Znaczenie zdrowia psychicznego w życiu człowieka
Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne. Oba te aspekty życia wzajemnie się dopełniają. Kiedy nasze zdrowie jest w równowadze, możemy sprawnie działać, aktywnie pracować, uczyć się i funkcjonować. Zaburzenia i choroby zdrowia psychicznego znacznie utrudniają prowadzenie satysfakcjonującego życia. W Polsce oficjalne dane mówią o tym, że na depresję choruje 1,5 miliona osób. Więcej na ten temat przeczytasz w tym artykule: Depresja. Jak ją rozpoznać? Objawy i leczenie. Brak świadomości problemu oraz stygmatyzacja osób dotkniętych chorobami i zaburzeniami psychicznymi może zaburzać te statystyki i w rzeczywistości chorujących osób może być znacznie więcej.
Zadbanie o swój dobrostan, zapobieganie wypaleniu zawodowemu, rozładowywanie nadmiernych napięć pozwala minimalizować rozwinięcie choroby psychicznej, dlatego tak ważna jest higiena zdrowia psychicznego, którą należy utrzymywać na co dzień.
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśnięcie. Zawiera magnez, L-tryptofan, melatoninę, niacynę (wit. B3), ryboflawi...
Jak wspierać zdrowie psychiczne?
Obecne niespokojne czasy, wyzwania związane z bezpieczeństwem finansowym i ekonomicznym… To wszystko powoduje, że dorośli coraz częściej odczuwają stres i niepokój. Dlatego, tym bardziej należy wdrożyć rytuały i działania, które będą sprzyjać lepszemu samopoczuciu i budowaniu odporności psychicznej, a także odważnemu poszukiwaniu pomocy, kiedy będzie ona potrzebna.
Odpoczynek i relaks
Przeznaczenie czasu na odpoczynek, czas bez pracy i wykonywania obowiązków, jest nie tyle przyjemnością, ile koniecznością – stanowi podstawę higieny zdrowia psychicznego. Brak regularnego regenerowania sił sprzyja wypaleniu zawodowemu, chronicznemu zmęczeniu oraz mniejszej tolerancji na stres.
W przypadku pracy siedzącej, w ciągłym kontakcie z komputerem lub ludźmi, bardzo dobrym sposobem na odpoczynek będzie aktywność fizyczna – jazda na rowerze, bieganie, basen, sporty zespołowe.
Kolejnym czynnikiem, który sprzyja regeneracji, jest odpowiedniej długości i jakości sen. Dobre wysypianie się, pozwala na efektywniejszą pracę oraz większe skupienie. Dlatego zarywanie nocy nie jest dobrym pomysłem. Ustal stałe godziny zasypiania i wstawania, aby przyzwyczaić swój organizm do sprzyjającej rutyny.
Regeneracja to również czas na swoje przyjemności, drobne rzeczy, które dostarczają radości, poczucia komfortu – zagranie w ulubioną grę komputerową, przeczytanie książki czy spotkanie na kawę z przyjaciółką.
Rozładowanie stresu
Stres jest nieodłącznym towarzyszem wielu naszych zadań oraz aktywności. Czasami mobilizuje, ale zbyt długi i intensywny, powoduje wyczerpanie. Dlatego, tak ważne jest regularne rozładowywanie nagromadzonego w ciele napięcia oraz uspokajanie myśli.
Stworzenie rytuału przejścia z pracy do domu w postaci spaceru, chwili na macie wykonując ćwiczenia lub wypicie filiżanki ulubionej herbaty, patrząc za okno – pomaga przejść do trybu odpoczynku. Codzienna aktywność sportowa również bardzo pozytywnie wpływa na rozładowywanie napięcia, podobnie praca fizyczna w ogrodzie czy na działce.
Regularne spotkania z życzliwymi ludźmi, pielęgnowanie pasji (choć raz w tygodniu) czy zmiana otoczenia w postaci wyjazdu na weekend, również pomagają złapać dystans do obecnej sytuacji i poradzić sobie z wymagającymi zadaniami. Przebywanie w lesie, parku, ogrodzie znacząco poprawia samopoczucie i polepsza funkcjonowanie, podobnie jak kontakt ze zwierzętami, szczególnie połączony z ruchem.
Pielęgnowanie silnych więzi z bliskimi
Poczucie osamotnienia, przytłoczenie problemami, brak wsparcia, bardzo negatywnie odbijają się na zdrowiu psychicznym, dlatego ogromne znaczenie ma pielęgnowanie życzliwych kontaktów z innymi. Spotkania z przyjaciółmi, wyjścia na kawę, koncert czy zwykły telefon, będą pomagały utrzymać relacje. Warto szukać ludzi, z którymi możemy szczerze porozmawiać o tym, co dzieje się w naszym życiu, ale też takich, z którymi możemy dzielić swoje pasje i zainteresowania.
Warto spotkać się, z tymi ludźmi i inwestować w takie relacje, które są dla nas wspierające. Narzekająca koleżanka, czy znajomy ciągle wszczynający spory, mogą być dodatkowym źródłem stresu.
Poznanie swoich potrzeb i emocji
Znajomość swoich potrzeb pomaga zauważyć swoje zmęczenie, wspiera w regularnym dostarczaniu sobie chwil na odpoczynek, dbaniu o podstawowe potrzeby – takie, jak: jedzenie, sen, kontakt z innymi. Dzięki temu, że rozumiemy, co jest dla nas ważne w danym momencie, łatwiej wykazujemy się asertywnością, bardziej świadomie kreujemy swoją codzienność i mamy więcej satysfakcji z wykonywanych zadań.
Zauważanie swoich potrzeb, pomaga też regulować swoje emocje, ponieważ nasze odczucia są sygnałem o zaspokojeniu lub niezaspokojeniu naszych potrzeb. Jeśli wiemy, że głodni i zmęczeni wracamy po pracy i czujemy narastającą irytację, to rozumiemy, że najpierw powinniśmy zadbać o siebie, a dopiero potem zacząć sprzątać brudne naczynia czy odpisywać na maile przyjaciół.
Dostarczaj sobie przyjemności
Czerpanie radości z życia, zauważanie i dawanie sobie momentów przyjemności, bardzo sprzyja dobrostanowi. Czas na zabawę, cieszenie się spotkaniami, własnym hobby, dostarczanie sobie rozrywki, to wszystko sprawia, że jesteśmy bardziej rozluźnieni i bardziej pogodni. A to wpływa na naszą odporność psychiczną. Dodatkowo pielęgnowanie w sobie poczucia wdzięczności również ma dobroczynny wpływ na nasze zdrowie psychiczne, ponieważ doceniamy to, co mamy, pielęgnujemy w sobie poczucie dostatku, zadowolenia.
Czego unikać, aby cieszyć się dobrym zdrowiem psychicznym?
Niektóre zachowania oraz podejście do życia powodują, że nasze zdrowie psychiczne może ucierpieć. Dlatego sprawdź, czego nie robić, aby cieszyć się dobrostanem psychicznym.
Unikaj:
- tłumienia emocji,
- nadmiernego, chronicznego stresu,
- toksycznych relacji,
- znacznej, długotrwałej presji,
- długotrwałego przeciążenia obowiązkami,
- codziennego odraczania odpoczynku i momentów regeneracji,
- braku regularnego snu,
- diety obfitej w słodycze, napoje gazowane, fast foody.
W sytuacji, która jest trudna, odczuwasz wypalenie zawodowe, nie wiesz, jak poradzić sobie ze stresem, lękiem, możesz zgłosić się o pomoc do specjalistów zdrowia psychicznego: psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry. Szybkie poszukiwanie wsparcia psychologicznego powoduje, że można sprawnie zacząć działać, a tym samym szybciej wrócić do zdrowia.
Źródła:
- NFZ o zdrowiu: Depresja, 2020, [dostęp 28.09.22] https://ezdrowie.gov.pl/portal/home/badania-i-dane/zdrowe-dane/raporty/nfz-o-zdrowiu-depresja