- Rzucanie palenia wymaga silnej motywacji i świadomej decyzji, bo uzależnienie od nikotyny ma wymiar zarówno fizyczny, jak i psychiczny.
- Wsparcie społeczne, zarówno ze strony rodziny, znajomych i przyjaciół, jak i grup wsparcia, jest istotnym elementem procesu rzucania palenia, ponieważ dostarcza dodatkowej motywacji i pomocy w trudnych chwilach.
- Unikanie sytuacji, które kojarzą się z paleniem, może pomóc w zmniejszeniu pokus i nawykowego sięgania po papierosy.
- Oprócz odpowiedniego nastawienia i zewnętrznego wsparcia, pomóc może wsparcie farmakologiczne, w tym preparaty dostępne bez recepty.
- Więcej o tym, jak rzucić palenie, przeczytasz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Rzucanie palenia. Jak oszukać mózg? Jak się przygotować?
Palenie to połączenie nawyku palenia papierosów, czyli uzależnienia psychicznego, z wystawianiem się na działanie substancji zawartej w papierosach, czyli nikotyny. Ta jest substancją psychoaktywną, która wpływa na pracę mózgu, wywołuje podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi oraz pobudzenie i ożywienie, które jest związane z uruchomianiem wyrzutu dopaminy.
Mit związany z uspokajającym działaniem papierosów jest połączony właśnie z działaniem dopaminy, zwanej hormonem szczęścia. Osoba paląca przez określony czas doświadcza chwilowej ulgi. Jednak nie jest to trwałe „odstresowanie się”, ponieważ kiedy spada poziom nikotyny w organizmie (która utrzymuje sztuczne pobudzenie), pojawia się rozdrażnienie, trudności z koncentracją, niepokój oraz chęć zapalenia kolejnego papierosa.
Zespół abstynencyjny po rzuceniu palenia
Odstawienie przyjmowania tytoniu może być dużym wyzwaniem, ponieważ kiedy zrezygnujemy z regularnej dawki nikotyny, występuje u nas zespół abstynencyjny, czyli zestaw objawów, które utrudniają funkcjonowanie i są zwyczajnie nieprzyjemne.
Osoba paląca, kiedy próbuje rzucić palenie, może zaobserwować u siebie: spadek koncentracji uwagi, podenerwowanie, rozdrażnienie, lęk, irytację, osłabienie, wzrost apetytu, zmiany w rutynie snu (np. może pojawić się bezsenność). Silny dyskomfort może nas sprowokować do przyjęcia kolejnej dawki nikotyny.
Trudność w rzuceniu palenia powoduje również społeczne przyzwolenie na korzystanie z papierosów. Dodatkowo nie obserwujemy widocznych patologii czy negatywnych, bezpośrednich skutków na relacje, pracę czy zainteresowania. Palenie papierosów szkody w organizmie wywołuje po chichu, przyczyniając się do ok. 67 tysięcy zgonów w Polsce. Według statystyk, co druga osoba uzależniona od nikotyny, umrze z powodu chorób spowodowanych przez nałóg.
Chcąc zerwać z papierosami, powinniśmy się przygotować i wziąć pod uwagę czynniki fizjologiczne, jak i psychologiczne, które mogą nam ułatwić skuteczne rzucenie palenia. Warto wiedzieć, jak działa mózg, aby pomóc sobie i nie wracać do nałogu.
DENICIT to lek bez recepty wskazany w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu i zmniejszeniu głodu nikotynowego u osób, które chcą przestać palić. Celem stosowania leku DENICIT jest trwałe zaprzestanie używania produktów zawierających nikotynę. Zawiera cytyzynę, która zwiększa ok. 3-krotnie szansę na rzucenie palenia¹.
¹Hajek P et al.: Efficay of cytisine in helping smokers quit;systematic review and meta-analysis. Thorax, 2013
Jak skutecznie rzucić palenie? Podpowiedzi psychologa
Z perspektywy psychologa warto zobaczyć palenie papierosów jako nawyk, który chcemy zmienić. Nawyki kształtujemy przez całe życie, wykonujemy je praktycznie bez użycia świadomości – jedne nas wspierają i pomagają nam w codzienności, inne rujnują nasze zdrowie.
Aby wytworzył się nawyk, musi pojawić się jakaś wskazówka, która uruchamia zachowanie, a ono jest wykorzystywane po to, aby otrzymać nagrodę. Kiedy pojawia się stres, nuda, odpowiednia sytuacja towarzyska, możemy sięgać po papierosa, aby uzyskać chwilową ulgę i redukcję napięcia, co jest krótkim działaniem dopaminy. Możemy zająć czymś ręce oraz dopasować się do znajomych, którzy palą, aby uzyskać ich akceptację lub mieć poczucie „wspólnoty”.
Rzucanie palenia. TOP 5 podpowiedzi
- Sprawdź, w jakich sytuacjach sięgasz po papierosa, z kim lub z czym się wiążą. Sprawdź, kiedy nałóg jest najsilniejszy – czy w sytuacji zdenerwowania, a może w trakcie spotkania z przyjaciółmi?
- Zwróć uwagę na swoje uczucia – jak się czujesz przed zapaleniem papierosa, a co się dzieje, kiedy już go wypalisz?
- Zastanów się, jaki sposób rzucania palenia będzie bardziej odpowiedni: stopniowe ograniczanie wypalanych papierosów czy nagła rezygnacja. Większość badań pokazuje, że wybór jednej z metod nie ma znaczącego wpływu na rzucanie palenia, ale niektóre z nich wykazują, że stopniowe ograniczanie papierosów, skutkuje lepszymi rezultatami.
- Praca nad zmianą nawyków to wprowadzanie innego zachowania, aby uzyskać nagrodę, czyli pożądany rezultat. Zastanów się, jakie zachowania mogłyby pomóc Ci zająć ręce, rozładowywać stres w pracy (np. przed ważnym spotkaniem), czy pomóc w sytuacji towarzyskiej, by nie sięgać po papierosy?
Rozmowa z koleżanką przy biurku zamiast „na dymku” przed firmą, zjedzenie posiłku przed ważnym spotkaniem czy sesja z technikami oddechowymi lub spotkanie z przyjaciółmi w miejscu, gdzie nie można palić… Proste rzeczy mogą pomóc Ci doraźnie w rzucaniu palenia. Warto opracować swoje sposoby i trzymać się ich w sytuacji, kiedy zauważymy u siebie potrzebę przyjęcia dawki nikotyny. - Kiedy rzucamy palenie, warto ułatwić sobie zadanie i trochę oszukać nasz mózg – pozbycie się z domu, pracy czy samochodu papierosów, unikanie miejsc, które kojarzą się z paleniem, poproszenie znajomych o kibicowanie w rzucaniu palenia, zaplanowanie małych nagród, które otrzymamy za wytrwanie bez nałogu – mogą nas motywować do utrzymania abstynencji.
Jak przestać palić? Jak rzucić palenie?
Skuteczne sposoby na rzucanie palenia opierają się na stworzeniu odpowiedniego środowiska, wsparciu motywacji zewnętrznymi korzyściami, a także używaniu preparatów, które działają podobnie jak nikotyna, a nie powodują uzależnienia oraz skutków ubocznych.
Dla wielu osób dobrym pomysłem może być skorzystanie z terapii grupowej dla osób zmagających się z nałogiem tytoniowym. Informacje o terapii grupowej wspierającej w zaprzestaniu palenia można znaleźć w Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym – 801 108 108. Infolinia oferuje specjalistyczne, bezpłatne poradnictwo dla osób, które chcą rzucić palenie.
W rzucaniu palenia pomocne będzie wytrenowanie większej uważności na objawy stresu oraz emocje, jakie pojawiają się w ciągu dnia, ponieważ często papieros służy jako substytut na rozładowanie trudnych uczuć. Dobrym pomysłem będzie uczenie się technik mindfulness.
O trudnościach z rzuceniem palenia można porozmawiać z lekarzem pierwszego kontaktu i uzyskać poradę, jakie produkty farmakologiczne mogą pomóc nam poradzić sobie z głodem nikotynowym. Połączenie kilku technik i utrzymywanie wewnętrznej motywacji do rzucenia palenia może skutkować trwałym pozbyciem się nałogu.
DENICIT to lek bez recepty wskazany w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu i zmniejszeniu głodu nikotynowego u osób, które chcą przestać palić. Celem stosowania leku DENICIT jest trwałe zaprzestanie używania produktów zawierających nikotynę. Zawiera cytyzynę, która zwiększa ok. 3-krotnie szansę na rzucenie palenia¹.
¹Hajek P et al.: Efficay of cytisine in helping smokers quit;systematic review and meta-analysis. Thorax, 2013
Źródła:
- Elwafi HM, Witkiewitz K, Mallik S, Thornhill TA, 4th, & Brewer JA. (2013). Mindfulness training for smoking cessation: moderation of the relationship between craving and cigarette use. Drug and alcohol dependence, 130(1-3), 222–229.
- Lindson N, Klemperer E, Aveyard P. Smoking reduction interventions for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018, Issue 11.