- Nagłe rzucenie palenia może wywołać skutki uboczne, takie jak drażliwość, lęk, problemy ze snem, a także bóle głowy. Długofalowe korzyści zdrowotne są jednak znacznie większe.
- Objawy rzucenia palenia obejmują zwiększony apetyt, co może prowadzić do przyrostu masy ciała, oraz nasilenie kaszlu, ponieważ płuca zaczynają się oczyszczać.
- Skutki rzucenia palenia pozytywnie wpływają na organizm, zmniejszając ryzyko chorób serca, udaru mózgu i nowotworów związanych z paleniem.
- Proces rzucania palenia jest wyzwaniem, ale przynosi długoterminowe korzyści zdrowotne, w tym poprawę funkcji układu oddechowego i ogólnej wydolności fizycznej.
- Dostępne bez recepty leki z cytyzyną leczą uzależnienie od nikotyny oraz zmniejszają objawy głodu nikotynowego po zaprzestaniu palenia.
- Jak rzucić palenie? Podpowiedzi naszych ekspertów znajdziesz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Objawy rzucenia palenia. Czym skutkuje odstawienie nikotyny?
Skutki rzucenia palenia można podzielić na psychiczne i fizyczne. Częstotliwość oraz natężenie ich występowania jest różne u różnych osób i zależy m.in. od stanu zdrowia danej osoby, jej wieku, czasu trwania nałogu czy liczby wypalanych codziennie papierosów. Wiele objawów rzucenia palenia jest jednak wspólnych dla większości palaczy. Czego możemy się spodziewać po rezygnacji z nikotyny?
Skutki rzucania palenia dla organizmu
Klasycznym objawem odstawienia papierosów są bóle głowy i nudności, a niekiedy nawet wymioty. Pierwsze z wymienionych objawów są spowodowane przez zwiększony przepływ krwi przez naczynia krwionośne z mózgu (wcześniej częściowo blokował je dwutlenek węgla). Ta sama przyczyna może powodować również drętwienie w dystalnych częściach kończyn: dłoniach i stopach.
Wiele osób zgłasza występowanie kaszlu oraz uczucia drapania w gardle. Jest to objaw wynikający z usuwania przez organizm szkodliwych substancji, które znajdują się w dymie papierosowym i były gromadzone w płucach oraz oskrzelach. Odstawienie nikotyny może powodować też nadmierną potliwość.
Jednym z najbardziej uciążliwych fizycznych objawów rzucania palenia jest nagły wzrost uczucia głodu. Wynika on z przejściowych zaburzeń gospodarki hormonalnej, a podjadanie służy zagłuszeniu stresu. Niestety, najczęściej wybieramy niezdrowe przekąski, jak słodycze czy fast foody. W rezultacie bardzo łatwo o niekontrolowany wzrost masy ciała1.
Psychiczne skutki uboczne nagłego rzucenia palenia
Psychiczne skutki odstawienia nikotyny mają swoje podłoże w zaburzonym funkcjonowaniu układu nagrody oraz wydzielaniu hormonów odpowiedzialnych za pobudzenie. Pacjenci zwykle zgłaszają zaburzenia koncentracji, problemy z pamięcią, ale także rozdrażnienie i łatwość zmiany nastrojów. W zróżnicowanym natężeniu pojawia się też:
- męczliwość organizmu;
- trudności z zasypianiem;
- uczucie utrzymującego się bezpodstawnie niepokoju;
- spadek nastroju.
Jak złagodzić skutki uboczne nagłego rzucenia palenia?
Na rynku nie brakuje preparatów wspomagających redukcję głodu nikotynowego, ale w praktyce jedynie nieliczne okazują się naprawdę skuteczne. Badania naukowe potwierdzają szczególnie wysoką efektywność cytyzyny. To alkaloid chinolizydynowy, który na masową skalę jest pozyskiwany ze złotokapu zwyczajnego (głównie jego nasion, rzadziej liści lub kwiatów).
Działanie cytyzyny przebiega równolegle w dwóch kierunkach. Z jednej strony blokuje dostęp nikotyny do receptorów nikotynowych, które wykazują największą aktywność w ośrodkowym układzie nerwowym. Zapobiega również nagłemu wyrzutowi dopaminy, czyli neuroprzekaźnika odpowiedzialnego m.in. za wywołanie uczucia przyjemności i nagrody. Z drugiej strony cytyzyna w umiarkowanym stopniu stymuluje zwiększenie poziomu dopaminy, który zaczyna maleć po rezygnacji z papierosów. Powoduje to złagodzenie efektów odstawiennych2.
Czas pełnej kuracji cytyzyną to 25 dni bez skutków ubocznych typowych dla okresu rzucania palenia. To więc znacznie szybszy (i tańszy) sposób na radzenie sobie z nałogiem niż gumy do żucia lub plastry.
DENICIT to lek bez recepty wskazany w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu i zmniejszeniu głodu nikotynowego u osób, które chcą przestać palić. Celem stosowania leku DENICIT jest trwałe zaprzestanie używania produktów zawierających nikotynę. Zawiera cytyzynę, która zwiększa ok. 3-krotnie szansę na rzucenie palenia¹.
¹Hajek P et al.: Efficay of cytisine in helping smokers quit;systematic review and meta-analysis. Thorax, 2013
Pozytywne efekty rzucenia palenia
Negatywne skutki rzucenia palenia trudno znaleźć – być może poza utratą łatwego sposobu na odstresowanie się. Sam odruch sięgnięcia po papierosa dla wielu osób stanowi swojego rodzaju rytuał uspokajający. Z kolei listę zalet odstawienia papierosów można wymieniać długo. Do najważniejszych zalicza się:
- zmniejszenie ryzyka ostrego zawału serca i problemów z krążeniem;
- spadek tętna;
- zmniejszenie poziomu tlenku węgla we krwi;
- poprawę czynności płuc;
- zmniejszenie ryzyka wystąpienia u palacza raka płuc, jamy ustnej, choroby niedokrwiennej serca oraz udaru;
- poprawę kondycji fizycznej.
Warto zapamiętać, że osoby, które palą papierosy, o wiele gorzej przechodzą różnego rodzaju infekcje na tle wirusowym. Im dłużej paliła dana osoba, tym dłużej będą utrzymywały się poszczególne zmiany w organizmie. O ile poprawę kondycji można zaobserwować już po 3-4 miesiącach, to ryzyko wystąpienia chorób serca wraca do poziomu wyjściowego nawet po kilkunastu latach.
Jak długo utrzymują się objawy odstawienia nikotyny?
Objawy abstynencyjne po odstawieniu nikotyny potrafią utrzymywać się dosyć długo – od dwóch do nawet czterech tygodni. Warto jednak pamiętać, że obecnie nie ma potrzeby „męczenia się” z głodem nikotynowym przez tak długi czas. Możemy sięgnąć po odpowiednio dobrane produkty, aby złagodzić skutki uboczne nagłego rzucenia palenia.
Pamiętaj też, że nikotynowa terapia zastępcza (gumy do żucia lub pastylki do ssania z nikotyną) – w przeciwieństwie do cytyzyny – nie odzwyczaja od działania substancji czynnej znajdującej się w tytoniu. Zmienia się jedynie forma jej podania oraz dawka. Mniejsze ilości nikotyny, przyjmowane w kontrolowany sposób, pomagają zmniejszyć głód nikotynowy, jednak w dalszym ciągu jest to dostarczanie do organizmu nikotyny, od której chcemy się uwolnić. Inaczej jest w przypadku stosowania preparatów z cytyzyną.
DENICIT to lek bez recepty wskazany w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu i zmniejszeniu głodu nikotynowego u osób, które chcą przestać palić. Celem stosowania leku DENICIT jest trwałe zaprzestanie używania produktów zawierających nikotynę. Zawiera cytyzynę, która zwiększa ok. 3-krotnie szansę na rzucenie palenia¹.
¹Hajek P et al.: Efficay of cytisine in helping smokers quit;systematic review and meta-analysis. Thorax, 2013
Pytania o skutki uboczne rzucenia palenia. Farmaceutka odpowiada [FAQ]
– na najczęstsze pytania o skutki uboczne rzucenia palenia odpowiada farmaceutka, Aleksandra Drążkiewicz.
Czy rzucenie palenia ma skutki uboczne?
Tak – jak każdy nałóg, papierosy przyzwyczajają organizm do regularnie dostarczanej dawki nikotyny. Jej nagłe odstawienie wiąże się z objawami fizycznymi i psychicznymi, których nasilenie zależy m.in. od indywidualnych predyspozycji organizmu oraz liczby wypalanych dziennie papierosów.
Czy istnieją skutki uboczne rzucenia palenia?
Paląc papierosy, dostarczamy do organizmu nikotynę, która wpływa na zachodzące w nim procesy. Odstawienie tej substancji zaburza dotychczasową równowagę i wywołuje określone skutki uboczne. Rzucenie palenia przynosi jednak niezliczone długofalowe korzyści zdrowotne, które są warte chwilowych objawów odstawienia nikotyny.
Jakie są skutki nagłego rzucenia palenia?
Nagłe odstawienie nikotyny sprawia, że organizm doznaje swego rodzaju szoku. Jest pozbawiony substancji, która dotychczas podawana była regularnie i często. Dlatego procesowi temu towarzyszą zwykle skutki rzucenia palenia, które utrzymują się, dopóki organizm nie przyzwyczai się do nowej sytuacji.
Jakie są objawy odstawienia nikotyny?
Objawy odstawienia nikotyny tworzą tzw. nikotynowy zespół abstynencyjny. W jego trakcie możesz odczuwać nieodpartą potrzebę zapalenia papierosa oraz związane z nią złe samopoczucie, drażliwość i niepokój.
Inne często występujące skutki uboczne rzucania palenia to m.in.:
- osłabienie,
- zmęczenie,
- wahania nastroju,
- zaburzenia snu,
- trudności w koncentracji,
- bóle i zawroty głowy,
- kaszel,
- ból gardła,
- zwiększone uczucie głodu.
Jak długo odczuwa się skutki rzucenia palenia?
Najsilniejsze objawy odstawienia nikotyny trwają zazwyczaj nie dłużej niż 2-4 tygodnie. Jednak niektóre efekty, jak np. zwiększona ochota na jedzenie czy kaszel, mogą utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy. W pełni organizm regeneruje się po kilku latach bez papierosów.
Co się dzieje, jak odstawisz nikotynę?
Skutkiem rzucenia palenia jest stopniowa regeneracja organizmu. Już pierwszego dnia spada tętno i ciśnienie krwi, obniża się też poziom tlenku węgla we krwi. Wraz z kolejnymi tygodniami poprawia się krążenie krwi i wydolność płuc. Z czasem spada też ryzyko chorób serca i nowotworów, by po kilku latach stać się porównywalne z osobami nigdy niepalącymi.
Co się dzieje po zaprzestaniu palenia?
Pierwsze dni po rzuceniu papierosów mogą być trudne, ze względu na objawy odstawienia nikotyny. Jednak już wtedy zachodzi stopniowa regeneracja organizmu. Poprawia się krążenie, normuje się ciśnienie krwi, płuca zaczynają się oczyszczać, a zmysł smaku i węchu stają się bardziej wyostrzone. Negatywne skutki rzucenia palenia po kilku tygodniach ustępują, z kolei te pozytywne pozostają z nami na zawsze.
Kiedy jest najgorszy kryzys po rzuceniu palenia?
Najsilniejsze objawy odstawienia nikotyny są zwykle odczuwane przez pierwsze kilka dni po rzuceniu palenia. Ten trudny czas można sobie ułatwić, stosując np. leki na bazie cytyzyny, które łagodzą nieprzyjemne skutki rezygnacji z papierosów. Cytyzyna wiąże się z receptorami nikotynowymi, przez co nie tylko zmniejsza skutki uboczne rzucania palenia, ale także blokuje możliwość wiązania samej nikotynie, co osłabia satysfakcję z papierosa i ułatwia jego odstawienie.
Ile trwa zespół odstawienny po nikotynie?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ wiele zależy od indywidualnych uwarunkowań organizmu. Zazwyczaj objawy odstawienia nikotyny utrzymują się przez ok. 2-4 tygodnie, jednak pełna stabilizacja organizmu może potrwać kilka miesięcy.
Które dni są najgorsze w rzucaniu palenia?
Organizm najbardziej odczuwa brak papierosów przez pierwszy tydzień po ich odstawieniu. Wynika to zarówno z uzależnienia od nikotyny, jak i palenia samego w sobie. Te nieprzyjemne dolegliwości możesz złagodzić, stosując nikotynową terapię zastępczą lub leki na bazie cytyzyny – te ostatnie stymulują stopniowe uwalnianie dopaminy, przez co objawy odstawienia nikotyny nie są tak nasilone.
Jak zachowuje się organizm po rzuceniu palenia?
W pierwszych dniach po rzuceniu palenia organizm musi przyzwyczaić się do nowej rzeczywistości, dlatego możesz doświadczyć tzw. nikotynowego zespołu abstynencyjnego. Jednak z czasem równowaga zostaje przywrócona, a stan organizmu ulega znacznej poprawie.
Źródła:
- Kotz D, Batra A, Kastaun S. Smoking Cessation Attempts and Common Strategies Employed. Dtsch Arztebl Int. 2020;117(1-2):7-13. doi:10.3238/arztebl.2020.0007;
- Tutka P, Vinnikov D, Courtney RJ, Benowitz NL. Cytisine for nicotine addiction treatment: a review of pharmacology, therapeutics and an update of clinical trial evidence for smoking cessation. Addiction. 2019;114(11):1951-1969. doi:10.1111/add.14721;
- Nowak, D., Wojciechowska, M., Kopański, Z., Brukwicka, I., Uracz, W., Rowiński, J., … & Sklyarov, I. (2014). Mechanizm, objawy i rozpoznanie uzależnienia od tytoniu. Journal of Clinical Healthcare 4 (2014): 10-13;
- Tobacco: Health benefits of smoking cessation | WHO https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/tobacco-health-benefits-of-smoking-cessation.