Jak smog wpływa na nasze zdrowie?
Smog wpływa negatywnie na cały organizm człowieka, ale największe zniszczenie sieje w układzie oddechowym. Reakcjami obronnymi płuc na pyły zawieszone są kaszel, skurcz oskrzeli oraz związane z tym narastające duszności. Takie dolegliwości obniżają jakość życia, ale niestety to dopiero początek.
Regularne oddychanie zanieczyszczonym powietrzem prowadzi do:
- niedotlenienia organizmu,
- alergii,
- nawracających infekcji bakteryjnych i wirusowych,
- upośledzenia pracy serca,
- chorób układu oddechowego,
- a nawet do nowotworów oraz śmierci.
Smog jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych, kobiet w ciąży i dzieci.
Co możemy z tym zrobić? Jak walczyć ze smogiem?
Co możemy zrobić? Jako jednostki niestety niewiele, oczywiście poza wprowadzeniem ekologicznych rozwiązań w naszych gospodarstwach domowych. Aby sytuacja planety zmieniła się na lepsze, potrzebne są globalne zmiany, dzięki którym obniży się emisja szkodliwych związków.
Aby chronić się przed niebezpiecznymi substancjami w powietrzu, mieszkańcy miast powinni korzystać z masek antysmogowych, a także sprawdzać poziom zanieczyszczenia. W przypadku wysokich wartości lepiej powstrzymać się od aktywności na zewnątrz, a w bardzo krytycznych stanach – od wychodzenia z domu w ogóle.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera ektoinę.
Jak sprawdzić jakość powietrza?
W 2018 roku aż 36 polskich miast znalazło się na liście 50 najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Można powiedzieć, że staliśmy się liderem, choć w tym wypadku nie ma powodu do świętowania.
Ta sytuacja poniekąd przyczyniła się do wdrożenia przez rząd kolejnych projektów dotyczących ochrony środowiska, a także zwiększyła świadomość problemu wśród społeczeństwa.
Czy to coś dało? Na pewno widać poprawę, jednak Polska wciąż ma trudności, aby nie przekraczać wyznaczonych przez Światową Organizację Zdrowia norm. To oznacza, że nadal jest wiele do zrobienia. Na razie warto regularnie sprawdzać poziom zanieczyszczeń. Jak?
Strona GIOŚ
Pomocna będzie mapa smogu, dostępna na przykład na stronie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). Sprawdzisz tam m.in. poziom pyłów PM10 oraz PM2,5 w danym rejonie Polski, maksymalną i minimalną wartość w ciągu doby, a także poziom zanieczyszczenia o konkretnej godzinie.
Ze strony GIOŚ możesz korzystać o każdej porze dnia i nocy – poziom zanieczyszczenia podawany jest w czasie rzeczywistym.
Airly
Inną pomocną witryną jest Airly. Tutaj również dostępna jest mapa smogu, ale też wiele dodatkowych informacji dla wybranego obszaru geograficznego np. prognoza zanieczyszczenia pyłami na kolejny dzień, aktualne normy WHO, poziom zanieczyszczenia PM1, a także temperatura, wilgotność oraz ciśnienie.
Lek bez recepty LEVOSOL zawiera substancję czynną – lewodropropizynę o działaniu przeciwkaszlowym i znoszącym skurcz oskrzeli. Wskazany jest w objawowym leczeniu nieproduktywnego (suchego) kaszlu.
Aplikacje mobilne
Nie brakuje też aplikacji mobilnych pozwalających monitorować stan powietrza w Polsce na bieżąco. Jedną z najpopularniejszych jest Jakość powietrza w Polsce – od Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Aplikacja jest darmowa i dostępna dla wszystkich. Możesz sprawdzić poziom zanieczyszczenia w lokalizacji, w której aktualnie się znajdujesz (na podstawie GPS), ale także w wybranym mieście czy rejonie Polski.
Poziom zanieczyszczenia powietrza – kiedy nie ćwiczyć?
Kiedy poziom smogu gwałtownie wzrasta, lepiej nie ćwiczyć na zewnątrz i nie spacerować. W trakcie wysiłku fizycznego zwiększa się zapotrzebowanie na tlen, przez co układ oddechowy pracuje intensywniej i pobiera więcej zanieczyszczeń z zewnątrz. Niestety czasami sport na „świeżym” powietrzu może bardziej zaszkodzić niż pomóc.
Jakie wartości uznaje się za bezpieczne? Tak naprawdę każda strona czy aplikacja do monitorowania poziomu smogu automatycznie informuje o tym, czy jest to wynik w granicach normy. Nie trzeba więc uczyć się na pamięć konkretnych wartości dla danego związku.
Jednak jeśli chcesz się upewnić, czy jakość powietrza jest odpowiednia do wykonania treningu na zewnątrz, zajrzyj do poniższej tabeli.
| Indeks jakości powietrza | PM10 [µg/m3] | PM2,5 [µg/m3] | O3 [µg/m3] | NO2 [µg/m3] | SO2 [µg/m3] |
|---|---|---|---|---|---|
| Bardzo dobry | 0 – 20 | 0 – 13 | 0 – 70 | 0 – 40 | 0 – 50 |
| Dobry | 20,1 – 50 | 13,1 – 35 | 70,1 – 120 | 40,1 – 100 | 50,1 – 100 |
| Umiarkowany | 50,1 – 80 | 35,1 – 55 | 120,1 – 150 | 100,1 – 150 | 100,1 – 200 |
| Dostateczny | 80,1 – 110 | 55,1 – 75 | 150,1 – 180 | 150,1 – 230 | 200,1 – 350 |
| Zły | 110,1 – 150 | 75,1 – 110 | 180,1 – 240 | 230,1 – 400 | 350,1 – 500 |
| Bardzo zły | > 150 | > 110 | > 240 | > 400 | > 500 |
Według GIOŚ indeks jakości powietrza można podzielić na 6 poziomów.
Bardzo dobry – powietrze ma bardzo dobrą jakość, a zanieczyszczenia nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Śmiało możesz śmigać na trening i przebywać na zewnątrz do woli.
Dobry – jakość powietrza jest na mocną „4”. To znaczy, że jest nieco do poprawy i istnieje niewielkie ryzyko dla zdrowia, ale nie ma potrzeby ograniczania aktywności.
Umiarkowany – to nie najlepsze warunki do spacerowania czy biegania na zewnątrz. Od aktywności na powietrzu powinny powstrzymać się przede wszystkim osoby starsze, dzieci i kobiety w ciąży.
Dostateczny – poziom zanieczyszczenia powietrza stanowi zagrożenie dla zdrowia. Wzmożony wysiłek fizyczny na świeżym powietrzu w tym czasie należy ograniczyć.
Zły – osoby szczególnie narażone na negatywne działanie smogu powinny unikać nie tylko aktywności na powietrzu, ale i przebywania na zewnątrz w ogóle. Pozostałej części populacji rekomenduje się ograniczenie aktywności na zewnątrz do minimum.
Bardzo zły – wszelkie aktywności fizyczne na powietrzu są odradzane. Osoby szczególnie narażone na działanie smogu powinny zostać w domu, a pozostała część populacji ograniczyć przebywanie na zewnątrz do minimum lub chronić się maską.
Jak uchronić się przed szkodliwym działaniem smogu?
Monitorowanie jakości powietrza pozwoli nam uniknąć uprawiania aktywności w bardzo złych warunkach. Jednak większość z nas nie może pozwolić sobie na pozostanie w domu za każdym razem, gdy wzrasta poziom smogu. Warto więc zadbać o to, aby zminimalizować jego wpływ na organizm. Jak to zrobić?
Używaj maski antysmogowej
Dobrej jakości maska zmniejsza ilość szkodliwych substancji wdychanych do płuc. Jeśli stan powietrza jest naprawdę zły, a Ty musisz wyjść na zewnątrz, zabezpiecz swoje drogi oddechowe.
Pamiętaj jednak, że nie każda maska sprawdzi się jako ochrona przed smogiem. Przed zakupem zwróć uwagę na parametry, przeznaczenie oraz certyfikaty jakości. Ważny jest też rozmiar. Maska powinna przylegać do twarzy. W przeciwnym wypadku nie spełni swojej funkcji.
Zainwestuj w oczyszczacz powietrza
Nie masz wpływu na jakość powietrza na zewnątrz, ale w swoim otoczeniu już tak. Warto zainwestować w odświeżacz z filtrem antysmogowym. Dzięki temu przynajmniej w domu zaczerpniesz pozbawionego zanieczyszczeń powietrza i zapewnisz płucom ulgę.
Organizuj wycieczki poza miasto
Jeśli na co dzień mieszkasz w dużym, ruchliwym i mocno zanieczyszczonym mieście, zadbaj o to, aby co jakiś czas uciec na łono natury poza centrum miasta czy na wieś. Nawet krótki weekendowy odpoczynek może pozytywnie wpłynąć na kondycję Twojego organizmu. Do tego to świetna okazja na aktywność na świeżym powietrzu.
Unikaj przebywania na zewnątrz w godzinach szczytu
W miarę możliwości warto też unikać centrum miasta i ruchliwych ulic w godzinach szczytu. Zwykle to właśnie wtedy jakość powietrza jest tam znacznie gorsza.
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
Źródła:
- Treder, M. (2019). Smog zagrożeniem bezpieczeństwa zdrowotnego w Polsce. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 11(1), 190-204.
- Zanieczyszczenie powietrza zabija co roku ok. 50 tys. Polaków | Nauka w Polsce https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C413296%2Czanieczyszczenie-powietrza-zabija-co-roku-ok-50-tys-polakow.html