiązań
Zanim podsuniesz swoje pomysły, daj szansę dziecku na to, aby spróbowało znaleźć rozwiązanie sytuacji, aby zastanowiło się, co jemu/jej by pomogło? Dzięki temu pokazujesz, że wierzysz w swoje dziecko. Dzięki temu wzmacniasz jego wiarę w siebie. Jeśli dziecko nie wie, a Ty masz różne pomysły np. przytulenie, narysowanie stresu, wspólne przygotowanie się do sprawdzianu – pokaż je jako opcje, porozmawiajcie o nich, niech Twoja pociecha zdecyduje, co wybiera i sprawdzi, jak mu będzie przy wykorzystaniu danej strategii.
- Zaproponuj dziecku ćwiczenie „Pomyśl, jak to będzie, kiedy…”
Zachęć dziecko do wyobrażenia sobie najlepszego i najgorszego scenariusza oraz tego, jak to będzie po danym wydarzeniu, sytuacji. Posłuchaj o emocjach, nadziejach i obawach swojego dziecka, spróbujcie nazwać potrzeby, jakie się pojawiają i pomyśleć nad tym, jak na nie odpowiedzieć.
- Wrócicie do przeszłości „A pamiętasz, jak Ci się udało zrobić…”
Kiedy Twoje dziecko przeżywa stres, spróbuj się odwołać do przeszłości, do sytuacji, w których sobie poradziło, zrobiło coś nowego, przekonało się, że potrafi. Porozmawiajcie o tym, co mu pomogło w tej sytuacji. Jak to zrobił, że to było możliwe? Jakie ma cechy, umiejętności, że potrafi daną rzecz?
- Szukajcie dowodów, wyjaśnień, potwierdzeń
Odpowiedz na każde pytanie dziecka, poszukajcie książek, bajek, filmów, które mówią, o tym czego boi się Twoje dziecko – wyjaśnienia, wiedza oraz dowody, dają poczucie bezpieczeństwa i zrozumienia. Takie poszukiwania i rozmowy można zamienić w zabawę – detektywistyczne śledztwo i odkrywanie kolejnych tropów, co tym bardziej może obniżyć stres dziecka.
- Wzmacniaj poczucie własnej wartości u dziecka
Kiedy dziecko wierzy w siebie, ma poczucie, że może sprostać wielu wyzwaniom w wielu sytuacjach, stres się nie pojawia lub jest minimalny. Dlatego dawaj dziecku szansę na samodzielność, np. doceniaj w pomoc w pracach domowych, ubieraniu się, dbaniu o swój pokój. Wspieraj w pokonywaniu różnych wyzwań, np. zachęcaj do brania udział w zajęciach sportowych, muzycznych. Rozmawiaj o tym, co dziecko wie o sobie, jak siebie widzi, jak postrzega swoje mocne strony.
Dawaj czas na swobodną zabawę, rozwój pasji, odkrywanie tego, co dziecko lubi. Dzięki większej świadomości oraz zaspokojeniu swoich potrzeb będzie lepiej radzić sobie z różnymi domowymi i szkolnymi wyzwaniami.