Zapalenie pęcherza moczowego – co to takiego?
Pod pojęciem zapalenia pęcherza moczowego rozumiemy stan zapalny dolnego odcinka układu moczowego – a więc błony śluzowej wyściełającej jego struktury. Choroba dotyczy znacznie częściej kobiet niż mężczyzn – z uwagi na odmienną budowę anatomiczną. Cewka moczowa pań jest krótsza, co ułatwia wnikanie patogenów do wnętrza układu moczowego, a bliskość odbytu dodatkowo ułatwia ich migrację.
Statystycznie na zapalenie pęcherza przynajmniej raz w życiu cierpi nawet 40-50% kobiet. U mężczyzn zapalenie pęcherza występuje znacznie rzadziej (12% badanych), ale zwykle stanowi to przesłankę do pogłębionej diagnostyki.
Dla zdrowia układu moczowego. Miliard bakterii probiotycznych w każdej kapsułce, ekstrakt z owoców żurawiny i witamina C.
Zapalenie pęcherza najczęściej pojawia się na tle zakażenia bakteryjnego (zdrowe drogi moczowe są całkowicie jałowe). Odpowiadają za nie przede wszystkim szczepy:
- Escherichia coli;
- Staphylococcus aureus;
- Klebsiella pneumoniae;
- Proteus spp.;
- Enterobacter spp.;
- Pseudomonas spp.;
- Serratia marcescens.
Znacznie rzadziej zdarzają się zapalenia wywołane przez wirusy, grzyby lub pasożyty. Zapalenie pęcherza może wystąpić jako ostre, przewlekłe (trwające dłużej niż 2 tygodnie) lub nawracające. Nawracającym zapaleniom pęcherza sprzyja m.in. kamica moczowa oraz nieprawidłowa budowa układu moczowego1. Leczenie niepowikłanej infekcji zwykle trwa nie dłużej niż 10 dni. W przypadku zapalenia przewlekłego powrót do zdrowia może zająć nawet kilka miesięcy.
Zapalenie pęcherza: objawy
Do rozpoznania choroby zazwyczaj wystarczająca jest ocena objawów klinicznych2. Typowe symptomy obejmują m.in.:
- częstomocz – oddawania moczu częściej niż 7-8 razy na dobę;
- ból lub uczucie pieczenia podczas lub pod koniec mikcji;
- charakterystyczny zapach moczu zbliżony do amoniaku;
- uczucie „parcia na pęcherz”, czyli pojawienie się silnej potrzeby oddania moczu;
- nietrzymanie moczu;
- krwiomocz – płyn o odcieniu brunatnym lub nawet czerwonym.
Żel dopochwowy z kwasem hialuronowym. Wskazany w celu zapobiegania i leczenia suchości pochwy oraz w...
Nawilżające globulki z ektoiną i kwasem hialuronowym. Redukują objawy suchości pochwy, zmniejszają p...
Kapsułki dopochwowe z laktoferyną liposomalną. Do stosowania w leczeniu i profilaktyce infekcji poch...
Zalecany do leczenia pierwszych objawów dyskomfortu pochwy.
Wsparcie przy problemach intymnych. Pomaga chronić pochwę i układ pokarmowy przed niekorzystnymi dro...
Dla zdrowia układu moczowego. Miliard bakterii probiotycznych w każdej kapsułce, ekstrakt z owoców ż...
Infekcjom pęcherza moczowego nierzadko towarzyszą dolegliwości bólowe. Mogą one być ulokowane w nadbrzuszu, ale również w dole pleców. Lekarz pomocniczo może zlecić badanie moczu ogólne lub z posiewem.
Warto zwrócić uwagę, że w przypadku osób starszych często niemal w ogóle nie obserwuje się powyższych objawów, a „jedyną” dolegliwością jest nietrzymanie moczu, niekoniecznie kojarzone ze stanem zapalnym. Bezobjawowy przebieg choroby może uśpić czujność chorego, który ignoruje nietrzymanie moczu. Przedłużająca się infekcja niekiedy prowadzi jednak nawet do wystąpienia sepsy, czyli ogólnoustrojowej odpowiedzi organizmu na stan zapalny.
Zapalenie pęcherza: przyczyny
Choć bezpośrednią przyczyną zapalenia pęcherza zwykle jest zakażenie bakteryjne, można wymienić szereg czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia dolegliwości. Do najczęstszych zalicza się:
- wstrzymywanie oddawania moczu lub nieopróżnianie pęcherza do końca podczas mikcji;
- wysoką aktywność seksualną;
- korzystanie ze środków plemnikobójczych (tzw. spermicydów).
Ryzyko choroby wzrasta również w przypadku występowania niektórych chorób (np. cukrzycy). Zapalenie pęcherza często diagnozowane jest u mężczyzn z przerostem prostaty, a także pacjentów z założonym cewnikiem. W przypadku wystąpienia dolegliwości u osoby z chorobą współistniejącą, upośledzającą odporność lub utrudniającą prowadzenie terapii, mówi się o powikłanym zapaleniu pęcherza.
Leczenie zapalenia pęcherza moczowego
Leki na zapalenie pęcherza dobierane są na podstawie antybiogramu, jeśli u chorego wykonano badanie moczu z posiewem. W przypadku braku posiewu stosuje się rutynowo preparaty o szerokim spectrum działania lub zwalczające najpopularniejszą przyczynę zakażenia, czyli E. coli. Najczęściej stosowaną grupę związków stanowią pochodne nitrofuranu. Przykładowe leki obejmują furaginę, nitrofurantoinę, furazydynę. Należy stosować je zgodnie z dawkowaniem podanym w ulotce, ponieważ tylko w pełni przebyta kuracja pozwala wyleczyć zapalenie pęcherza moczowego. Zaprzestanie stosowania leków po ustąpieniu objawów (2-3 doby przyjmowania leków) jest błędem i zwiększa ryzyko nawrotu infekcji. Jeśli leki na zapalenie pęcherza dostępne bez recepty skutecznie usuną patogen, nie będzie potrzeby wdrażania antybiotykoterapii.
Skuteczne sposoby na zapalenie pęcherza
Leczenie farmakologiczne można wspierać domowymi sposobami na zapalenie pęcherza. Przede wszystkim po zauważeniu objawów zaleca się zwiększenie ilości wypijanej wody nawet do 2-3 litrów dziennie. Dzięki temu bakterie zostaną usunięte z organizmu wraz z moczem.
Wśród innych wskazań można wymienić częstą zmianę bielizny, zwiększoną dbałość o higienę osobistą, a także uzupełnienie diety o produkty zawierające duże ilości witaminy C oraz antocyjanów. Doskonale sprawdzi się sok z żurawiny lub czarnej porzeczki. Domowe sposoby na zapalenie pęcherza obejmują też regularne spożywanie naparów ziołowych o działaniu moczopędnym.
W przypadku nawracających zapaleń pęcherza po stosunku należy korzystać z prezerwatyw w celu ograniczenia ryzyka przeniesienia bakterii drogą płciową.
Zapalenie pęcherza moczowego u dziecka: objawy, postępowanie
Zapalenie pęcherza u dziecka może objawiać się nieco inaczej niż u osób dorosłych3. Przede wszystkim zamiast typowych objawów w młodym organizmie może pojawić się gorączka, a podczas snu – moczenie nocne. Zdarza się również, że u najmłodszych dzieci wystąpi brak łaknienia, kolka jelitowa i rozdrażnienie. W przypadku podejrzenia zapalenia pęcherza u dzieci należy czym prędzej udać się do lekarza, który zleci odpowiednie badania.
Wsparcie przy problemach intymnych. Pomaga chronić pochwę i układ pokarmowy przed niekorzystnymi drobnoustrojami.
Źródła:
- Peck J, Shepherd JP. Recurrent Urinary Tract Infections: Diagnosis, Treatment, and Prevention. Obstet Gynecol Clin North Am. 2021;48(3):501-513. doi:10.1016/j.ogc.2021.05.005;
- Pigrau C, Escolà-Vergé L. Recurrent urinary tract infections: from pathogenesis to prevention. Infecciones urinarias recurrentes: desde la patogenia a las estrategias de prevención. Med Clin (Barc). 2020;155(4):171-177. doi:10.1016/j.medcli.2020.04.026;
- Simões E Silva AC, Oliveira EA, Mak RH. Urinary tract infection in pediatrics: an overview. J Pediatr (Rio J). 2020;96 Suppl 1(Suppl 1):65-79. doi:10.1016/j.jped.2019.10.006