• Najczęstsze objawy alergii na pyłki topoli to: wodnisty katar, obrzęk śluzówki nosa, kichanie, łzawienie i swędzenie oczu, kaszel – może występować nadmierna senność, osłabienie i kłopoty z koncentracją.
  • W terapii alergii na pyłki topoli zazwyczaj ulgę przynosi leczenie objawowe (leki przeciwhistaminowe, kortykosteroidy, krople do oczu i nosa z ektoiną).
  • Pyłki topoli mogą wywoływać reakcje krzyżowe z pyłkami wierzby.
  • Topola pyli od lutego nawet do początku maja.
Zdrowe Rozwiązania
na alergię:
reklama

Kiedy pyli topola?

Topola należy do rodziny wierzbowatych. Jest drzewem rosnącym szybko i powszechnie występuje na terenie Polski. Gatunki, jakie możemy w naszym kraju spotkać to: topola biała, topola osika (w Ameryce Północnej występuje topola osikowa, nie należy ich mylić), topola czarna, topola szara, topola kanadyjska, topola włoska.

Kiedy pyli topola? Już wczesną wiosną pyłki tej rośliny unoszą się w powietrzu. W zależności od warunków atmosferycznych okres pylenia topoli może rozpocząć się już w lutym i trwać aż do początku maja. Zwykle stężenie pyłków osiąga swoją szczytową wartość w kwietniu. 

Działania profilaktyczne, które warto podjąć w przypadku uczulenia na pyłki topoli to: śledzenie kalendarza pylenia, unikanie przebywania na zewnątrz w okresach wysokiego stężenia pyłków oraz odpowiednie zabezpieczanie mieszkania przed ich wnikaniem.

Topola alergia

Jak wyglądają objawy i leczenie alergii na topolę? Wyjaśnia farmaceutka, Angelika Łęczycka.

Alergia na pyłki topoli to nadwrażliwość układu immunologicznego na białka zawarte w pyłkach tego drzewa. Alergeny te przenikają przez nabłonek nosa i u osoby uczulonej dochodzi wtedy do uwolnienia histaminy i innych mediatorów zapalnych, co prowadzi do wystąpienia objawów alergicznych.

Pyłki topoli mają bardzo małe rozmiary; są lekkie, dzięki czemu z łatwością unoszą się w powietrzu i mogą być wdychane głęboko do dróg oddechowych. Podczas okresu pylenia jedno drzewo topoli może uwolnić nawet kilka miliardów ziaren pyłku. 

Czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia alergii na pyłki topoli to:

  • predyspozycje genetyczne,
  • wcześniejsze alergie na inne pyłki roślin,
  • zanieczyszczenie powietrza, które może nasilać reakcje alergiczne,
  • zamieszkiwanie w pobliżu dużych skupisk topoli.

Objawy alergii na pyłki topoli

Objawy alergii na pyłki topoli obejmują:

  1. Objawy ze strony układu oddechowego:
    • wodnisty katar,
    • częste kichanie,
    • obrzęk śluzówki nosa,
    • kaszel,
    • uczucie drapania w gardle,
    • w cięższych przypadkach – świszczący oddech i duszności.
  2. Objawy ze strony oczu:
    • łzawienie,
    • zaczerwienienie,
    • świąd,
    • obrzęk powiek.
  3. Objawy ogólne:
    • zmęczenie,
    • rozdrażnienie,
    • zaburzenia koncentracji,
    • bóle głowy.

U osób chorujących na astmę po kontakcie z pyłkami topoli może dojść do zaostrzenia dolegliwości, w tym nasilenia kaszlu i duszności. W rzadkich przypadkach może rozwinąć się astma pyłkowa, która manifestuje się przez napady duszności w czasie intensywnego pylenia tego drzewa. 

Co pomoże na objawy alergii na topolę?

Leczenie alergii na pyłki topoli obejmuje zarówno metody farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne:

  1. Leczenie farmakologiczne:
  • Leki przeciwhistaminowe – blokują działanie histaminy. Są dostępne w formie tabletek, syropów i kropli. Nowoczesne leki przeciwhistaminowe II generacji (np. cetyryzyna, loratadyna, desloratadyna) wywołują mniej działań niepożądanych niż starsze preparaty.
  • Kortykosteroidy donosowe – skutecznie zmniejszają stan zapalny błony śluzowej nosa i łagodzą objawy kataru alergicznego.
  • Leki przeciwleukotrienowe – blokują działanie leukotrienów. Pomocne dla pacjentów, którzy oprócz alergicznego nieżytu nosa cierpią na astmę. Te preparaty są dostępne wyłącznie na receptę.
  • Kromony – stabilizują komórki tuczne, a tym samym zapobiegają uwalnianiu mediatorów zapalnych. Stosowane donosowo lub w postaci kropli do oczu przynoszą ulgę w nieżycie nosa i zapaleniu spojówek.
  • Preparaty z ektoiną – łagodzą stany zapalne, są pomocne w profilaktyce i leczeniu objawów alergii, dostępne w formie sprayów do nosa, kropli do oczu i roztworów do inhalacji.

Ektoina to substancja, która wykazuje właściwości ochronne w stosunku do komórek, między innymi poprzez tworzenie na ich powierzchni wodnej warstwy ochronnej. Co więcej, substancja ta ma właściwości łagodzące stan zapalny, co jest szczególnie korzystne w leczeniu alergicznego nieżytu nosa

– czytamy na solinea.pl >>>
  1. Metody niefarmakologiczne:
  • Unikanie ekspozycji na pyłki:
    • śledzenie kalendarza pylenia i prognoz stężenia pyłków,
    • ograniczenie przebywania na zewnątrz w okresie największego stężenia pyłków w powietrzu (rano, kiedy rośliny zaczynają wydzielać pyłek oraz w suche, wietrzne dni),
    • noszenie okularów przeciwsłonecznych na zewnątrz,
    • zamykanie okien w domu i samochodzie,
    • używanie oczyszczaczy powietrza z filtrami HEPA,
    • prysznic i zmiana ubrania po powrocie do domu.
  • Czyszczenie nosa roztworem soli fizjologicznej – pomaga usunąć pyłki z błony śluzowej nosa, a tym samym zmniejszyć objawy alergii. 
  • Zimne okłady na oczy – łagodzą obrzęk i podrażnienie powiek.

Najważniejsze pytania o alergię na pyłki topoli [FAQ]

Na najczęstsze pytania o alergię na pyłki brzozy odpowiada farmaceutka, Angelika Łęczycka.

Czy topola jest alergenem?

Tak, topola jest alergenem. Białka pyłku tego drzewa mogą u osób predysponowanych wywoływać reakcje alergiczne. Topole to drzewa wiatropylne, które produkują duże ilości lekkiego pyłku. W słoneczne i wietrzne dni wiatr przenosi je na znaczne odległości.  

Topola jest drzewem dwupiennym – kwiaty żeńskie i męskie występują na innych okazach. Pyłek jest produkowany przez okazy męskie i największą koncentrację osiąga w kwietniu. Natomiast na okazach żeńskich dojrzewają owoce zawierające nasiona (tzw. puch topoli). Owocowanie ma miejsce na przełomie maja i czerwca. Sam puch topoli nie ma właściwości uczulających, jednak może działać drażniąco na błonę śluzową nosa i spojówki. 

Czy można mieć alergię na topolę?

Tak, można mieć alergię na topolę. Białka pyłku topoli mogą powodować nieprzyjemne objawy alergii. Warto zaznaczyć, że pacjenci uczuleni na pyłki topoli często wykazują reakcje krzyżowe na alergeny wierzby. Dzieje się tak, kiedy układ immunologiczny rozpoznaje podobne białka w pyłkach różnych gatunków roślin jako te same alergeny.

Które drzewa najbardziej uczulają?

W Polsce do drzew, które uczulają najbardziej, należą:

  1. Brzoza – pyli głównie w kwietniu i maju.
  2. Leszczyna – pyłek tego drzewa pojawia się w powietrzu jako pierwszy, zazwyczaj w lutym.
  3. Olcha – pyli zazwyczaj w marcu.
  4. Dąb – czas pylenia przypada na koniec kwietnia i maj.
  5. Wiąz – pyli od lutego do kwietnia.
  6. Topola – szczyt pylenia przypada w kwietniu.

Jakie są objawy alergii na topolę?

Dolegliwości, które towarzyszą alergii na topolę to: wodnisty katar, kichanie, obrzęk błony śluzowej nosa, zaczerwienienie i pieczenie oczu, łzawienie, kaszel, uczucie zmęczenia i rozdrażnienie.

W suche, słoneczne i wietrzne dni stężenie pyłku w powietrzu jest największe. Możemy wtedy zaobserwować nasilenie objawów alergii. Krople deszczu łączą się z pyłkami, co sprawia, że stają się one cięższe i szybciej opadają, zamiast swobodnie unosić się w powietrzu. Dzięki temu ich stężenie w powietrzu jest niższe. Rano rośliny zaczynają wydzielać pyłek, więc ilość alergenów w powietrzu jest wtedy największa. Najmniejsze stężenie pyłku obserwujemy w nocy, ponieważ wieczorem pyłki opadają. Informacje o stężeniu pyłków na danym obszarze są podawane w specjalnych komunikatach dla alergików. Warto je śledzić przez cały czas pylenia roślin. 

Źródła:

  1. ​Rapiejko, P. (2010). Alergeny pyłku roślin. Medical Education. ​
  2. Majkowska-Wojciechowska, B. (2016). Pyłek roślin i alergeny sezonowe w Polsce. Alergia Astma Immunologia, 21(1), 5–15 Dostęp online: https://alergia-astma-immunologia.pl/2016_21_1/AAI_01_2016_majkowska.pdf 
  3. ​Costache, A., Berghi, O. N., Cergan, R., Dumitru, M., Neagos, A., Popa, L. G., Giurcaneanu, C., & Vrinceanu, D. (2021). Respiratory allergies: Salicaceae sensitization (Review). Experimental and Therapeutic Medicine, 21(6), 609. Dostęp online: https://doi.org/10.3892/etm.2021.10041
  4. ​Rapiejko, P. (2008). Alergeny pyłku topoli. Alergoprofil, 4(2), 30–32. ​Dostęp online: https://www.journalsmededu.pl/index.php/alergoprofil/article/download/60/55.