Przez długi czas sądzono, że kwas alfa-liponowy jest witaminą, która koniecznie musi być dostarczana do organizmu. Tymczasem po wnikliwych badaniach okazało się, że jest on wytwarzany przez rośliny, zwierzęta, a także człowieka. Powstaje w mitochondriach i znajduje się w każdej komórce ludzkiego organizmu. Jest kofaktorem („przyspieszaczem”) metabolicznych szlaków enzymatycznych. Jego zadaniem jest zamiana glukozy w energię1.
Co to jest kwas alfa-liponowy (ALA)?
Patrząc na budowę chemiczną kwasu liponowego, można znaleźć spore podobieństwa do budowy witamin z grupy B. Traktowany jest on zresztą także jako substancja witaminopodobna.
Kwas liponowy to ośmiowęglowy kwas tłuszczowy, w którym atomy węgla 6, 7, 8 tworzą wraz z dwoma atomami siarki pierścień ditolowy. Jeżeli ten pierścień ulegnie redukcji, wówczas mamy do czynienia z kwasem dihydroliponowym. Oznacza to mniej więcej tyle, że w komórkach ciała kwas alfa-liponowy staje się kwasem dihyroliponowym1. Niewątpliwym plusem kwasu ALA jest fakt, że rozpuszcza się zarówno w tłuszczach, jak i w wodzie (choć o wiele skuteczniej w tłuszczach). W efekcie może działać w całym ciele.
Warto zapamiętać, że pod skrótem ALA kryje się także inny składnik – kwas alfa-linolenowy. Jest kwasem tłuszczowym omega-3, który znany jest ze swojego dobrego wpływu na serce.
Preparat zalecany w celu uzupełnienia codziennej diety w kwas alfa-liponowy.
Produkt polecany jest w przypadku neurodegeneracyjnych chorób oczu, w szczególności jaskry.
Nieodzowne wsparcie w procesie przywracania integralności błon komórkowych, które uległy uszkodzeniu...
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, po...
Sterylny roztwór do oczu wskazany dla pacjentów w początkowym stadium retinopatii cukrzycowej.
Głównym składnikiem preparatu jest cytykolina – naturalnie występujący, endogenny prekursor fosfatyd...
Przeznaczony dla osób o zwiększonym zapotrzebowaniu na kwas alfa-liponowy, dla diabetyków i osób z t...
Kwas ALA – antyoksydant do zadań specjalnych
Jako przeciwutleniacz kwas alfa-liponowy zajmuje się wychwytywaniem wolnych rodników. To nic innego jak reaktywne formy tlenu powstające po wielu reakcjach zachodzących w organizmie. Choć wolne rodniki mają swoją rolę do odegrania w organizmie (na przykład są potrzebne przy tworzeniu niektórych enzymów), na dłuższą metę przyspieszają procesy starzenia się organizmu i mogą przyczyniać się do powstawania wielu chorób. W zdrowym ciele wolne rodniki, po spełnieniu swojej funkcji, powinny być jak najszybciej usunięte. Kwas ALA potrafi unieszkodliwić rodniki hydroksylowe, tlen singletowy, kwas podchlorawy oraz nadtlenoazotyn.
Co ciekawe, kwas alfa-liponowy nie tylko „wymiata” oksydanty, ale także potrafi „zreperować” inne antyoksydanty (zwłaszcza witaminy C i E), które „zużywają” się w czasie usuwania z komórek niesparowanych atomów (wolnych rodników)1.
Antyoksydacyjne właściwości kwasu ALA bardzo doceniają sportowcy. Przeprowadzono badania na grupie osób, które regularnie uprawiają sport. Przez kilka tygodni suplementowano im tę witaminopodobną substancję. Jaki był efekt? Okazało się, że przy regularnym zażywaniu, stres oksydacyjny wywołany wysiłkiem był znacznie mniejszy niż w przypadku treningów bez przyjmowania preparatów z kwasem ALA2.
Kiedy i komu pomaga kwas alfa-liponowy?
Kwas ALA potrafi wiązać jony manganu, cynku, miedzi, ołowiu i najprawdopodobniej również żelaza. Ma także zdolności chelatujące, więc jest używany w profilaktyce zatruć3. Podawany jest osobom zatrutym grzybami lub metalami ciężkimi. Lekarze podają go także chorym, u których zdiagnozowano marskość wątroby1.
Kwas liponowy to substancja bardzo ważna dla osób, które borykają się z dolegliwościami sercowo-naczyniowymi. W badaniach klinicznych udowodniono, że kwas ALA obniża poziom lipidów we krwi3. Sprawdzono również, że poprawia wspomnianą już gospodarkę lipidową krwi, redukując poziom frakcji LDL (tzw. zły cholesterol) oraz triacylogliceroli. W ten sposób wpływa na obniżenie ryzyka powstania stanu zapalnego naczyń krwionośnych. ALA jest ważny dla pacjentów z problemami kardiologicznymi także z tego powodu, że obniża ciśnienie tętnicze krwi.
Normalizacja ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu to nie jedyny efekt, jaki daje kwas ALA. Oprócz tego zapobiega wywołanym przez nadciśnienie patologicznym zmianom naczyń krwionośnych i nerek. Poprawia elastyczność naczyń krwionośnych i zapobiega przerostowi ścian aorty, tętnic i tętniczek nerkowych czy uszkodzeniom kłębuszków nerkowych1.
Dlaczego kwas ALA jest ważny dla cukrzyków?
Fakt, iż kwas ALA jest antyoksydantem przekłada się także na jego pozytywny wpływ na osoby chore na cukrzycę lub zagrożone insulinoopornością. Dzieje się tak, ponieważ znacznie zwiększa wrażliwość organizmu na insulinę. W dodatku usprawnia proces „wychwytywania” glukozy obecnej w krwi przez mięśnie i wątrobę. W ten sposób obniża poziom cukru i ogranicza rozwój neuropatii cukrzycowej4.
Cukrzyca to choroba, która bardzo często doprowadza do wielu różnych powikłań narządowych. Nierzadko konsekwencją są powikłania okulistyczne zlokalizowane w siatkówce oka. Wiele wskazuje na to, że odpowiednia suplementacja kwasu ALA (połączonego z witaminą B) pozwala w dużym stopniu na leczenie tych zmian 3.
Kwas ALA pomaga w odchudzaniu
„Król antyoksydantów”, jak czasem określany jest kwas alfa-liponowy, swoje zwalczające wolne rodniki właściwości przekłada na realną pomoc osobom, które borykają się z otyłością. Przy okazji „wymiatania” oksydantów, poprawia metabolizm węglowodanów i tłuszczów. Poza tym ogranicza wytwarzanie chemeryny – białka odpowiadającego za predyspozycje do otyłości. Kwas ALA pomaga również w redukowaniu tkanki tłuszczowej5.
Przeznaczony dla osób o zwiększonym zapotrzebowaniu na kwas alfa-liponowy, dla diabetyków i osób z tendencją do cukrzycy oraz osób z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów.
Gdzie można znaleźć kwas ALA?
Kwas alfa-liponowy naturalnie występuje w wielu produktach, głównie w warzywach. W największej ilości można znaleźć go w ziemniakach, zielonym groszku, brokułach, szpinaku i pomidorach. Jest także w otrębach ryżowych i podrobach wołowych (sercu, móżdżku, nerkach i śledzionie). Z pożywienia kwas ALA przyswajany jest głównie w postaci lipolizyny. Jej zawartość i przyswajanie z pokarmów jest jednak zbyt niskie i nie pozwala na uzyskanie skutków terapeutycznych1.
Kwas alfa-liponowy może być podawany w formie kapsułek, tabletek lub infuzji żylnych. Powinien być przyjmowany na czczo, najlepiej na około pół godziny przed posiłkiem lub po trzech godzinach od jego zakończenia. W przypadku tabletek (takich jak Thionerv 600) lub kapsułek, należy popić je odpowiednią ilością wody.
Źródła:
- Malińska D, Winiarska K: Kwas liponowy – charakterystyka i zastosowanie w terapii
- Kinnunen S., Oksala N., Hyyppä S., Sen C.K., Radak Z., Laaksonen D.E., Szabó B., Jakus J., Atalay M.: Alpha-Lipoic acid modulates thiol antioxidant defenses and attenuates exercise-induced oxidative stress in standardbred trotters. Free Radic
- Mulak M., Osęka M., Sobol M.,Wpływ doustnego stosowania kwasu alfa-liponowego, witamin B1 i B2 oraz rutozydu na zmiany morfologiczne i funkcjonalne siatkówki u chorych na retinopatię cukrzycową
- Karalis D.T., Karalis T., Karalis S., Kleisiari A.S., Malakoudi F., Maimari K.E.V.: The Effect of Alpha-Lipoic Acid on Diabetic Peripheral Neuropathy and the Upcoming Depressive Disorders of Type II Diabetics. Cureus
- Mirowski A., Kwas alfa-liponowy jako składnik odżywczy o właściwościach prozdrowotnych