Flora bakteryjna pochwy — skład i funkcje

Zdrowa mikroflora pochwy pełni różnorodne funkcje, poczynając od utrzymywania właściwego pH na poziomie 3,6-4,5, a kończąc na ochronie przed drobnoustrojami chorobotwórczymi1. Co ciekawe, flora bakteryjna kobiecych dróg rodnych jest różna w zależności od regionu świata, w jakim żyją panie. Pochwy polek najczęściej zasiedlają następujące rodzaje bakterii:

  • Lactobacillus acidophilus, a w tym L. gasseri, 
  • Lactobacillus fermentum, 
  • Lactobacillus plantarum,
  • Lactobacillus delbrueckii, 
  • Lactobacillus rhamnosus.

Zaburzenia mikrobiomu zarówno ilościowe, jak i jakościowe prowadzą do infekcji w obrębie dróg rodnych, najczęściej pochwy oraz sromu. Pałeczki kwasu mlekowego, czyli słynny Lactobacillus spp, doskonale wiążą się z receptorami występującymi na komórkach nabłonka pochwy. To pozwala na pełnienie funkcji obronnych, które obejmują2:

  • utrzymywanie kwaśnego pH pochwy (poniżej wartości 4,5), co zapobiega przyleganiu i namnażaniu bakterii, np. E. coli czy S. aureus,
  • działanie immunomodulujące,
  • syntezę enzymów (inhibitorów proteaz), które blokują rozwój grzybów, głównie drożdżaków C. albicans,
  • wytwarzanie bakteriocyn, czyli substancji toksycznych dla innych bakterii,
  • uniemożliwienie przylegania patogenów.
Intifem
Szukaj stacjonarnie
Szukaj online

Wsparcie przy problemach intymnych. Pomaga chronić pochwę i układ pokarmowy przed niekorzystnymi drobnoustrojami.

Dowiedz się więcej
Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama

Probiotyki ginekologiczne w ciąży — zapobieganie porodowi przedwczesnemu i infekcjom pochwy

W okresie ciąży również może dochodzić do infekcji pochwy, co jest pośrednio związane z fizjologicznymi zmianami hormonalnymi. Wówczas błona śluzowa pochwy staje się mocno przekrwiona, a to razem z obniżoną odpornością sprzyja zakażeniom. Statystyki pokazują, że większość infekcji bakteryjnych powoduje pałeczka okrężnicy (E. coli), z kolei spośród grzybów najczęściej wykrywa się obecność bielnika białego (C. albicans)1.

Badania naukowe pokazują, że probiotyki redukują ryzyko infekcji dróg płciowych w ciąży aż o 80%. Dodatkowo posiadają udowodnione zdolności do hamowania przylegania, wzrostu i rozwoju bakterii3.

Probiotyki ginekologiczne znacząco zmniejszają ryzyko porodu przedwczesnego. Jedno z badań wykazało, że brak kolonizacji pochwy bakteriami kwasu mlekowego zwiększa ryzyko poronienia 6-krotnie4.

Infekcja intymna: objawy i leczenie. Co na infekcje intymne? Sprawdź, jak sobie z nimi radzić

Probiotyki ginekologiczne w okresie pomenopauzalnym — leczenie atrofii pochwy i sromu

Menopauza następuje u kobiet pomiędzy 35. a 55. rokiem życia, kiedy dochodzi do wygaszenia funkcji rozrodczej. Jest to czas następujący po ostatniej miesiączce, gdy przez kolejny rok nie pojawią się żadne krwawienia z dróg rodnych. Oczywiście należy wykluczyć inne przyczyny, które potencjalnie zatrzymują krwawienia miesiączkowe i mogą sugerować menopauzę, np. ciąża, zespół policystycznych jajników czy choroby przysadki lub podwzgórza.  

Probiotyki ginekologiczne pomagają w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i glikemii u pań w okresie pomenopauzalnym5. Szczególny potencjał wykazują bakterie Lactobacillus plantarum, które prowadzą do ustabilizowania wyników klinicznych u pań z zespołem metabolicznym.

W czasie menopauzy dochodzi do niedoboru jednego z najważniejszych żeńskich hormonów płciowych — estrogenu. W czasie rozrodu to właśnie estrogen stanowi główny czynnik wywołujący uwolnienie glikogenu, czyli pokarmu niezbędnego do przeżycia bakterii pałeczek kwasu mlekowego w pochwie. Zatem niedobór opisywanego hormonu wpływa na zaburzenie naturalnej mikroflory dróg rodnych, a po menopauzie może nawet dojść do całkowitego zaniku Lactobacillus w pochwie.

Atrofia pochwy i sromu dotyczy dużego odsetka pań po menopauzie. Badania pokazują, że probiotyki ginekologiczne łagodzą objawy związane z zanikiem błony śluzowej pochwy, np. uporczywą suchość, świąd pochwy, upławy czy ból w trakcie stosunku6.

Brzuch

Probiotyki ginekologiczne — doustne czy dopochwowe? 

Niegdyś stosowano wyłącznie dopochwowe probiotyki ginekologiczne. Najnowsze dane pokazują, że preparaty doustne również przynoszą świetne rezultaty i to ogólnoustrojowo. Doustne preparaty ginekologiczne charakteryzuje:

  • szerokie spektrum działania — dobroczynne bakterie kolonizują nie tylko pochwę, ale także odbyt i częściowo układ pokarmowy,
  • długo trwająca ochrona przed infekcjami, szczególnie migrującymi z okolic odbytu do sromu.  

Udowodnione, skuteczne działanie wykazały szczepy Lactobacillus plantarum, fermentum, gasseri7. Faktyczna poprawa flory bakteryjnej pochwy następuje po upływie 1 do 2 miesięcy stosowania doustnych prebiotyków ginekologicznych8. Dlatego krótkotrwałe przyjmowanie, czyli poniżej 4 tygodni, może być zbyt krótkie i niewystarczające, by znormalizować mikrobiom dróg rodnych.

Probiotyki dopochwowe również przynoszą wiele korzyści. Dzięki temu, że działają w miejscu problemu, czyli pochwie, przynoszą natychmiastowe rezultaty. Polepszenie składu flory bakteryjnej następuje w ekspresowym czasie, bo już w ciągu 3 dni. Bakterie świetnie przyczepiają się do nabłonka pochwy i sromu, szybko wypierając drobnoustroje inwazyjne.  

Probiotyki ginekologiczne — jakie wybrać? Cechy dobrego probiotyku ginekologicznego

Probiotyki ginekologiczne to obecnie preparaty działające leczniczo i profilaktycznie. Jak pokazują badania naukowe, zachowanie fizjologicznej flory bakteryjnej pochwy sprzyja utrzymaniu ciąży, pomaga w pomenopauzalnej atrofii pochwy i zapobiega infekcjom intymnym. Zatem każdorazowa terapia probiotykami ginekologicznymi (doustnymi i dopochwowymi) powinna zostać skonsultowana z ginekologiem, by dobrać preparat odpowiedni do problemu.

Zaburzenia flory bakteryjnej pochwy pojawiają się w wyniku stosowania antybiotyków, a także doustnej antykoncepcji hormonalnej. Zachodzące zmiany hormonalne prowadzą do zubożenia składu mikrobiologicznego dróg rodnych, sprzyjając zakażeniom bakteryjnym i grzybiczym.

Również częste współżycie może negatywnie wpływać na mikrobiom pochwy. Nasienie posiada pH w zakresie 7,2-7,6, a więc jest lekko zasadowe i tym samym niweluje kwaśne środowisko w obrębie śluzówki kobiecych narządów rozrodczych. To właśnie delikatnie kwasowe pH jest jednym z elementów obronnych przed rozwojem bakterii chorobotwórczych.

Niekorzystny wpływ na mikrobiom pochwy mają także niektóre choroby (np. cukrzyca), niewłaściwa higiena okolic intymnych i dieta bogata w cukry proste. Wówczas lekarz może zalecić czasową suplementację probiotykami ginekologicznymi, które również stanowią element leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy czy zaburzeń tolerancji glukozy w ciąży.

Probiotyki ginekologiczne dopuszczone do sprzedaży powinny spełniać restrykcyjne wymogi ustalone przez WHO i FAO, jak np. działanie potwierdzone badaniami wysokiej jakości. 

Ectifem żel
Ectifem żel
Szukaj stacjonarnie
Szukaj online

Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.

Dowiedz się więcej
To jest wyrób medyczny. Używaj go zgodnie z instrukcją używania lub etykietą.
NAZWA WYROBU MEDYCZNEGO: Ectifem żel. ZASTOSOWANIE: Wspomaganie procesu regeneracji podrażnionej błony śluzowej pochwy, łagodzenie objawów atrofii pochwy, tj. pieczenie i swędzenie, redukcja podrażnień śluzówki pochwy. PODMIOT PROWADZĄCY REKLAMĘ: Solinea sp. z o.o. PRODUCENT: bitop AG
reklama

Wybierając dopochwowe probiotyki ginekologiczne, warto zwrócić uwagę na takie cechy jak:

  • zastosowanie szczepów należących do fizjologicznej flory bakteryjnej dróg rodnych,
  • dokładny opis użytych szczepów oraz gatunków bakterii probiotycznych,
  • potwierdzone działanie hamujące rozwój bakterii, wywołujących infekcje,
  • wykazane powinowactwo bakterii probiotycznych do komórek nabłonka dróg rodnych.

Z kolei preparaty probiotyczne do stosowania doustnego powinny charakteryzować:

  • potwierdzone naukowo zdolności do zasiedlania zarówno pochwy, jak i przewodu pokarmowego,
  • udowodnione właściwości do zmniejszania odsetka przyczepiających się bakterii chorobotwórczych,
  • brak wrażliwość na działanie kwasu solnego w żołądku i żółci. 
Naturalne sposoby na ból menstruacyjny

Źródła:

  1. Probiotics in obstetrics and gynaecology | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  2. Role of Lactobacilli and Lactoferrin in the Mucosal Cervicovaginal Defense | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  3. Probiotics for preventing preterm labour | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  4. Predictive value for preterm birth of abnormal vaginal flora, bacterial vaginosis and aerobic vaginitis during the first trimester of pregnancy | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  5. Beneficial effects of Lactobacillus plantarum on glycemia and homocysteine levels in postmenopausal women with metabolic syndrome | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  6. Associations between improvement in genitourinary symptoms of menopause and changes in the vaginal ecosystem | PubMed https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/ 
  7. Wpływ doustnego podawania trzech probiotycznych szczepów Lactobacillus na poprawę odczynu i składu mikroflory pochwy u kobiet w wieku reprodukcyjnym | Repozytorium UJ https://ruj.uj.edu.pl/
  8. Cervicovaginal microbiome dynamics after taking oral probiotics | Science Direct https://www.sciencedirect.com/