- Inhalacja jest skuteczną metodą leczenia chorób dróg oddechowych i łagodzenia ich objawów. Nebulizacja z kolei to specyficzny rodzaj inhalacji.
- Nebulizacja polega na rozbiciu płynu na drobne cząsteczki w postaci mgiełki, co umożliwia głębokie wnikanie w drogi oddechowe.
- Istnieją różne rodzaje inhalatorów do nebulizacji: tłokowe, membranowe i ultradźwiękowe, z których każdy ma swoje specyficzne zastosowanie.
- Inhalacje są bezpieczne dla osób w każdym wieku, w tym dla niemowląt, dzieci, dorosłych, seniorów i kobiet w ciąży, przy czym technika nebulizacji może się różnić w zależności od grupy wiekowej.
- Jaki preparat do inhalacji wybrać na konkretne objawy i dolegliwości? Odpowiedź znajdziesz w naszej ankiecie >>>
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalny...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Nebulizacja a inhalacja
Pojęcia nebulizacja i inhalacja często są stosowane zamiennie, jednak czy słusznie? Częściowo tak, jednak występują pomiędzy nimi pewne różnice. W skrócie – każda nebulizacja jest inhalacją, ale nie każda inhalacja to nebulizacja. Co to oznacza?
Inhalacja
Inhalacja to szerokie pojęcie obejmujące sposób przyjmowania preparatów drogą wziewną. Pod tą nazwą kryją się różne metody. Ich punktem wspólnym jest wdychanie preparatu, aby dostał się jak najgłębiej do dróg oddechowych.
Tradycyjna inhalacja to tzw. parówka, która polega na wdychaniu pary unoszącej się nad naczyniem z gorącą wodą z dodatkiem ziół czy olejków eterycznych.Jednak rozmiar cząstek w takich oparach jest zbyt duży, żeby przedostały się głębiej niż do nosa czy gardła.
Inhalacje można wykonać też za pomocą gotowych inhalatorów napełnionych lekiem. Jest on zwykle w postaci gazu lub proszku, który pod ciśnieniem i w towarzystwie gwałtownego wdechu pacjenta dostaje się do głębszych partii dróg oddechowych. Leki w takiej postaci są często stosowane w schorzeniach przewlekłych (np. astmie) i zawierają głównie substancje przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela.
Jeszcze inną odmianą inhalacji jest właśnie nebulizacja.
Nebulizacja
Nebulizacja polega na podaniu do dróg oddechowych płynu rozbitego w drobne cząsteczki zawieszone w powietrzu w postaci mgiełki. Im są mniejsze, tym głębiej mają szansę się dostać. Wspomniana mgiełka powstaje w inhalatorze, a dokładniej w nebulizatorze. Proces ten może odbyć się na kilka sposobów, dlatego na rynku dostępne są różne rodzaje inhalatorów, które można wykorzystać do nebulizacji:
- inhalator tłokowy – bywa nazywany także pneumatycznym lub kompresorowym. Jest najbardziej uniwersalnym urządzeniem, ponieważ można go wykorzystać do nebulizacji wszystkich rodzajów preparatów. Inhalator ten wytwarza sprężone powietrze, które rozbija płyn do postaci mgiełki,
- inhalator membranowy – inaczej siateczkowy, w którym mgiełka powstaje w wyniku przechodzeniu płynu przez wibrującą siateczkę o bardzo drobnych oczkach. Niestety w tych inhalatorach nie można stosować ampułek zawierających substancje o dużych cząsteczkach,
- inhalator ultradźwiękowy – rozbija płyn za pomocą drgań ultradźwiękowych. Tutaj również nie można zastosować wszystkich ampułek do nebulizacji.
Dwa ostatnie urządzenia mają swoje zalety. Są mniejsze i cichsze niż inhalator tłokowy, więc dobrze sprawdzą się np. w podróży lub w przypadku dzieci, które źle reagują na charakterystyczne buczenie kompresora sprężającego powietrze. Jednak w przypadku tych inhalatorów zawsze przeczytaj instrukcję obsługi oraz ulotkę preparatu do nebulizacji, żeby upewnić się, że może on być podany z ich pomocą.
Jak zrobić inhalacje?
Inhalacje przy użyciu nebulizatora to nie tylko popularna, ale też skuteczna metoda łagodzenia dolegliwości związanych z chorobami dróg oddechowych. Są stosowane zarówno do podawania preparatów bez recepty, jak i specjalistycznych leków na receptę przepisywanych przez lekarzy. Poniżej dowiesz się szczegółowo, jak zrobić inhalację za pomocą inhalatora tłokowego.
Inhalacje: jak zrobić? Co jest potrzebne?
Do wykonania nebulizacji potrzebne są dwie rzeczy – inhalator oraz roztwór, który ma być w ten sposób podany. Samo urządzenie składa się z kilku elementów:
- kompresora – spręża powietrze, które następnie jest wtłaczane do nebulizatora;
- nebulizatora – to niewielki pojemnik, do którego wlewany jest roztwór do inhalacji. To w nim pod wpływem sprężonego powietrza płyn zmienia się w mgiełkę;
- rurki, która łączy nebulizator z kompresorem;
- elementu do nałożenia na twarz – w zestawie do nebulizacji znajdziesz maskę w dwóch rozmiarach, ustnik i końcówkę donosową. To, który z nich wybierzesz, zależy od kilku czynników, m.in. wieku inhalowanego pacjenta.
Jeśli chodzi o płyny do nebulizacji, to bez recepty dostępnych jest wiele preparatów o różnorakich właściwościach. Podstawa to inhalacja z soli fizjologicznej, czyli izotonicznego roztworu chlorku sodu o stężeniu 0,9%, który czasem wzbogacony jest o różne dodatki, np. kwas hialuronowy czy ektoinę. W aptekach znajdziesz też roztwory chlorku sodu o wyższych stężeniach (ok. 1,5-3%), które są nazywane hipertonicznymi. Każdy z tych preparatów ma swoje unikalne właściwości i wykorzystywany jest w innych wskazaniach, ale o tym za chwilę.
Jak zrobić inhalację? Przewodnik krok po kroku
Przeprowadzenie inhalacji jest proste i nie wymaga szczególnych przygotowań. Przed przystąpieniem do zabiegu sprawdź, czy wszystkie elementy inhalatora są czyste i nieuszkodzone. Poniżej znajdziesz dokładną instrukcję, jak zrobić inhalację.
- Przygotuj urządzenie. Podłącz je do prądu i połącz kompresor z nebulizatorem, a następnie upewnij się, że powietrze nie ucieka żadnymi szczelinami.
- Do nebulizatora wlej zawartość wybranej ampułki. Trzymaj go w pozycji pionowej.
- Połącz nebulizator z wybranym elementem na twarz, tzn. maseczką, ustnikiem lub końcówką donosową, a następnie umieść go na swoim miejscu. Zwróć uwagę na to, żeby maska dokładnie przylegała do skóry, a ustnik był szczelnie objęty ustami.
- Włącz inhalator. Po chwili zauważysz w nebulizatorze mgiełkę. Należy wtedy oddychać głęboko i spokojnie.
- Kontroluj zawartość płynu w nebulizatorze. Inhalacja potrwa ok. 10-15 minut i po tym czasie usłyszysz charakterystyczne bulgotanie resztek roztworu. To sygnał, że zabieg się zakończył.
- Na dnie nebulizatora może zostać niewielka ilość płynu, tzw. objętość resztkowa – to normalne zjawisko, które będzie towarzyszyło każdej inhalacji.
- Rozłącz wszystkie elementy i dokładnie umyj rurkę, nebulizator i użyty element na twarz. Pozostaw je do całkowitego wyschnięcia.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalny...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Nebulizacje w jakim wieku?
Nebulizacja nie ma ograniczenia wiekowego i może być wykonywana zarówno u niemowląt, jak i u seniorów. Sam zabieg jest bezpieczny i nieinwazyjny, jednak nie wszystkie preparaty mogą być stosowane u każdego.Dlatego zawsze warto sprawdzić w ulotce, jakie są wskazania i przeciwwskazania dla danych ampułek do inhalacji. Ponadto samo wykonanie nebulizacji będzie się nieznacznie różniło w zależności od wieku pacjenta.
Jak zrobić inhalacje u niemowlaka?
Inhalacje u niemowląt muszą być wykonywane za pomocą maseczki w najmniejszym rozmiarze. Skórę wokół nosa i ust możesz posmarować tłustym kremem, żeby nie podrażniła jej maseczka ani wdychany płyn. Po zakończonej nebulizacji umyj dziecku twarz, żeby nie pozostawić na niej resztek roztworu.
Jeśli dziecko jest niespokojne, nie zmuszaj go do nebulizacji. Zabieg będzie mu się źle kojarzył, co stworzy kolejne problemy w przyszłości. Zamiast tego odczekaj, aż maluch się uspokoi i spróbuj ponownie.
W skrajnych przypadkach, jeśli inne sposoby zawiodą, możesz spróbować przeprowadzić inhalację przez sen.Poczekaj do momentu, w którym dziecko zacznie miarowo oddychać i delikatnie nałóż mu maseczkę na twarz. Inhalator postaw tak daleko, jak to możliwe, żeby nie obudził malucha.
1,5% roztwór soli w postaci pojedynczych ampułek, bez konserwantów, przeznaczony do nebulizacji. Udrożnia.
Jak zrobić inhalacje u dziecka?
Im starsze dziecko, tym lepiej rozumie konieczność przeprowadzenia nebulizacji. Nie oznacza to jednak, że kilkulatek spokojnie przesiedzi 10-15 minut. Dlatego postaraj się zapewnić mu rozrywkę, np. w postaci bajki. Pomóc mogą też specjalne inhalatory w kształcie przyjaznym dla dziecka, np. zwierzątka.
Posadź malucha w wygodnym miejscu i nałóż mu maseczkę. Powinien lekko odchylić głowę do tyłu. Pamiętaj, że nawet jeśli jest już zaznajomiony z nebulizacją, zawsze powinien asystować mu rodzic.W ten sposób przypilnujesz, czy cały proces przebiega prawidłowo i bezpiecznie.
Jak zrobić inhalacje u nastolatka?
Nastolatki mogą zamiast maseczki korzystać z ustnika lub końcówki donosowej. Jeśli jednak preferujesz tę pierwszą opcję, wybierz maskę w większym rozmiarze – ta mniejsza najprawdopodobniej będzie zbyt mała.
Jeśli Twój nastolatek jest w pełni zaznajomiony z procesem inhalacji, może wykonać ją samodzielnie. Mimo to zawsze warto towarzyszyć mu na początku i na końcu, żeby upewnić się, że została zaaplikowana odpowiednia dawka preparatu, a nebulizacja zakończyła się we właściwym momencie.Jeśli pacjent korzystał z maski, po zabiegu powinien umyć twarz. Z kolei w przypadku ustnika warto przepłukać usta wodą lub płynem do higieny jamy ustnej.
Jak zrobić inhalacje u dorosłego?
U osób dorosłych zalecanym elementem na twarz jest ustnik albo końcówka donosowa. Sama nebulizacja przebiega tak samo niezależnie od wieku. Warto w jej trakcie skupić się na odpowiednim sposobie oddychania.Wykonuj pogłębione wdechy, a następnie zatrzymuj na krótko powietrze, zanim je wypuścisz.
Jak zrobić inhalacje u seniora?
Sposób przeprowadzenia nebulizacji u osób starszych zależy od ich kondycji. W pełni sprawny i energiczny senior bez problemu wykona inhalację ustnikiem. Jeśli natomiast nie ma on sił lub kontakt z nim jest utrudniony, lepiej skorzystać z maski. Podobnie, jak w przypadku dzieci, powinna ona dokładnie przylegać do twarzy.
Jak zrobić inhalacje w ciąży?
Inhalacja w ciąży jest bezpieczną metodą łagodzenia objawów infekcji dróg oddechowych. Jej przebieg jest identyczny jak w innych przypadkach. Zwróć jednak uwagę na stosowane preparaty bez recepty. Większość z nich może być wykorzystywana przez przyszłe mamy – m.in. roztwór izotoniczny i hipertoniczny NaCl, a także te z dodatkiem kwasu hialuronowego lub ektoiny. Jednak są pewne wyjątki – np. ampułki z dodatkiem N-acetylocysteiny, czyli substancji upłynniającej wydzielinę, nie mogą być stosowane do inhalacji w ciąży.
Co do inhalacji na katar, kaszel, alergię…?
Ampułki do inhalacji mogą znacząco różnić się składem. To oznacza, że każdy preparat będzie lepiej się sprawdzał w łagodzeniu określonych objawów. Z czego zrobić inhalację na kaszel, katar i ból gardła?
Inhalacja na suchy kaszel
Na suchy kaszel, któremu nie towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny, pomóc może inhalacja z soli fizjologicznej. Ma ona działanie nawilżające i łagodzące podrażnienia dróg oddechowych wywołane odruchem kaszlowym. Efekt ten wzmocni dodatek kwasu hialuronowego, którego cząsteczki wiążą duże ilości wody i w ten sposób silnie nawilżają śluzówkę dróg oddechowych.
Inhalacja na mokry kaszel
Kaszel mokry wynika z gromadzącej się w oskrzelach gęstej wydzieliny. Trudno ją odkrztusić, przez co zalega w drogach oddechowych, co z kolei stwarza ryzyko rozwoju nadkażenia bakteryjnego. Dlatego inhalacja na mokry kaszel powinna upłynniać śluz i ułatwiać jego odkrztuszanie.
Takie działanie wykazuje hipertoniczny roztwór chlorku sodu o stężeniu 1,5-3%. Jest to wyższe stężenie od tego panującego w komórkach ciała, co powoduje napływ wody z komórki w kierunku zaaplikowanego preparatu, dzięki czemu wydzielina w oskrzelach ulega rozrzedzeniu. Efekt ten wzmacnia dodatek N-acetylocysteiny. To substancja mukolityczna, która działa bezpośrednio na śluz, rozrywając wiązania odpowiadające za jego lepką konsystencję. Zwykle występuje ona w syropach na kaszel mokry. Inhalacje mają jednak tę przewagę, że N-acetylocysteina trafia bezpośrednio do oskrzeli,omijając drogę przez przewód pokarmowy, wątrobę i krew.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników. Do zakraplania i nebulizacji, z N-acetylocysteiną i hipertonicznym roztwor...
Inhalacje na kaszel suchy i mokry wykonuj oddychając przez usta, dzięki czemu mgiełka dotrze dalej w głąb dróg oddechowych. Możesz użyć w tym celu maseczki lub ustnika. Po zabiegu wypłucz dokładnie usta, żeby usunąć z ich śluzówki resztki roztworu.
Nebulizacja na zatoki
Zatoki zatykają się w wyniku nadprodukcji wydzieliny, która – podobnie jak przy mokrym kaszlu – jest gęsta i lepka. Również w tym przypadku pomocne okażą się hipertoniczne roztwory soli, które upłynniają śluz i ułatwiają w ten sposób oczyszczenie dróg oddechowych.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
N-acetylocysteina rozcina wiązania także w wydzielinie zatokowej, dlatego sprawdzi się i w tym wypadku. Używając jej do inhalacji na zatoki, możesz poczuć delikatny zapach siarki. To zupełnie naturalne i wynika z faktu, że N-acetylocysteina to pochodna aminokwasu siarkowego – cysteiny.
Podczas inhalacji na zatoki warto oddychać przez nos. Wtedy składniki mgiełki osadzają się na śluzówce górnych dróg oddechowych, przez co działają bezpośrednio w miejscu objętym stanem zapalnym. Możesz do tego wykorzystać maseczkę lub końcówkę donosową.
Z czego inhalacja na zatkany nos?
Do inhalacji na zatkany nos możesz wykorzystać preparaty analogiczne jak w przypadku zablokowanych zatok. Hipertoniczny roztwór soli zmniejszy obrzęk śluzówki i upłynni gęsty katar, co może ułatwić oddychanie. Również w tym przypadku wykonaj nebulizację przez nos.
W aptekach znajdziesz też preparaty zawierające wyższe stężenia chlorku sodu z dodatkiem kwasu hialuronowego. Podczas choroby śluzówka dróg oddechowych często jest przesuszona i podrażniona, więc dodatek substancji silnie nawilżającej będzie miał na nią korzystny wpływ. Ampułki z takim składem możesz wykorzystać zarówno do inhalacji na zatkany nos, jak i na zatoki.
Z czego inhalacja na katar alergiczny?
Katar alergiczny zwykle jest wodnisty, więc nie ma potrzeby dodatkowo go rozrzedzać. Dlatego zazwyczaj stosuje się wtedy inhalacje z soli fizjologicznej, które nawilżają podrażnioną śluzówkę oraz oczyszczają ją z alergenów.
Czasem alergii towarzyszy obrzęk i blokada nosa. W takim przypadku pomocny będzie hipertoniczny roztwór chlorku sodu, który zmniejsza opuchliznę błony śluzowej, co może przywrócić drożność i ułatwić oddychanie. Inhalację na katar alergiczny warto wzbogacić dodatkowo o ektoinę. To substancja naturalnego pochodzenia, która działa na kilka sposobów:
- stabilizuje błony komórkowe nabłonka dróg oddechowych, dzięki czemu wzmacnia barierę ochronną przed alergenami i patogenami,
- wiąże na swojej powierzchni cząsteczki wody, które utrzymują nawilżenie śluzówki nosa i zatok,
- łagodzi stan zapalny dróg oddechowych.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalnych oraz objawów chorób układu oddechowego – w tym astmy alergicznej i nieal...
Ektoina występuje zarówno w ampułkach do inhalacji zawierających izotoniczny, jak i hipertoniczny roztwór chlorku sodu, co pozwala zastosować ją w każdym typie objawów alergii.
Inhalacja na gardło
Ból gardła i chrypka często wynikają z podrażnienia śluzówki wywołanego kaszlem lub wydzieliną spływającą z zatok. W takiej sytuacji pomocne będą inhalacje na zatoki, które pomogą pozbyć się śluzu, a także nebulizacje na kaszel suchy, łagodzące podrażnioną błonę śluzową. A co pomoże bezpośrednio na ból gardła? Inhalacje z soli fizjologicznej z dodatkiem środków nawilżających – ektoiny i kwasu hialuronowego. Wykonaj je przy pomocy ustnika, żeby mgiełka osiadała bezpośrednio na podrażnionej śluzówce.
Nebulizacje mają ogromny potencjał w łagodzeniu objawów schorzeń dróg oddechowych, jednak kluczowy jest dobór odpowiedniego preparatu oraz technika inhalacji. Ich ogromną zaletą jest prostota wykonania i wysoki profil bezpieczeństwa, dzięki czemu sprawdzą się w leczeniu niemal każdego pacjenta.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Zawiera ektoinę. Wspomaga leczenie stanów zapalny...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pediatria/praktyka-kliniczna/procedury/188291,inhalacje-prawidlowe-wykonanie-instrukcje-dla-lekarzy-i-rodzicow [dostęp 26.04.2024].
- Emeryk, A., Emeryk-Maksymiuk, J., Janeczek, K., & Jędrzejewski, A. (2021). Hipertoniczne roztwory soli w nebulizacji. Alergoprofil, 17(3): 34-38.
- Kozikowska, K., & Sybilski, A. J. (2023). Nebulizacja u pacjentów z chorobami układu oddechowego w okresie infekcyjnym. Alergoprofil, 19(2): 8-12.
- Eichel, A., Bilstein, A., Werkhäuser, N., & Mösges, R. (2014). Meta-analysis of the efficacy of ectoine nasal spray in patients with allergic rhinoconjunctivitis. Journal of allergy, 2014.