Właściwości owoców czarnego bzu
Krzewy czarnego bzu można spotkać w wielu miejscach naszego kraju. Mają charakterystyczne, rozłożyste, białe kwiatostany oraz niewielkie owoce o ciemno-fioletowym zabarwieniu i silnym połysku. To właśnie one zaliczane są do jednych z najcenniejszych surowców zielarskich, co wynika z wysokiej zawartości cennych dla zdrowia składników. W owocach czarnego bzu znajdują się m.in.:
- garbniki,
- pektyny,
- glikozydy antocyjanowe,
- witaminy – zwłaszcza witamina C,
- składniki mineralne – zwłaszcza potas, wapń, sód, żelazo i glin,
- kwasy owocowe.
Dzięki antocyjanom owoce czarnego bzu wykazują właściwości antyoksydacyjne, które pomagają rozprawić się z negatywnym wpływem wolnych rodników na nasz organizm. A za sprawą pozostałych, wyżej wskazanych, składników, przetwory z owoców czarnego bzu działają bakterio- i wirusobójczo. Utrudniają rozwój chorób wirusowych i pomagają skrócić czas przeziębienia lub grypy1, 2. Stosowanie owoców z czarnego bzu w formie syropów, soków lub powideł wspiera również układ pokarmowy – szczególnie u osób borykających się z uciążliwymi zaparciami, jak i wrzodami żołądka4.
Właściwości kwiatu czarnego bzu
Kwiaty czarnego bzu zawierają flawonoidy, wśród których znajdują się:
- rytozyd,
- pochodne kwercetyny,
- pochodne kemferolu.
Składniki te są cennym wsparciem podczas choroby przebiegającej z gorączką, katarem oraz kaszlem. Wykazują działanie moczopędne i rozkurczowe, a dodatkowo uszczelniają naczynia krwionośne oraz poprawiają ich elastyczność4. Zebrane kwiaty czarnego bzu można spożywać w świeżej postaci, np. jako dodatek do placuszków. Zdecydowanie częściej są one jednak wykorzystywane do produkcji syropów poprawiających odporność organizmu.
Kwiaty czy owoce czarnego bzu – co wybrać?
Kwiatostany i owoce czarnego bzu wykazują nieco inne właściwości, jednak mają sporo wspólnych cech.
- Wyciąg z owoców czarnego bzu działa moczopędnie, napotnie, przeciwbólowo, a nawet lekko przeczyszczająco4. Dzięki temu jest często stosowany podczas detoksów. Owoce czarnego bzu są także cennym wsparciem w dolegliwościach układu pokarmowego dotyczących stanów zapalnych jelit i żołądka.
- Z kolei kwiaty czarnego bzu wykazują właściwości przeciwgorączkowe, napotne i moczopędne4. Są one także częstym składnikiem preparatów zwiększających elastyczność i uszczelniających ściany naczyń krwionośnych. Wybór odpowiednich surowców powinien więc być uzależniony od aktualnych potrzeb organizmu.
Czy stosowanie czarnego bzu u dziecka jest bezpieczne?
Bezpieczeństwo stosowania czarnego bzu uzależnione jest od zastosowanych metod obróbki. W surowych owocach znajdują się składniki (m.in. glikozyd cyjanogenny – sambunigryna), które mogą powodować zatrucia pokarmowe. Ich negatywny wpływ na organizm eliminuje jednak suszenie i obróbka termiczna. Dzięki niej można mieć pewność, że owoc czarnego bzu nie będzie toksyczny dla organizmu dziecka. Mogą go również spożywać kobiety w ciąży.
Wyciąg z czarnego bzu – skuteczne wsparcie w walce z chorobą
Wyciągi lub soki z czarnego bzu są dostępne w wielu aptekach. Ze względu na cenne właściwości można je znaleźć w preparatach:
- na kaszel,
- ułatwiających odkrztuszanie,
- napotnych,
- przeciwzapalnych,
- wspierających walkę z uciążliwymi zaparciami.
Dodatkowo sok z owoców czarnego bzu stymuluje prawidłowe działanie układu immunologicznego, dlatego wykorzystywany jest w preparatach wspierających odporność dla dzieci i dorosłych3.
Syrop z czarnego bzu – stosowanie u dzieci
Wyciągi z owoców czarnego bzu można znaleźć w formie wielu preparatów. Znajdują się w syropach (doskonałych dla najmłodszych), sokach (idealnych do wody jako zamiennik słodkich napojów) oraz w kapsułkach. Ważne jednak, aby pamiętać, że wyciąg z czarnego bzu może być bezpiecznie stosowany u dzieci, które ukończyły 3. rok życia.
Jednocześnie warto mieć na uwadze, że stosowanie syropu z czarnego bzu u dziecka działa jedynie wspomagająco. Sprawdzi się więc nie jako profilaktyka, ale jako metoda wspierająca organizm na początku infekcji oraz w czasie jej trwania. Przy przedłużających się objawach, należy zgłosić się do lekarza w celu wdrożenia odpowiednio dobranego leczenia.
Źródła:
- Kinoshita E., Hayashi K., Katayama H., Hayashi T., Obata A., Anti-Influenza Virus Effects of Elderberry Juice and Its Fractions, Bioscience Biotechnology and Biochemistry, 2012, 76, 9, 1633-1638
- Krawitz C., Abu Mraheil M., Stein M., Imirzalioglu C., Domann E., Pleschka S., Hain T., Inhibitory activity of a standardized elderberry liquid extract against clinically-relevant human respiratory bacterial pathogens and influenza A and B viruses, BMC Complementary and alternative Medicine, 2011, 11, 16
- Barak V., Halperin T., Kalickman I., The effect of Sambucol, a black elderberry-based, natural product, on the production of human cytokines: I. Inflammatory cytokines, European Cytokine Network, 2001, 12, 2, 290-296
- Zielińska-Pisklak M., Szeleszczuk Ł., Młodzianka A., Bez czarny (Sambucus nigra) domowy sposób nie tylko na grypę i przeziębienie, Farmakoterapia, VOL 23 NR 6-7’13 (266/267)