Co to jest kolagen?

Kolagen jest naturalnym białkiem, które stanowi ok. 30% wszystkich białkowych struktur znajdujących się w ludzkim organizmie. Wyniki licznych badań naukowych, które przeprowadzane były przez ostatnie lata, wykazały, że kolagen odpowiedzialny jest przede wszystkim za utrzymanie prawidłowego napięcia i elastyczności skóry. Na tym jednak jego funkcja się nie kończy.


Revibel

Dla osób chcących zadbać o dobrą kondycję włosów, skóry, paznokci. Hydrolizowany kolagen rybi i skoncentrowany zestaw składników aktywnych, witamin, mikroelementów. Po...

Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Włókna kolagenowe znajdują się nie tylko w skórze, ale stanowią także element budulcowy nerek, wątroby, żołądka, kości, zębów, chrząstek, a nawet naczyń krwionośnych. Organizm jest zdolny do samodzielnego produkowania kolagenu, jednak umiejętność ta maleje wraz z wiekiem. Dlatego rekomenduje się przyjmowanie składników kolagenu w postaci suplementów diety. Szacuje się, że ok. 60. roku życia produkcja kolagenu przez organizm zanika całkowicie.

Synteza kolagenu w organizmie nie zachodzi samoistnie. Jego produkcja uzależniona jest od wielu czynników, w tym głównie od hormonów tarczycy, estrogenów i insuliny. Wspomagająco działają także takie naturalne antyoksydanty, jak chociażby witamina C.

Pod względem biochemicznym kolagen zbudowany jest z dwóch rodzajów aminokwasów – glicyny i proliny, a także hydroksylizyny i hydroksyproliny. Taki skład sprawia, że związek ten wyróżnia się dużą wytrzymałością.

Rodzaje kolagenu

Opisano dotychczas 29 rodzajów kolagenu. Różnią się one nie tylko budową, ale także lokalizacją i funkcjami biologicznymi.

  • Typ I – najpowszechniej występujący w organizmie. Znajduje się w tkance łącznej kości, ścięgnach i skórze;
  • typ II – zlokalizowany jest w chrząstkach stawowych;
  • typ III – bierze udział w procesie tworzenia blizn;
  • typ IV – występuje w błonie podstawnej i tworzy cienkie membrany oddzielające tkanki;
  • typ V – rodzaj śródmiąższowy;
  • typ VI – podobny funkcjonalnie do typu V;
  • typ VII – zlokalizowany jest na powierzchni tętnic, tkance nabłonkowej i w skórze;
  • typ VIII – znajduje się w śródbłonku;
  • typ IX, X i XI – buduje chrząstki;
  • typ XII – znajduje się w kilku rodzajach tkanek razem z typem I i III.
kolagen

Właściwości kolagenu

Kolagen wykazuje szerokie spektrum działania. Jest to spowodowane przede wszystkim tak licznym rozpowszechnieniem w organizmie, a także mnogością jego rodzajów.

Do najważniejszych właściwości kolagenu zaliczają się:

  • tworzenie „rusztowania” organów wewnętrznych, w tym np. nerek i wątroby;
  • wspieranie odporności tkanek na rozciąganie;
  • udział w procesie gojenia się ran;
  • wspieranie odporności organizmu poprzez zapobieganie przedostawaniu się do niego toksyn i drobnoustrojów;
  • poprawę funkcjonowania układu trawiennego;
  • regulację poziomu ciśnienia tętniczego krwi;
  • wspomaganie procesów ochronnych w obrębie tkanki chrzęstnej;
  • zapewnienie lepszego wchłaniania składników mineralnych, co pozytywnie wpływa na gęstość kości;
  • utrzymywanie ciągłości procesów regeneracji skóry;
  • zapewnienie prawidłowego poziomu nawilżenia naskórka.

Warto jednak pamiętać o tym, że włókna kolagenowe mogą zmieniać swoją strukturę pod wpływem działania niektórych czynników zewnętrznych. Negatywnie na białko kolagenowe działa stres, zmiany hormonalne, obciążenia mechaniczne, a także nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Czynniki te uszkadzają włókna, co uniemożliwia pełnienie przez nie ich funkcji. Jeżeli kontakt z czynnikiem trwa zbyt długo, może doprowadzić to do niedoboru kolagenu, co objawia się m.in. wypadaniem włosów, bólami stawów i kręgosłupa, a także problemami ze swobodnym poruszaniem się.

Skutki niedoboru kolagenu

Objawy niedoboru kolagenu są widoczne w całym organizmie. Należy jednak pamiętać, że deficyt tego białka może manifestować się różne, co jest uwarunkowane kwestiami indywidualnymi.

Do typowych objawów niedoboru kolagenu zaliczają się:

  • utrata nawilżenia i jędrności skóry;
  • pojawienie się na skórze zmarszczek;
  • utrata blasku naskórka;
  • zaciemnienie skóry wokół oczu;
  • cellulit;
  • nadmierne wypadanie włosów;
  • łamliwość paznokci;
  • wydłużenie czasu regeneracji po wysiłku fizycznym;
  • problemy żołądkowo-jelitowe;
  • mniejsza amortyzacja stawów, co czyni je bardziej podatnymi na uszkodzenia.

Z nieco mniejszą częstotliwością niedobór kolagenu może prowadzić do zaburzeń apetytu, utraty wagi, problemów z nadciśnieniem tętniczym krwi, zawrotów i bólów głowy, a także uczucia chronicznego zmęczenia. Badania naukowe wykazały ponadto, że zanik włókien kolagenowych leży u podstaw rozwoju licznych chorób zapalnych, w tym m.in.: łuszczycowego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego, a także problemów reumatoidalnych.

kolagen: właściwości, działanie

Suplementacja kolagenem – dlaczego warto?

Od lat 80. ubiegłego wieku na rynku pojawiają się suplementy na bazie kolagenu, które mają zapobiegać pojawieniu się objawów niedoboru tego białka. Producenci suplementów pozyskują składniki kolagenu z różnych źródeł:

  • z organizmów rybich (kolagen morski) – pozyskuje się go z rybich łusek, ości, skóry, płetw lub meduz, kałamarnic, gąbek morskich i innych organizmów zamieszkujących środowisko wodne. Jest znacznie lepiej przyswajalny przez organizm człowieka, a to ze względu na niską masę cząsteczkową. W odróżnieniu od kolagenu wołowego nie ma właściwości uczulających;
  • z bydła – pozyskuje się go ze ścięgien, kości i skóry krów;
  • ze świń – jego źródłem są przede wszystkim skóra, kości i ścięgna.

Warto podkreślić, że najlepiej przyswajalną formą kolagenu jest hydrolizat. Co to jest? To kolagen, który na skutek licznych procesów chemicznych został rozłożony na mniejsze cząsteczki. Sprawia to, że są one lepiej wchłaniane w jelitach, co zwiększa stopień ich wykorzystania przez organizm.

Preparaty kolagenowe – zawierające jego składniki – są dostępne w aptekach w różnych postaciach, w tym: tabletkach, kapsułkach, ampułkach, a także wygodnej formie proszku do rozpuszczania w wodzie. Produkty takie mogą być wzbogacone także innymi składnikami, które ułatwiają syntezę kolagenu i zwiększają jego przyswajalność. Tymi substancjami są najczęściej witamina C i kwas hialuronowy. Osoby, które chcą dodatkowo zadbać o kondycję skóry, włosów i paznokci, nie powinny zapominać o tym, aby produkty kolagenowe przyjmować razem z takimi substancjami czynnymi, jak: biotyna, niacyna, ryboflawina, selen i cynk.

Suplementacja kolagenem jest polecana przede wszystkim:

  • seniorom,
  • osobom aktywnym fizycznie,
  • osobom chcącym wzmocnić i nawilżyć skórę, poprawić kondycję włosów i paznokci,
  • osobom narażonym na długotrwały stres,
  • osobom z dolegliwościami stawów i kości.

Revibel

Dla osób chcących zadbać o dobrą kondycję włosów, skóry, paznokci. Hydrolizowany kolagen rybi i skoncentrowany zestaw składników aktywnych, witamin, mikroelementów. Po...

Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Jaka jest optymalna, dzienna dawka kolagenu? Jest to kwestia bardzo indywidualna, jednak szacuje się, że średnio mieści się ona w zakresie od 2,5 do 15 gramów. Wiele zależy bowiem od wieku, stopnia aktywności fizycznej i stosowanej diety.


Źródła:

  1. M.I. Avila Rodríguez, L.G. Rodríguez i M.L. Sánchez. Collagen: A review on its sources and potential cosmetic applications. “J Cosmet Dermatol”, nr 1, 2018.
  2. J. Asserin, E. Lati, T, Shioya i in. The effect of oral collagen peptide supplementation on skin moisture and the dermal collagen network: evidence from an ex vivo model and randomized, placebo-controlled clinical trials. “J Cosmet Dermatol”, nr 4, 2015.
  3. R.B. de Miranda, P. Weimer i R.C. Rossi. Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta-analysis. “Int J Dermatol”, nr 12, 2021.
  4. A. Nowicka-Zuchowska i A. Zuchowski. Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru. “Lek w Polsce”, nr 11/12, 2019.