- Nietrzymanie moczu podczas biegania to problem, który pojawia się nie tylko w okresie menopauzy i po ciąży, ale też u młodych kobiet i dziewcząt.
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu bardzo często związane jest z osłabieniem mięśni dna miednicy.
- Ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu podczas ćwiczeń zwiększają takie czynniki jak: otyłość, przewlekłe zaparcia, porody drogami natury, choroby przebiegające z przewlekłym kaszlem, zaburzenia hormonalne.
- Niekontrolowany wyciek moczu podczas aktywności fizycznej należy skonsultować ze specjalistą.
- Nietrzymanie moczu u kobiet obniża jakość życia i może doprowadzić do izolacji społecznej, a także problemów ze zdrowiem psychicznym.
- Metody leczenia nietrzymania moczu podczas biegania to: fizjoterapia, biofeedback, elektrostymulacja, stymulacja magnetyczna, leczenie operacyjne.
Nietrzymanie moczu podczas biegania – przyczyny
Niekontrolowany wyciek moczu podczas biegania, innej aktywności fizycznej, a także kichania czy śmiania się, to tzw. wysiłkowe nietrzymanie moczu (WNM). Występuje, gdy ciśnienie śródpęcherzowe przekracza maksymalne ciśnienie cewkowe.
Wówczas dochodzi do mimowolnego wycieku moczu w niewielkich ilościach. Przy WNM nie występuje uczucie parcia, a częstotliwość korzystania z toalety w ciągu dnia nie ulega zmianie.
Przyczyny WNM to temat, który od wielu lat interesuje naukowców. Od ubiegłego wieku teorii na temat mechanizmów powstawania dolegliwości pojawiło się wiele.
Obecnie wiemy, że ogromne znaczenie mają powięzi i mięśnie dna miednicy mniejszej, w szczególności mięsień dźwigacz odbytu.
Dysfunkcje w tym obszarze korelują z występowaniem nietrzymania moczu podczas biegania czy ćwiczenia u kobiet.
Do czynników ryzyka wystąpienia WNM zalicza się:
- porody drogami natury,
- urazy krocza podczas porodu i wysoka masa urodzeniowa dziecka (powyżej 4000 gramów),
- otyłość,
- przewlekłe zaparcia,
- przewlekłe choroby układu oddechowego przebiegające z kaszlem,
- operacje w obrębie jamy brzusznej i miednicy mniejszej,
- niski poziom estrogenów oraz ubytek kolagenu w tkankach.
Warto też wspomnieć, że nietrzymanie moczu często występuje u kobiet wyczynowo uprawiających sport. Możliwą przyczyną jest powtarzający się podczas wysiłku wzrost ciśnienia śródbrzusznego, który prowadzi do osłabienia i rozciągnięcia mięśni dna miednicy.
Ważne jest to, że niekontrolowany wyciek moczu podczas aktywności fizycznej nie jest czymś normalnym, tylko oznacza, że w organizmie coś nie działa prawidłowo.
Warto udać się do specjalisty, ponieważ w wielu przypadkach problem można rozwiązać za pomocą odpowiedniej terapii, a dzięki temu znacząco poprawić jakość swojego życia.
Dla zdrowia układu moczowego. Miliard bakterii probiotycznych w każdej kapsułce, ekstrakt z owoców żurawiny i witamina C.
Nietrzymanie moczu u kobiet – wpływ na jakość życia
Przedstawiciele Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) postrzegają nietrzymanie moczu jako jeden z ważniejszych, ogólnoświatowych problemów zdrowotnych XXI wieku.
Ważne: nie dotyczy on wyłącznie osób starszych czy kobiet po porodzie, ale też młodych dziewcząt i kobiet w wieku rozrodczym.
Niestety wstydliwy charakter dolegliwości powoduje, że znaczna część osób ukrywa objawy i nie kontaktuje się ze specjalistą. To sprawia, że jakość życia mocno spada.
Nietrzymanie moczu wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale też nasferę emocjonalną, zawodową i społeczną. Kobiety zaczynają unikać ulubionych aktywności. Rezygnują z biegania, chodzenia na siłownię, a nawet spontanicznych wyjść ze znajomymi, w obawie przed „wpadką”. Dolegliwość ta może prowadzić do poczucia wstydu, obniżenia samooceny i wycofania się z życia towarzyskiego.
W dłuższej perspektywie nietrzymanie moczu bywa przyczyną izolacji społecznej, pogorszenia relacji partnerskich, a nawet objawów depresyjnych.
Dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować problemu i pamiętać, że nie jest on „normalnym skutkiem ubocznym” aktywności fizycznej czy macierzyństwa, ale objawem, który można i trzeba leczyć.
Polecany osobom pragnącym utrzymać prawidłową kondycję układu kostno-chrzęstnego, narażonym na przeciążenia stawów.
Nietrzymanie moczu po porodzie
Zmiany fizjologiczne występujące naturalnie w okresie ciąży, a także przesunięcie środka ciężkości ciała, wpływają na siłę oraz funkcje mięśni dna miednicy. Sam poród również jest dużym obciążeniem dla tej grupy mięśniowej. W efekcie może dojść do osłabienia i zaburzenia funkcjonowania mięśni, a przez to do problemów z nietrzymaniem moczu podczas biegania czy ćwiczeń.
To, że WNM po ciąży jest zjawiskiem normalnym, z którym trzeba się pogodzić, jest bardzo szkodliwym mitem.
Właśnie ze względu na wpajane od pokoleń przekonanie, że wyciek moczu podczas śmiania się, kichania czy podnoszenia ciężaru to naturalne następstwo ciąży, wiele kobiet nie szuka pomocy. To duży błąd!
Po ciąży warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, który przeprowadzi dokładny wywiad i wykona niezbędne badania. Na tej podstawie będzie można dobrać odpowiednią formę leczenia. Jeśli przyczyną nietrzymania moczu podczas ćwiczeń okażą się osłabione mięśnie dna miednicy, terapia będzie obejmowała m.in. ćwiczenia wzmacniające.
Co robić, aby zmniejszyć ryzyko nietrzymania moczu po porodzie?
Oczywiście warto już w trakcie ciąży dbać o mięśnie dna miednicy i stosować działania profilaktyczne.
Oto kwestie, o których warto pamiętać:
Kontrola masy ciała
Nadmierna masa ciała jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia nietrzymania moczu. W trakcie ciąży warto więc kontrolować jej przyrost i dbać o to, aby utrzymywał się on w granicach zalecanych przez lekarzy.
Regularna aktywność fizyczna
Regularna aktywność fizyczna o umiarkowanej intensywności poprawia krążenie, elastyczność mięśni, kształtuje stabilizację centralną i wspiera prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, w tym mięśni dna miednicy. Jest ważnym elementem profilaktyki przeciwko nietrzymaniu moczu po ciąży, ponadto pozytywnie wpływa na przebieg ciąży i porodu, a także na zdrowie matki i dziecka.
Nauka aktywowania i rozluźniania mięśni dna miednicy
Wiele kobiet nie zdaje sobie sprawy, że nadmierne napięcie mięśni dna miednicy może być równie problematyczne, co ich osłabienie. Już w trakcie trwania ciąży warto uczyć się ich świadomego aktywowania oraz rozluźniania.
Wzmacnianie mięśni dna miednicy
Mięśnie dna miednicy pełnią funkcję „hamaka” podtrzymującego pęcherz, macicę i jelita. Gdy są silne, łatwiej radzą sobie z nagłym wzrostem ciśnienia w brzuchu podczas kichania, kaszlu czy wysiłku fizycznego. Warto je wzmacniać, jednak najlepiej robić to pod okiem specjalisty.
Nauka prawidłowych zachowań mikcyjnych
Unikanie „profilaktycznego” chodzenia do toalety, nieprzerywanie strumienia moczu i oddawanie moczu w spokojnych warunkach to podstawowe zasady higieny mikcji. Niewłaściwe nawyki mogą osłabiać mechanizm zamykania cewki i sprzyjać pojawianiu się problemów w przyszłości.
Profilaktyka przeciwzaparciowa
Przewlekłe zaparcia zwiększają ciśnienie w jamie brzusznej i osłabiają mięśnie dna miednicy. Dlatego ważna jest dieta bogata w błonnik, odpowiednia ilość płynów oraz regularna aktywność fizyczna. Dzięki temu można uniknąć dodatkowych obciążeń dla struktur odpowiedzialnych za kontrolę mikcji.
Żel dopochwowy z kwasem hialuronowym. Wskazany w celu zapobiegania i leczenia suchości pochwy oraz w...
Nawilżające globulki z ektoiną i kwasem hialuronowym. Redukują objawy suchości pochwy, zmniejszają p...
Kapsułki dopochwowe z laktoferyną liposomalną. Do stosowania w leczeniu i profilaktyce infekcji poch...
Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.
Wsparcie przy problemach intymnych. Pomaga chronić pochwę i układ pokarmowy przed niekorzystnymi dro...
Dla zdrowia układu moczowego. Miliard bakterii probiotycznych w każdej kapsułce, ekstrakt z owoców ż...
Nietrzymanie moczu podczas treningu – jak wygląda leczenie?
Nietrzymanie moczu podczas ćwiczeń zawsze należy skonsultować ze specjalistą. Metody leczenia są zależne od poziomu nasilenia problemu oraz jego przyczyny. Jednym z najbardziej znanych „sposobów” na nietrzymanie moczu podczas biegania są tzw. ćwiczenia Kegla. Opracowane w latach 40. XX wieku przez amerykańskiego ginekologa Arnolda Kegla ćwiczenia polegają na naprzemiennym zaciskaniu i rozluźnianiu mięśni pochwy.
Jednak choć w literaturze naukowej rzeczywiście jest to metoda uznawana za jedną z najskuteczniejszych w przypadku nietrzymania moczu, to warto pamiętać, że przed przystąpieniem do ćwiczeń lepiej skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi wywiad, zleci wykonanie badań i na tej podstawie postawi diagnozę (określi, jaki rodzaj nietrzymania moczu występuje). Diagnoza stanowi punkt wyjścia dla fizjoterapeuty uroginekologicznego do przeprowadzenia własnych testów.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, problemem mogą być nie tylko osłabione, ale też nadmiernie napięte mięśnie dna miednicy. Możliwe, że ćwiczenia Kegla pogłębią problem, jeśli nie nauczysz się prawidłowego rozluźniania mięśni.
Dostępne metody leczenia nietrzymania moczu to:
- Fizjoterapia
Fizjoterapeuta uroginekologiczny uczy prawidłowej aktywacji i rozluźniania mięśni dna miednicy, pracuje też nad postawą ciała i oddechem, bo te elementy są ze sobą powiązane. W terapii stosuje się różne ćwiczenia (nie tylko Kegla, ale także bardziej funkcjonalne, angażujące całe ciało). Regularna praca pozwala poprawić siłę i wytrzymałość mięśni oraz przywrócić prawidłowe mechanizmy trzymania moczu.
- Biofeedback
Kobieta podczas ćwiczeń otrzymuje wizualne lub dźwiękowe informacje zwrotne o pracy mięśni dna miednicy. Dzięki temu łatwiej zrozumieć, czy mięśnie są aktywowane prawidłowo i w odpowiednim momencie. Biofeedback pomaga wyeliminować błędne nawyki i zwiększa skuteczność ćwiczeń. Pacjentka uczy się wykorzystywać ćwiczone mięśnie w sytuacjach, gdy dochodzi do gwałtownego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas kichania czy właśnie aktywności fizycznej.
- Elektrostymulacja
Wykorzystuje delikatne impulsy elektryczne, które pobudzają mięśnie dna miednicy do skurczu. Za pomocą elektrody dopochwowej i prądu zmiennego stymuluje się nerw sromowy w celu odbudowy mięśni. Stosuje się ją zwłaszcza wtedy, gdy pacjentka ma trudności z samodzielnym „odnalezieniem” i napięciem mięśni.
- Stymulacja magnetyczna
To nowsza, nieinwazyjna metoda leczenia. Pacjentka siada na specjalnym fotelu generującym pole magnetyczne, które wywołuje rytmiczne skurcze mięśni dna miednicy. Zabieg jest bezbolesny i często polecany kobietom, które mają problem z samodzielnym wykonywaniem ćwiczeń.
- Leczenie operacyjne
Rozważane w sytuacji, gdy metody zachowawcze nie przynoszą oczekiwanych efektów. Obecnie dostępnych jest wiele technik operacyjnych stosowanych przy nietrzymaniu moczu.
Źródła:
- Surkont, G., Wlaźlak, E., & Suzin, J. (2003). Nietrzymanie moczu u kobiet–problem społeczny, medyczny i naukowy. Przegląd Menopauzalny, 1, 59-65.
- Stadnicka, G., & Iwanowicz-Palus, G. J. (2014). Etiologia wysiłkowego nietrzymania moczu w aspekcie porodu drogami natury Część I. EJMT, 4, 9.
- Klisowska, I., Dąbek, A., Zborowska, I., Kapkowski, B., & Kowalik, M. (2012). Nietrzymanie moczu–zadanie dla fizjoterapeuty. Część II. Piel Zdr Publ, 2, 145-52.
- Purc, Dorota, and Agnieszka Rasała. „Metody leczenia nietrzymania moczu.” EJMT 3 (2015): 35.
- Zarzecka J, Pycek M, Pietrzykowska-Szczubelek K, Barcz E, Pomian A. Influence of pregnancy and mode of delivery on pelvic floor function: a review of literature. Ginekologia Polska. 2024;95(10):830–834. doi:10.5603/gpl.98418. https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/view/98418.