Co dzieje się z ciałem osoby prowadzącej siedzący tryb życia?
Mało aktywny tryb życia w szerokim zakresie niekorzystnie wpływa na ludzki organizm, brak ruchu przyczynia się do zwiększenia śmiertelności w wyniku:
- chorób sercowo-naczyniowych,
- chorób nowotworowych,
- zaburzeń metabolicznych, jak cukrzyca, nadciśnienie i dyslipidemie.
Ponadto siedzący tryb życia może powodować zaburzenia w układzie mięśniowo-szkieletowym, takie jak ból stawów i osteoporoza.
Nie można także pominąć jego wpływu na zdrowie psychiczne. Mało aktywny tryb życia:
- zwiększa ryzyka depresji,
- zwiększa odczuwanie lęku,
- zaburza funkcje poznawcze mózgu.
Aby nie dopuścić do niezdrowych wahań wagi, należy zużyć podobną ilość kalorii do tej, którą się przyjęło. Kiedy człowiek prowadzi siedzący tryb życia, spożycie kalorii pozostaje takie samo, podczas gdy wydatki na energię spadają, a nadmiar energii magazynowany jest w postaci gromadzącej się tkanki tłuszczowej. Mało aktywny tryb życia wpływa również na metabolizm – procesy biochemiczne przemiany pobieranych składników odżywczych w energię i materię budujące organizm. Wolniejszy metabolizm oznacza, że w spoczynku zużywana jest mniejsza ilość kalorii. Oznacza to także wolniejszy przepływ krwi przez organy i tkanki. Długofalowo prowadzić to może do cukrzycy, zawału serca, udaru mózgu i innych chorób. Ważniejsze jest jednak wprowadzenie do rozkładu dnia aktywności fizycznej, niż ograniczenie przyjmowania dodatkowych kalorii z diety.
Polecany osobom pragnącym utrzymać prawidłową kondycję układu kostno-chrzęstnego, narażonym na przec...
Im mniej aktywna jest dana osoba, tym bardziej grozi jej zgon i wystąpienie chorób serca. Badania pokazują, że każda dodatkowa godzina dziennie spędzona na oglądaniu telewizji podnosi ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto siedzenie co najmniej 10 godzin dziennie, w porównaniu z siedzeniem przez mniej niż pięć, wiąże się z wyższym ryzykiem zawału serca.
Bez ruchu i ćwiczeń następuje dominacja współczulnego układu nerwowego nad układem przywspółczulny. Hiperaktywność układu współczulnego prowadzi do produkcji hormonów stresu i markerów stanu zapalnego, co prowadzi do wzrostu ryzyka zapadnięcia na choroby sercowo-naczyniowe. Co więcej, badacze spekulują, że regularne ćwiczenia fizyczne równoważą lub odwracają postęp tych procesów chorobowych poprzez podobne mechanizmy.
Ile aktywności fizycznej potrzebujemy na co dzień?
Jednym ze sposobów, aby dowiedzieć się, czy prowadzisz siedzący tryb życia, jest przyjrzenie się nowym wytycznym Światowej Organizacji Zdrowia, które zalecają 150 do 300 minut ćwiczeń aerobowych o umiarkowanej intensywności tygodniowo lub 75 do 150 minut ćwiczeń aerobowych o dużej intensywności tygodniowo, plus dwa dni treningu siłowego. Jeśli nie spełniasz żadnej z tych sugestii, prawdopodobnie Twoja aktywność fizyczna w ciągu tygodnia nie jest wystarczająca.
Czy siedzący tryb życia ma wpływ na zdrowie psychiczne?
Badania wykazały, że osoby, które prowadzą siedzący tryb życia, mają gorsze samopoczucie psychiczne i niższą jakość życia niż osoby aktywne. Istnieje też większe prawdopodobieństwo, że mogą popaść w depresję.
Ćwiczenia fizyczne wiążą się z uwalnianiem serotoniny. To hormon dobrego samopoczucia, który sprawia, że ludzie aktywni chcą ćwiczyć i są konsekwentni w swoich planach dotyczących aktywności fizycznej.
Dlaczego aktywność fizyczna w dzieciństwie jest ważna?
W wieku przedszkolnym (od 2 do 5 lat) dzieci mają ogromny potencjał, aby szybko poprawić swoje zdolności motoryczne, uzyskać wysoką koordynację ruchów, zapobiegać rozwojowi i pogłębianiu wad postawy oraz otyłości i innych chorób metabolicznych. Ponadto, wraz z rozwijaniem umiejętności językowych i społecznych, dzieci powinny móc aktywnie bawić się z rówieśnikami i dorosłymi opiekunami.
Interakcje rodzinne są bardzo skuteczne w zwiększaniu poziomu aktywności fizycznej jako sposobu na cieszenie się wspólnym czasem i nauczenie się nowych umiejętności oraz zaangażowaniu innych członków rodziny w uprawnianie sportu, co także chroni starsze osoby przed negatywnymi skutkami braku aktywności fizycznej.
Mischel NA. – (In)activity-dependent alterations in resting and reflex control of splanchnic sympathetic nerve activity. J Appl Physiol (1985). 2011 Dec;111(6):1854-62. doi: 10.1152/japplphysiol.00961.2011. Epub 2011 Oct 6.
Mitchell J. -Physical Inactivity in Childhood from Preschool to Adolescence. ACSMs Health Fit J. 2019;23(5):21-25.
Park JH.- Sedentary Lifestyle: Overview of Updated Evidence of Potential Health Risks. Korean J Fam Med. 2020 Nov;41(6):365-373. doi: 10.4082/kjfm.20.0165. Epub 2020 Nov 19.
Wijndaele K. – Television viewing and incident cardiovascular disease: prospective associations and mediation analysis in the EPIC Norfolk Study. PLoS One. 2011;6(5):e20058.