Sprawdź, jak powinna wyglądać regeneracja ścięgna Achillesa w przypadku najczęściej występujących kontuzji.
Najczęstsze urazy ścięgna Achillesa – jak je leczyć?
Ścięgno Achillesa jest najgrubszym i najsilniejszym ścięgnem w ciele człowieka. Łączy ono tył kości pięty z dwoma głównymi motorami napędowymi łydki: mięśniem brzuchatym i mięśniem płaszczkowatym. Siły, jakie generują one podczas biegania, skakania, a nawet chodzenia są ogromne. Dlatego ścięgno Achillesa narażone jest na przeciążenia i tym samym kontuzje.
Niestety, mimo tego, że jest ono nie tylko największym, ale i najbardziej wytrzymałym ścięgnem w całym ciele, czasem sobie nie radzi; nie wytrzymuje napięcia i dochodzi do urazów. Kontuzje Achillesów są jedną z najczęściej występujących grup kontuzji, a najbardziej narażeni są na nie m.in. biegacze. Jednak tego typu urazy dotykają również osoby nieaktywne fizycznie.
Zapalenie ścięgna Achillesa
Zapalenie Achillesa to tzw. tendinopatia, czyli schorzenie, które powstaje, gdy ścięgno narażone jest na długą i ciężką pracę. Organizm nie nadąża z regenerowaniem uszkodzonych włókien kolagenowych, tak jak ma to miejsce w przypadku „normalnych” okoliczności. Mikrourazy nakładają się na siebie, przez co tkanka wytwarza stan zapalny, który wywołuje bóle w okolicy łydki – najczęściej odczuwalne rano po wstaniu z łóżka. Inne objawy zapalenia ścięgna Achillesa to ból przy ucisku palcami, bolesne zgrubienia oraz sztywność w okolicy stawu skokowego.
Jak powinna wyglądać regeneracja ścięgna w tym przypadku? Głównym celem jest zmniejszenie obrzęku i złagodzenie bólu, dlatego warto stosować tzw. protokół PRICE (Protection, Rest, Ice, Compression, Elevation), czyli kilka czynności, do których wykonania niepotrzebny jest specjalistyczny sprzęt. Można powiedzieć, że jest to pierwsza pomoc przy urazie tkanek miękkich. Według protokołu należy zabezpieczyć uraz, zrobić przerwę w treningach, schładzać obrzęk lodem, stosować kompresję, a także przyjmować pozycję z nogą uniesioną powyżej biodra.
Pamiętaj jednak, że ból i inne wymienione dolegliwości warto skonsultować z fizjoterapeutą lub lekarzem, który oceni wielkość obrażeń i zaproponuje plan rehabilitacji. Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa najczęściej składa się z:
- zmniejszenia obrzęku poprzez zimne okłady (kilka razy dziennie po 20 minut) i kompresję,
- aktywności rozluźniających mięśnie łydki (np. rolowanie, masaż),
- ćwiczeń wzmacniających ścięgno (gdy stan zapalny ustąpi).
Polecany osobom pragnącym utrzymać prawidłową kondycję układu kostno-chrzęstnego, narażonym na przec...
Naderwanie ścięgna Achillesa
Naderwanie ścięgna, czyli rozerwanie włókien ścięgnistych, to nieco poważniejsza kontuzja niż zapalenie. Dochodzi do niej m.in. w wyniku przeciążenia, czyli nakładających się mikrourazów, lub w wyniku gwałtownego ruchu. Jak wygląda regeneracja i leczenie w tym przypadku? To zależy od tego, czy jesteś zawodowym sportowcem, czy też nie. Osobom, które muszą szybko wrócić do treningów, a także do pełnej sprawności rekomendowany jest chirurgiczny zabieg rekonstrukcji zerwanego ścięgna.
Jeśli jednak aktywność fizyczną uprawiasz dla przyjemności i nie czujesz presji, aby szybko wyleczyć kontuzję, możesz pozwolić sobie na naturalną regenerację, czyli odczekanie, aż włókna ścięgniste same się zrosną. Musisz jednak pamiętać, że w takim przypadku istnieje ryzyko ponownego naderwania, a nawet zerwania ścięgna.
Podczas regeneracji naderwanych włókien warto stosować zimne okłady. Gdy obrzęk ustąpi, postępuje się podobnie, jak w przypadku zapalenia (rozluźnianie łydki poprzez rolowanie i wzmacnianie ścięgna za pomocą specjalnych ćwiczeń). Oczywiście na czas rekonwalescencji należy zrezygnować z aktywności fizycznej.
Zerwanie ścięgna Achillesa
W przypadku naderwania ścięgna pacjent (lub lekarz) może wybrać pomiędzy naturalną regeneracją a rekonstrukcją chirurgiczną. Niestety przy zerwaniu opcja jest tylko jedna – leczenie operacyjne. Zerwane ścięgno Achillesa trzeba po prostu zszyć. Po operacji, gdy objawy takie jak obrzęk, opuchlizna i ból ustąpią, konieczna jest rehabilitacja. Powinna się ona składać z ćwiczeń rozluźniających mięśnie łydki, wzmacniających ścięgno, a także przywracających pełną mobilność w stawie skokowym. W niektórych przypadkach stosuje się też leczenie osoczem bogatopłytkowym – w ścięgno wstrzykuje się osocze, które przyspiesza proces gojenia się tkanek.
Pamiętaj, że zerwanie Achillesa może być poprzedzone bólem lub obrzękiem. Jeśli zauważysz u siebie takie objawy, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub fizjoterapeutą. Czasami trudno jest samemu zdiagnozować uraz. Choć warto wspomnieć, że zerwaniu ścięgna towarzyszy charakterystyczny „trzask”, a także nagły, silny ból i szybko narastający obrzęk. Trudno pomylić takie objawy z inną kontuzją.
Jak zapobiegać urazom ścięgna Achillesa?
Przyczyną urazu ścięgna Achillesa może być np. gwałtowny ruch; nad tym nie mamy kontroli i raczej nie możemy temu zapobiec. Jednak większość kontuzji powstaje w wyniku przeciążeń i nieodpowiednich nawyków. Co możesz zrobić, aby zmniejszyć ryzyko zapalenia, naderwania lub zerwania Achillesa? Oto kilka wskazówek:
- pamiętaj o przerwach pomiędzy treningami i odpowiedniej regeneracji;
- przed każdym treningiem wykonuj rozgrzewkę;
- dobierz intensywność do poziomu wytrenowania;
- po treningu schładzaj mięśnie, rozciągaj je i roluj;
- zadbaj o mobilność i stabilność;
- wykonuj ćwiczenia wzmacniające;
- trenuj w odpowiednich butach;
- nie lekceważ bólu i innych objawów;
- słuchaj swojego organizmu.