Usprawiedliwienie nieobecności w pracy z powodu choroby

W przypadku choroby dwie najważniejsze rzeczy, jakie musi zrobić każdy pracownik, to:

  1. zawiadomić pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania oraz
  2. odpowiednio udowodnić swoją nieobecność w pracy.

Zawiadomienia pracodawcy o nieobecności w pracy z powodu choroby powinniśmy dokonać niezwłocznie, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Niedotrzymanie powyższego terminu, może być usprawiedliwione wyłącznie szczególnymi okolicznościami uniemożliwiającymi pracownikowi dopełnienie powyższego obowiązku w terminie, zwłaszcza jego obłożną chorobą, połączoną z brakiem lub nieobecnością domowników albo innym zdarzeniem losowym.

Sposób zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy powinien wynikać z regulacji wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy, np. z regulaminu pracy.  W braku jakichkolwiek norm w powyższym zakresie – zawiadomienia powinno się dokonać osobiście lub przez inną osobę, telefonicznie lub za pośrednictwem innego środka łączności (np. poczty elektronicznej) albo tradycyjną drogą pocztową, przy czym za datę zawiadomienia uważa się wówczas datę stempla pocztowego. Z praktycznego punktu widzenia, warto korzystać z tych środków przekazu, w ramach których – na wypadek ewentualnych problemów – będziemy w stanie udowodnić, że wywiązaliśmy się ze swojego obowiązku w terminie (czyli np. zamiast lub poza telefonem do przełożonego, warto poinformować go o przyczynie swojej nieobecności również drogą mailową lub choćby poprzez wiadomość SMS).


Imunit Forte

Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, a także uzupełnienia codzienną dietę w selen i beta-glukan.

Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Warto mieć świadomość, że niedopełnienie powyższego obowiązku zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy, może skutkować nałożeniem na pracownika przez pracodawcę kary upomnienia lub nagany, a nawet może stać się przyczyną rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracownika.

Jedynym dowodem potwierdzającym niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby jest natomiast zaświadczenie lekarskie wystawiane w formie elektronicznej, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego przez ZUS (tzw. e-zwolnienie lekarskie). Nie musimy martwić się, jeżeli nie zdołamy umówić wizyty u lekarza w pierwszym dniu nieobecności w pracy – lekarz może bowiem wystawić zwolnienie na trzy dni wstecz przed datą wizyty (limit ten nie obowiązuje ponadto w przypadku lekarza psychiatry, który może wystawić zwolnienie z dowolną wcześniejszą datą). Wystawione przez lekarza e-zwolnienie jest automatycznie przesyłane do pracodawcy i do ZUS-u.

Jeżeli chcielibyśmy zweryfikować czy i na jaki okres lekarz wystawił nam zwolnienie lekarskie – informacje na ten temat znajdziemy na swoim koncie PUE ZUS lub na Internetowym Koncie Pacjenta (do którego należy zalogować się za pośrednictwem serwisu pacjent.gov.pl).

Usprawiedliwienie nieobecności w pracy, poprzez jej udokumentowanie zaświadczeniem lekarskim, uprawnia do otrzymania wynagrodzeniaza czas niezdolności do pracy i w dalszej kolejności – zasiłku chorobowego.

Art. 92 kodeksu pracy – wynagrodzenie chorobowe

Wynagrodzenie chorobowe, czyli wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy na skutek choroby, przysługuje pracownikowi za każdy dzień choroby, także dni wolne od pracy (warto zatem zadbać o to, aby zwolnienie lekarskie obejmowało również sobotę i niedzielę, jeżeli np. jesteśmy chorzy dwa tygodnie z rzędu, a pracujemy wyłącznie w dni robocze).

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje łącznie za okres do 33 dni choroby w danym roku kalendarzowym (do limitu tego sumuje się kolejne zwolnienia lekarskie), a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia – za okres do 14 dni w roku kalendarzowym. Po tym okresie – w przypadku dalszej (lub kolejnych) nieobecności pracownika w pracy spowodowanych chorobą – w miejsce pracodawcy to ZUS zaczyna wypłacać zasiłek chorobowy. Jeżeli jednak pracodawca zatrudnia więcej niż 20 osób objętych ubezpieczeniem chorobowym – to on bezpośrednio wypłaca pracownikom zasiłek chorobowy, który następnie jest mu zwracany przez ZUS.

choroba L4

Wynagrodzenie chorobowe (i następnie – zasiłek chorobowy), co do zasady, wynoszą 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Podstawę wymiaru stanowi przy tym przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (a w przypadku krótszego okresu zatrudnienia – za pełne miesiące zatrudnienia). Jeżeli jednak zachoruje pracownica w ciąży – otrzyma ona świadczenia w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Niezależnie od powyższego – niektórzy pracodawcy, dobrowolnie decydują się na wypłacanie pracownikom 100% wynagrodzenia w przypadku nieobecności w pracy spowodowanej chorobą. Jest to swego rodzaju benefit pracowniczy. Zatrudniając się u danego pracodawcy, warto zatem dopytać, jakie zasady stosuje w powyższym zakresie. Po upływie 33 dni okresu, za który wypłacane jest wynagrodzenie chorobowe – należy jednak liczyć się z tym, że zasiłek chorobowy będzie należny w wysokości ustalonej na zasadach ogólnych (czyli, co do zasady, w wysokości 80% podstawy wymiaru).

Wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy, przysługują za okres niezdolności do pracy z powodu choroby nieprzekraczający łącznie 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – 270 dni. Limity te mają zastosowanie do okresu nieprzerwanej niezdolności do pracy spowodowanej chorobą oraz okresów poprzednich nieobecności, jeżeli przerwy pomiędzy nimi nie przekraczały 60 dni.

Jeżeli po tym okresie pracownik nadal będzie pozostawał niezdolny do pracy, a lekarz orzecznik ZUS stwierdzi, że dalsze leczenie pracownika rokuje jego powrót do pracy – przysługiwać mu będzie tzw. świadczenie rehabilitacyjne. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje pracownikowi do czasu przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy.


Imubion

Kompleksowe wsparcie układu odpornościowego. Zawiera kwas DHA z alg, olej z nasion czarnuszki, rutozyd oraz wit. D, B6 i selen.

Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Praca zdalna w czasie zwolnienia lekarskiego – czy to legalne?

Zdecydowanie nie. Wykonywanie przez pracownika jakiejkolwiek pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z przeznaczeniem – powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.

W czasie zwolnienia lekarskiego nie powinniśmy zatem odbierać telefonów służbowych, odpisywać na maile i podejmować się innych czynności służbowych, ponieważ na wypadek kontroli ZUS – grozi nam utrata prawa do zasiłku za cały okres zwolnienia.

Pracę zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego – zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego – stanowi bowiem: każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim1. Nie pomoże nam w tym zakresie również argumentacja, że wykonywaliśmy czynności „w trosce o dobro zakładu pracy”. Przejawem troski pracownika niezdolnego do pracy wskutek choroby o dobro zakładu pracy jest bowiem „stosowanie się do wskazań lekarskich i powstrzymywanie się od wykonywania czynności mogących przedłużyć jego nieobecność w pracy2”. Jedynie sporadyczna, incydentalna, wymuszona okolicznościami aktywność zawodowa (np. wystawienie jednej faktury w miesiącu), może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego3.

Pozostałe prawa pracownika w czasie choroby

Poza prawem do wynagrodzenia, zasiłku chorobowego i „świętego spokoju”, pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim posiada jeszcze inne prawa. Wśród nich, warto wymienić:

  1. prawo do ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę – pracodawca nie może rozwiązać za wypowiedzeniem umowy o pracę z pracownikiem, który przebywa na zwolnieniu lekarskim, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający go do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (tj. pełen okres zasiłkowy i dodatkowo 3 miesiące pobierania świadczenia rehabilitacyjnego). Ochrona pracownika przed wypowiedzeniem nie obowiązuje jednak w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
  2. prawo do wypowiedzenia umowy o pracę – w przeciwieństwie do pracodawcy – pracownik ma prawo wypowiedzieć umowę o pracę w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim.
  3. prawo do kontynuacji nauki – uczestniczenie przez pracowników (będących jednocześnie studentami) w zajęciach szkolnych, w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim, nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych, jeżeli pozostaje niesprzeczne z zaleceniami lekarza4.

W czasie choroby dawajmy sobie czas na dojście do zdrowia i regenerację i pozwólmy prawu „stać za nami murem”. W tym zakresie naprawdę nam sprzyja.


  1. wyrok SN z dnia 5.04.2005 r., sygn. akt I UK 370/04
  2. wyrok SN z dnia 16.11.2000 r., sygn. akt I PKN 44/00
  3. wyrok SN z dnia 27.11.2022, I USKP 101/21
  4. wyrok SN z dnia 4.03.1999 r., sygn. akt I PKN 613/98

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1510)
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1632)
  • Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1732).