Suplement diety wspierający prawidłowe funkcjonowanie układu kostno-stawowego.
Wsparcie w problemach ze słuchem, zwłaszcza szumów usznych. Ułatwia zasypianie. Kompleksowe połączen...
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, po...
Polecany osobom pragnącym utrzymać prawidłową kondycję układu kostno-chrzęstnego, narażonym na przec...
Wspomaga utrzymanie prawidłowego widzenia.
Wspomaga optymalny rozkład węglowodanów, tłuszczów i białek przyjmowanych w pożywieniu.
Przeznaczony dla osób o zwiększonym zapotrzebowaniu na kwas alfa-liponowy, dla diabetyków i osób z t...
Początki Uniwersytetów Trzeciego Wieku
Pierwsze Uniwersytety Trzeciego Wieku pojawiły się 40 lat temu we Francji. Ich pomysłodawcą był profesor prawa Pierre Vellas. Widząc, postępujące starzenie społeczeństwa i potrzebę zmian w edukacji w ogóle, postanowił stworzyć przestrzeń, w której studenci w różnym Wieku mogliby wymieniać się doświadczeniami, zawodowymi spostrzeżeniami i międzypokoleniową wiedzą.
W Polsce idea Uniwersytetu Trzeciego Wieku jest bardzo silna. Pierwszy tego typu kurs zorganizowano w Warszawie już w 1975 roku. Jesteśmy Trzecim w świecie (po Francji i Belgii) krajem z największą liczbą tego typu placówek! Obecnie w Polsce działa ponad 500 uczelni dedykowanych starszym osobom, na których studiuje ponad 200 000 studentów[2].
Ciekawostka! Polskie społeczeństwo się starzeje. W 2016 roku GUS przewidywał, że udział osób starszych w populacji mieszkańców Polski zwiększy się z 21,5% w 2013 r. (8,3 mln) do 40,4% (13,7 mln) w 2050 roku[1].
Główne cele Uniwersytetów Trzeciego Wieku
Uniwersytety Trzeciego Wieku stworzono po to, by aktywizować osoby będące na zawodowej emeryturze. Upowszechniają inicjatywy edukacyjne, poszerzają wiedzę, ułatwiają kontakt z ludźmi i instytucjami publicznymi. W Polsce poziom Uniwersytetów Trzeciego Wieku jest wysoki, ponieważ wykładowcami są pracownicy akademiccy. W dodatku Uniwersytety Trzeciego Wieku muszą być zlokalizowane przy uczelniach (zwykle są to wyższe szkoły o profilu humanistycznym).
Seniorzy chcą i powinni być aktywni
Jak pokazują wyniki badania „Współcześni seniorzy, Polska 2017”, które przeprowadziła firma Senior Apartments, polscy emeryci nie chcą być bezczynni. Prawie 40% badanych zadeklarowało, że nadal zamierzają się rozwijać i skupiać na swojej niezależności. Znaczna ich część realizuje te potrzeby, studiując na Uniwersytecie Trzeciego Wieku.
Czasy, gdy emerytura oznaczała wyłącznie zaszycie się w domu i skupienie na opiece nad wnukami, odchodzą do lamusa. Zmiany w aktywnościach starszych osób od 1921 roku monitoruje brytyjski National Institute of Adult Continuing Education, czyli Narodowy Instytut Kształcenia Ustawicznego Dorosłych. Jego eksperci zauważyli, że aktywizowanie i wykorzystywanie potencjału seniorów ma bardzo dużo zalet.
Poza poprawą samopoczucia i relacji społecznych, osoby uczące się mają lepsze wyniki zdrowotne[3]. Badacze NIACE nie tylko zachęcają do korzystania z kursów na uczelniach dla seniorów, ale tym osobom, które z różnych względów nie mogą tego zrobić (leżą w szpitalach czy znajdują się w domach opieki) zapewniają możliwość uczenia się dzięki nowoczesnym technologiom (np. rozdając smartfony z dedykowanymi aplikacjami).
Idąc tropem Brytyjczyków i patrząc na to, że według badań polscy emeryci nie chcą zaszywać się w domu, warto zachęcić znajomych seniorów do nauki na Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Zrezygnować z zajęć można zawsze, a może akurat nowe doświadczenie w życiu znajomej starszej osoby okaże się przełomowe. W końcu nie tylko pobyt w sanatorium służy nawiązywaniu nowych znajomości.
Zalety Uniwersytetów Trzeciego Wieku
Jakie dokładnie zalety płyną z uczestnictwa w zajęciach na Uniwersytetach Trzeciego Wieku? Nie od dziś wiadomo, że wraz z wiekiem pojawiają się problemy z pamięcią i koncentracją. Za te procesy odpowiedzialne są naturalne przemiany kory mózgowej, obumieranie neuronów i zahamowanie powstawania nowych połączeń synaptycznych. Na szczęście, w wielu przypadkach ten proces można opóźniać. Jedną z metod zapobiegania „sklerozie” jest uczestnictwo w wykładach dla seniorów. Aktywność edukacyjna seniorów jest formą stymulacji i wyraźnie opóźnia procesy starczego otępienia[4].
Ciągłe uczenie się, nawet gdy jesteśmy już w starszym wieku pełni także funkcję terapeutyczną, integracyjną i adaptacyjną. Naukowcy mówią wręcz o nauce jako formie szeroko rozumianej profilaktyki starzenia się i zapobiegania marginalizacji starszego pokolenia[5]. Bez względu na to, ile lat mamy, nauka zawsze może być formą przygody, ćwiczeniem umysłu i satysfakcją.
Bycie studentem Uniwersytetu Trzeciego Wieku zaspokaja potrzeby poznawcze. To bardzo ważne zwłaszcza w czasach szybkich przemian technologicznych. Zajęcia z nowych technologii czy po prostu przebywanie wśród innych osób (część z nich jest na bieżąco z nowinkami) zabezpiecza przed wykluczeniem cyfrowym. Jednak udział w zajęciach Uniwersytetu pozwala słuchaczom nie tylko na zaspokojenie zainteresowań poznawczych. To także czas na cele towarzyskie. Poznanie nowych osób w podobnym wieku, często z podobnymi problemami i zainteresowaniami, nawiązanie znajomości czy nawet przyjaźni przeciwdziała samotności osób starszych.
Możliwość ciągłego pogłębiania wiedzy, nawiązywanie nowych znajomości, „zmuszenie” do aktywności – te wszystkie elementy przekładają się na poprawę samopoczucia studentów – seniorów. Wiedząc, jak znaczną część społeczeństwa stanowią starsi ludzie, tym bardziej powinniśmy dbać o ich dobrą formę. Aktywny, ciekawy świata i ludzi senior to najlepszy kapitał społeczny!
Uzupełnia codzienną dietę w składniki odżywcze, które wspomagają utrzymanie prawidłowego widzenia i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym.
Kursy i warsztaty na Uniwersytetach Trzeciego Wieku
Oferta Uniwersytetów Trzeciego Wieku jest bardzo szeroka. Przodują w niej nauki społeczne. Wybierać można pośród zajęć literaturoznawczych, filozoficznych, artystycznych, lektoratów językowych. Często zdarzają się również zajęcia rehabilitacyjne i sportowe, wycieczki, warsztaty zajęciowe czy spotkania z ludźmi ze świata sztuki i kultury.
Od kilku lat na Uniwersytetach Trzeciego Wieku znaleźć można liczne zajęcia i warsztaty związane z nowymi technologiami. Duży nacisk kładziony jest również na edukację w zakresie cyberbezpieczeństwa czy komunikacji. Nie brakuje także wykładów poświęconych zdrowemu trybowi życia, wizażowi czy psychologii.
Choć ukończenie zajęć na Uniwersytecie Trzeciego Wieku nie daje tytułu naukowego, naprawdę poszerza horyzonty. Daje seniorom radość, satysfakcję i poczucie bycia potrzebnym społecznie.
– Do nauki na Uniwersytecie Trzeciego Wieku namówiła mnie koleżanka – tłumaczy Maria, z zawodu laborantka, która po 10 latach od przejścia na emeryturę postanowiła znów być aktywna. – Wnuki podrosły, dzieci mają swoje życie, a ja będąc już długo wdową, czułam się bardzo osamotniona. Ileż można oglądać te same seriale w telewizji? – pyta ze śmiechem. – Teraz na oglądanie TV mam mało czasu, bo kilka razy w miesiącu muszę przyjechać na uczelnię. Tam mam różne zajęcia. Najbardziej lubię spotkania z kosmetologami, bo całe życie chciałam dbać o urodę, a nigdy nie było na to czasu – wyznaje. – Pokochałam też wyjścia na basen. Sama chyba bym się wstydziła. A tu proszę, okazało się, że grupa pań 70+ plus może dokazywać na aqua-zumbie – dodaje szczęśliwa.
Uniwersytet Trzeciego Wieku – dominują kobiety
Według statystyk na Uniwersytetach Trzeciego Wieku dominują panie. Ich przewaga jest znaczna, bo wynosi ponad 75%[6]. Jednak w studenckim gronie znaleźć można także panów. Uniwersytety z resztą starają się przekonać mężczyzn i mają już pierwsze osiągnięcia.
– Przez dwa lata byłem rodzynkiem – śmieje się Zbigniew, który od trzech lat jest słuchaczem Uniwersytetu Trzeciego Wieku. – Nie powiem, było to całkiem miłe – uśmiecha się. – Teraz dołączyło do nas kilku panów i okazało się, że mamy wspólne pasje. W dni bez wykładów często idziemy razem na ryby albo gramy w karty. Bardzo się cieszę, że dzieci namówiły mnie na Uniwersytet. Z zawodu jestem geodetą, a teraz okazało się, że bardzo wciąga mnie i literatura i historia. Polecam każdemu seniorowi! – rekomenduje.
Gdzie szukać Uniwersytetu Trzeciego Wieku i ile kosztuje nauka?
Uniwersytety Trzeciego Wieku działają w prawie każdym mieście w Polsce, w którym funkcjonuje uczelnia wyższa. Dokładne informacje o tym, przy jakich akademiach czy Uniwersytetach się znajdują najłatwiej uzyskać w internecie, urzędach miasta czy ośrodkach opieki społecznej. Studentem teoretycznie może być każdy, ale często obowiązuje kryterium wieku. By zapisać się na zajęcia, zazwyczaj trzeba mieć ukończone 50-60 lat. W niektórych przypadkach wymagany jest status emeryta lub rencisty.
W niektórych przypadkach za studiowanie trzeba zapłacić. Opłaty są raczej niewielkie, często wynoszą od 50 do 200 zł za semestr. Zazwyczaj studenci muszą też z własnej kieszeni pokryć koszt zakupu materiałów plastycznych, biletów do kina, teatru czy opery lub dojazdu. Na szczęście wiele uczelni korzysta z dofinansowań ministerialnych lub unijnych, więc nauka prowadzona jest za darmo. W przypadku biletów, organizatorzy zbiorowych wyjść dla seniorów zwykle mają większe zniżki, więc ich ceny są niższe niż w przypadku indywidualnego zakupu.
Uniwersytety Trzeciego Wieku na pewno nie są remedium na wszystkie problemy starszych osób, ale na pewno wiele z nich rozwiązują. Naprawdę warto korzystać z ich oferty i cieszyć się aktywną emeryturą!
[1] Wpływu zmian demograficznych i starzenia się społeczeństwa na organizację systemu ochrony zdrowia i Narodowy Program Zdrowia” https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/24/1/1/ludnosc_w_Wieku_60._struktura_demograficzna_i_zdrowie.pdf
[2] Raport z badania Rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku w procesie aktywizacji kulturalnej seniorów,https://nck.pl/upload/attachments/319298/Rola%20Uniwersytet%C3%B3w%20Trzeciego%20Wieku%20w%20procesie%20aktywizacji%20kulturalnej%20senior%C3%B3w.pdf
[3] http://www.nationalservice.gov/programs/senior-corps/
[4] M. Susułowska, Psychologia starzenia się i starości, Warszawa 1989, [w:] T Zacharuk, B. Boczukowa, Edukacja permanentna dorosłych w dobie przemian, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce, 2009, s. 93.
[5] M. Pakuła, 2007 Edukacja permanentna dorosłych w dobie przemian, [w:] T. Zacharuk, B. Boczukowa, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce, 2009, s. 93.
[6] Raport z badania Rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku w procesie aktywizacji kulturalnej seniorów,https://nck.pl/upload/attachments/319298/Rola%20Uniwersytet%C3%B3w%20Trzeciego%20Wieku%20w%20procesie%20aktywizacji%20kulturalnej%20senior%C3%B3w.pdf