- Zapalenie oskrzeli to stan zapalny błony śluzowej oskrzeli, zazwyczaj wywoływany przez wirusy, rzadziej przez bakterie.
- Objawy zapalenia oskrzeli to: kaszel (mokry lub suchy), duszności, gorączka, osłabienie, uczucie „rozbicia”.
- Zapalenie oskrzeli u dzieci objawia się podobnie jak u dorosłych, ale maluchy są bardziej narażone na powikłania.
- Przewlekłe zapalenie oskrzeli wiąże się z uporczywym kaszlem i zaleganiem śluzu w drogach oddechowych i może prowadzić do POChP.
- Leczenie zapalenia oskrzeli obejmuje podawanie leków rozrzedzających śluz, inhalacje (nebulizacje) oraz – w niektórych przypadkach, jeśli przyczyną jest infekcja bakteryjna – stosowanie antybiotykoterapii.
- Więcej o profilaktyce i leczeniu chorób górnych dróg oddechowych przeczytasz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników. Do zakraplania i nebulizacji, z N-acetylocysteiną i hipertonicznym roztwor...
Zapalenie oskrzeli – objawy i przyczyny
Zapalenie oskrzeli to stan zapalny błony śluzowej oskrzeli wywołany przez patogen. W obowiązującej obecnie w Polsce klasyfikacji ICD-10 (Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10) zapalenia oskrzeli figurują pod oznaczeniem J20, przy czym rozróżnia się wiele ich rodzajów – w zależności od przyczyny dolegliwości.
- J20: Ostre zapalenie oskrzeli
- J20.0: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez Mycoplasma pneumoniae
- J20.1: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez Haemophilus influenzae
- J20.2: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez paciorkowce
- J20.3: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus Coxsackie
- J20.4: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus paragrypy
- J20.5: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus RSV
- J20.6: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez rinowirusy
- J20.7: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirus echo
- J20.8: Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez inny określony drobnoustrój
- J20.9: Nieokreślone ostre zapalenie oskrzeli.
Uwzględniając czas trwania choroby wyróżnia się:
- ostre zapalenie oskrzeli – objawy występują krócej niż przez 3 tygodnie;
- podostre zapalenie oskrzeli – objawy występują dłużej niż 3, ale krócej niż 8 tygodni;
- przewlekłe zapalenie oskrzeli – objawy występują dłużej niż 8 tygodni.
Przyczyną zapalenia oskrzeli w 90% przypadków jest infekcja wirusowa (m.in. wirus grypy, paragrypy oraz RSV), rzadziej bakteryjna. Wpływ na rozwój zapalenia oskrzeli może mieć też zanieczyszczenie środowiska, palenie tytoniu i ekspozycja na alergeny.
Zapalenie oskrzeli ile trwa
Ile trwa zapalenie oskrzeli? Czas trwania zapalenia oskrzeli zależy od postaci choroby. Ostre zapalenie oskrzeli zwykle trwa od kilku dni do trzech tygodni (ostre zapalenie oskrzeli) i często samo ustępuje, zwłaszcza gdy ma charakter wirusowy. Przewlekłe zapalenie oskrzeli może trwać miesiące lub nawet lata, z nawrotami kaszlu i duszności. Przewlekła postać zapalenia oskrzeli często wiąże się z paleniem papierosów lub innymi czynnikami drażniącymi, co wydłuża czas leczenia i nasilenie objawów. W obu przypadkach poprawa zależy od odpowiedniego leczenia i unikania czynników ryzyka.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera ektoinę.
Choroba zwykle ma tendencję do samoograniczania się, a objawy ustępują w ciągu kilku lub kilkunastu dni, nie pozostawiając trwałych zmian w strukturze układu oddechowego i nie upośledzając jego funkcjonowania1.
Do typowych objawów zapalenia oskrzeli zalicza się:
- kaszel połączony z odkrztuszaniem zalegającej wydzieliny;
- gorączkę;
- złe samopoczucie i uczucie „rozbicia”;
- świszczący oddech;
- ból mięśni.
Sporadycznie u chorego mogą również wystąpić trudności w oddychaniu. Można wtedy mówić o obturacyjnym zapaleniu oskrzeli.
Zapalenie oskrzeli bez gorączki
Zapalenie oskrzeli może iść w parze z gorączką, ale podwyższona temperatura ciała nie zawsze się pojawi. Zwykle towarzyszy ona zakażeniom bakteryjnym. Przy infekcji wirusowej częściej występuje jedynie stan podgorączkowy (maksymalnie do 38⁰C).
Warto pamiętać, że diagnostyka choroby odbywa się przede wszystkim poprzez ocenę symptomów występujących u pacjenta. Zwłaszcza u niemowląt gorączka pojawia się stosunkowo rzadko, co może utrudniać prawidłową ocenę ich stanu zdrowia.
Zapalenie oskrzeli u dzieci
U młodych pacjentów częściej niż u osób dorosłych pojawia się ostre zapalenie oskrzeli, jednak objawy zapalenia oskrzeli u dzieci są analogiczne, jak w przypadku osób dorosłych2. U najmłodszych główną przyczyną występowania choroby są wirusy i bakterie, znacznie rzadziej inne przyczyny (ze względu na stosunkowo niewielką ekspozycję na inne szkodliwe czynniki np. dym tytoniowy).
Pomimo stosunkowo niegroźnego przebiegu, zapalenia oskrzeli nie należy lekceważyć. Do wizyty u lekarza powinny skłonić objawy utrzymujące się dłużej niż 7 dni, duszności i ból w klatce piersiowej oraz temperatura powyżej 38⁰C.
Leczenie zapalenia oskrzeli
Metody leczenia zapalenia oskrzeli można podzielić na farmakologiczne oraz domowe.
Leczenie farmakologiczne ogranicza się do leków przeciwkaszlowych (przy kaszlu suchym), a w przypadku obturacji do preparatów rozkurczających oskrzela. Odradza się stosowanie antybiotyków na zapalenie oskrzeli, ponieważ w przypadku wirusowego podłoża choroby i tak będą one nieskuteczne, a dodatkowo mogą wywołać lekooporność bakterii w przyszłości. W zależności od czynnika stosuje się leczenie objawowe (przy wirusach) i antybiotykoterapię (przy bakteriach).
Kuracja domowa to przede wszystkim leczenie zachowawcze, czyli wypoczynek w cieple, dbanie o nawodnienie organizmu oraz unikanie kontaktu z czynnikiem drażniącym (np. zimnym powietrzem). Zróżnicowaną dietę można uzupełnić o miód oraz wyciągi z roślin, które wspierają walkę z kaszlem (to m.in. porost islandzki, bromelaina, wyciąg z korzenia pelargonii afrykańskiej czy werbeny pospolitej).
Inhalacje na zapalenie oskrzeli
Sposobem na radzenie sobie z wydzieliną zalegającą w drogach oddechowych mogą okazać się inhalacje, czyli podawanie roztworu leku w taki sposób, aby dostał się do układu oddechowego wraz z powietrzem. Wykonuje się je z użyciem izotonicznych lub hipertonicznych roztworów soli (NaCl), które możemy kupić bez recepty lub leków mukolitycznych (rozrzedzających wydzielinę), dostępnych z przepisu lekarza. Ich zadaniem jest rozrzedzenie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych, dzięki czemu będzie łatwiejsza do wykrztuszenia.
Preparaty do inhalacji mogą być wzbogacone w ektoinę lub kwas hialuronowy, które zapewniają nawilżenie górnych i dolnych dróg oddechowy, co dodatkowo ułatwia odkrztuszanie zalegającej wydzieliny. Inhalacje roztworami chlorku sodu można przeprowadzać nawet kilka razy dziennie.
Nebulizacja z ektoiną na zapalenie oskrzeli
Nebulizacja jest typem inhalacji, polegającym na zamianie roztworu chlorku sodu (NaCl) w mgiełkę, dzięki czemu substancje aktywne trafiają dokładnie tam, gdzie powinny, a to pozwala na dostarczanie do organizmu w sposób efektywny związków, które przy innej formie podania (np. doustnej) uległyby rozpadowi. W ten sposób aplikuje się leki w przypadku astmy, POChP, ale także zapalenia oskrzeli.
W leczeniu zapalenia oskrzeli metodą nebulizacji pomocne mogą wyroby medyczne zawierające ektoinę. To naturalna cząsteczka wytwarzana przez mikroorganizmy, łagodząca stany zapalne i wykazująca działanie ochronne, nawilżające, a także rozluźniające dla zalegającej wydzieliny3.
Aby rozrzedzić zalegającą wydzielinę i ułatwić jej wykrztuszenie można również sięgnąć po preparaty do inhalacji zawierające N-acetylocysteinę (NAC), kwas hialuronowy oraz olejki eteryczne, wspomagające nawilżanie i udrażnianie dróg oddechowych.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Źródła:
- Kleibrink B, Taube C. Akute Bronchitis [Acute Respiratory Tract Infections/Acute Bronchitis]. Dtsch Med Wochenschr. 2019;144(3):185-188. doi:10.1055/a-0655-8058;
- Wopker PM, Schwermer M, Sommer S, et al. Complementary and alternative medicine in the treatment of acute bronchitis in children: A systematic review. Complement Ther Med. 2020;49:102217. doi:10.1016/j.ctim.2019.102217;
- Tran BH, Dao VA, Bilstein A, Unfried K, Shah-Hosseini K, Mösges R. Ectoine-Containing Inhalation Solution versus Saline Inhalation Solution in the Treatment of Acute Bronchitis and Acute Respiratory Infections: A Prospective, Controlled, Observational Study. Biomed Res Int. 2019;2019:7945091. Published 2019 Jan 31. doi:10.1155/2019/7945091.