Miód manuka – co to takiego?
Miód manuka należy do miodów jednoodmianowych. Oznacza to, że pszczoły zrobiły go w większości z nektaru jednej rośliny. Pochodzi z Nowej Zelandii i Australii. To właśnie tam rośnie wiecznie zielony krzew herbaciany manuka (Leptospermum scoparium). Na przełomie wiosny i lata pokrywa się gęsto pełnymi nektaru białymi, różowymi lub czerwonymi kwiatami (podobnymi do róży).
Z wyglądu miód manuka przypomina nasz rodzimy miód spadziowy. Wyróżnia go intensywny kolor i specyficzny zapach, który jest oznaką dobrodziejstwa miodu manuka. Spowodowany jest obecnością 2-oksopropanalu (zwanego również metyloglioksalem, MGO). Powstaje z przemian dihydroksyacetonu, którego źródłem jest nektar drzewa herbacianego1. To właśnie zawartość tej substancji chemicznej – metyloglioksalu – odróżnia go od innych miodów odmianowych.
Wyjątkowe właściwości miodu manuka
Miód manuka to nieoceniony dar natury. Jego właściwości od setek lat wykorzystywali rdzenni mieszkańcy Nowej Zelandii i południowo-wschodniej Australii. Naukowy świat zainteresował się nim dzięki pracom Petera Molana z Uniwersytetu Waikato w Nowej Zelandii2.
To właśnie nowozelandzki profesor udowodnił, że przeciwbakteryjne właściwości miodu manuka wynikają z innego mechanizmu, niż w przypadku pozostałych rodzajów miodu2. To bardzo ważne odkrycie – zwłaszcza w kontekście wyzwań współczesnej medycyny i potrzeby szukania alternatywy dla znanych już związków, działających antybakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo.
Spopularyzowany przez profesora Molana miód manuka został szybko wykorzystany przez europejskich apiterapeutów, przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny. Często miód manuka nazywa się „płynnym złotem”, a słoik pełen tego nowozelandzkiego miodu stoi w niejednej domowej apteczce zwolenniczki lub zwolennika sięgania po naturalne rozwiązania.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Zawiera Miód Manuka uzyskiwany z nektaru krzewów manuka w Nowej Zelandii.
Na co pomaga miód manuka?
Ze względu niezwykle bogaty skład chemiczny, miód manuka stosowany jest w przypadku bardzo wielu dolegliwości. Dzięki dużej zawartości flawonoidów wykazuje wielokierunkowe, dobroczynne działanie na organizm i, co ważne, działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjne2.
Miód manuka – do rany przyłóż!
Dosyć ciekawy jest fakt, że miód manuka można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. To, co dziś wydaje się odkrywcze, kiedyś było codziennością. Miodu, jako środka pozytywnie wpływającego na rany, używano już w czasach prehistorycznych. W leczeniu skaleczeń, zmian skórnych i poważnych ran nieomal od zarania dziejów stosowali go Maorysi i Aborygeni australijscy. Następnie przez lata miód jako substancja do smarowania ran nie był doceniany. Pozycję miodu jako „plastra” zmieniły prace prof. Molana.
Dzięki odkryciom nowozelandzkiego zespołu badawczego miód manuka wykorzystywany bywa do wspomagania leczenia owrzodzeń, stanów zapalnych skóry, aft, a także zapalenia śluzówki jamy ustnej. Bardzo dobrze sprawdza się także jako substancja wspomagająca gojenie się przewlekłych odleżyn i ran. Osoby borykające się z trądzikiem albo bliznami po jego leczeniu powinny zainteresować się wykorzystaniem miodu manuka w codziennej pielęgnacji3. Miód manuka nie tylko pomaga zwalczać patogeny odpowiedzialne za stany zapalne skóry. Wpływa również na nawilżenie skóry, tworząc odpowiednie warunki do gojenia się ran i zanikania blizn. Dzięki swoim przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym właściwościom miód manuka może okazać się pomocny w przypadku rozległego trądziku zaskórnikowo-grudkowego, cystowego oraz trądziku różowatego.
Wspomniany wcześniej Peter Molan i jego zespół opracowali na przykład cały zestaw różnych opatrunków na bazie miodu manuka, którymi leczono nawet bardzo trudno gojące się rany u cukrzyków! Udowodniono także, że wykorzystywanie miodu manuka jako „osłony” przy cewnikowaniu, minimalizuje ryzyko zapalenia układu moczowego4.
Na co jeszcze wpływa miód manuka?
Naukowcy zalecają włączenie do diety miodu manuka w przypadku leczenia bakteryjnych zakażeń przewodu pokarmowego. Co ciekawe, bakterie, nawet z czasem, nie nabywają oporności na składniki aktywne miodu manuka, a sam miód nie traci swoich właściwości w kontakcie z sokiem żołądkowym5.
Badania wykazały, że miód manuka może także hamować proces wydzielania pewnego enzymu (ureazy), który gwarantuje przeżycie bakterii Helicobacter pylori. To przełomowe odkrycie, ponieważ do tej pory narastająca oporność Helicobacter pylori na antybiotyki spędzała sen z powiek gastroenterologom6.
Specjaliści od apiterapii (a często również lekarze) również zalecają włączenie do diety miodu manuka w przypadku wrzodów żołądka (często wywołuje je bakteria Helicobacter pylori), refluksu (popularnej „zgagi”) czy zespołu jelita drażliwego7.
Miód manuka na przeziębienie i grypę
Przeprowadzone do tej pory badania naukowe podkreślają, że działanie miodu manuka może okazać się wyjątkowo pomocne w okresie jesienno-zimowym. Warto sięgać po niego w czasie przeziębień, którym często towarzyszy suchy, uporczywy kaszel.
Miód manuka może także hamować namnażanie się wirusa grypy i poprawiać skuteczność działania leków przeciwwirusowych (badania in vitro)7.
Miód manuka na odporność
Miód manuka ma również takie same zalety dla zdrowia jak wszystkie inne miody. W badaniach wykazuje działania antyoksydacyjne i przeciwmiażdżycowe. Uważa się także, że stymuluje układ odpornościowy, obniża ciśnienie krwi i stymuluje wydzielanie żółci8.
Ze względu na swoje właściwości przeciwwirusowe, antybakteryjne oraz przeciwgrzybicze miód manuka wspomaga nasz organizm w walce z atakującymi nas, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, dolegliwościami. Stosowany regularnie pozytywnie wpływa na kondycję błony śluzowej nosa i gardła. Ich wzmocniona odporność zdecydowanie utrudni przenikanie wirusom i bakteriom2.
Cenione na rynku suplementy diety, wspomagające prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, w swoim składzie zawierają miód manuka o wysokim indeksie MGO. Jednym z nich jest Mantusil – preparat zawierający składniki, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Jego głównym składnikiem jest miód manuka, ale jego liczne właściwości „podkręcono” innymi, cennymi, naturalnymi substancjami: wyciągiem z kwiatostanu lipy, witaminą C oraz cynkiem.
Miód manuka – co oznacza indeks MGO?
Zawartość metyloglioksalu w poszczególnych miodach manuka może być nieco inna, dlatego na opakowaniach z miodem manuka znajdują się oznakowania: MGO 30+, MGO 100+, MGO 250+. MGO to skrót od metyloglioksalu. Wskaźnik liczbowy mówi o tym, ile tej substancji aktywnej znaleźć można w jednym kilogramie miodu. Na przykład miód z indeksem MGO 30+ zawiera minimum 30 mg metyloglioksalu w kilogramie. Rekomendowany wskaźnik MGO wynosi 100. Zakłada się jednak, że skuteczne działanie ma ten miód, w którym minimalna zawartość bioaktywnego metyloglioksalu wynosi 250 mg/kg (MGO 250+)9.
Idealny sposób na pielęgnację ust poza domem. Formuła pomadki została wzbogacona o ektoinę, masło shea, olej jojoba i witaminę E.
Kto nie powinien sięgać po miód manuka?
Miód manuka jest bardzo prozdrowotny, ale, nie każdy może go spożywać. Po preparaty na bazie miodu manuka nie powinny sięgać dzieci poniżej 1. roku życia, jak również cukrzycy. Dlaczego? Powód jest prosty. W każdym miodzie mogą znajdować się przetrwalniki bakterii Clostridium botulinum, które w przypadku niemowląt mogą spowodować zatrucie jadem kiełbasianym. Z kolei dla diabetyków miód jest niebezpieczny o tyle, że posiada wysoki indeks glikemiczny. Miodu manuka unikać muszą również osoby uczulone na jad owadów błonkoskrzydłych i produkty pszczelego pochodzenia.
Miód manuka to dobrodziejstwo z natury. Liczba jego zalet robi wrażenie! Jeżeli tylko nie masz przeciwwskazań, przetestuj „płynne złoto” z Nowej Zelandii. Jedz regularnie lub stosuj suplement diety na jego bazie i zobacz, jak pozytywny wpływ ma na Twoją odporność i ogólne samopoczucie.
- Al-Habsi NA, Niranjan K. Effect of high hydrostatic pressure on antimicrobial activity and quality of manuka honey. Food Chem 2012, 135: 1448-1454
- Czajkowska A., Czajkowski M. i inni, Miód Manuka i jego zastosowanie w medycynie Manuka Honey and its use in medicine[w:] “Farmacja Współczesna” 2017.
- Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Miód manuka – charakterystyka i zastosowanie w terapiach naturalnych
- Molan P, Rhodes T. Honey: a biologic wound dressing. Wounds. 2015;27(6):141-51. 27. Matongo F, Nwodo UU. In vitro assessment of Helicobacter pylori ureases inhibition by honey fractions. Arch Med Res. 2014;45(7):540-6.
- Fearnley L, et al. Compositional analysis of manuka honeys by high-resolution mass spectrometry: Identification of manuka-enriched archetypal molecule. Food Chem 2012, 132: 948-953.
- Matongo F, Nwodo UU. In vitro assessment of Helicobacter pylori ureases inhibition by honey fractions. Arch Med Res. 2014;45(7):540- 6
- S. Patel, S. Cichello, Manuka honey: an emerging natural food with medicinal use, „Natural Products and Bioprospecting”, nr 3 2013, s.121–128.
- Grzebisz N, Grzebisz E. Health-promoting effects of manuka honey. Health Problems of Civilization. 2016;10(2):43-50.
- Alvarez-Suarez J.M., Gasparrini M., Forbes-Hernández T.Y., Mazzoni L., Giampieri F., The Composition and Biological Activity of Honey: A Focus on Manuka Honey., Foods. 2014 Jul 21;3(3):420-432.