- Objawy zapalenia spojówek to świąd oczu, uczucie zmęczenia narządu wzroku, ból gałki ocznej, światłowstręt, łzawienie oczu i minimalne pogorszenie jakości wzroku.
- Objawy zapalenia spojówek mogą być nasilane przez długotrwałe oglądanie telewizji, pracę przy komputerze, dym papierosowy, suche i klimatyzowane pomieszczenia, pyły, chemikalia i noszenie szkieł kontaktowych.
- Profilaktyka zapalenia spojówek obejmuje higienę rąk, unikanie tarcia oczu oraz ograniczenie ekspozycji na czynniki drażniące i alergeny.
- Zobacz, jak zadbać o wzrok! Przeczytaj więcej na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Zapalenie spojówek to jedno z najczęściej diagnozowanych schorzeń dotyczących narządu wzroku. Może mieć podłoże bakteryjne, wirusowe, chlamydiowe lub rozwinąć się jako następstwo alergii. Określenie dokładnej przyczyny rozwoju zapalenia spojówek jest trudne, ponieważ bez względu na czynnik etiologiczny, objawy dolegliwości są takie same.
Ile trwa zapalenie spojówek? Na to pytanie nie można odpowiedzieć w sposób jednoznaczny. Wiele zależy bowiem od pierwotnej przyczyny pojawienia się schorzenia. Jeśli przyczyną jest wirus lub bakteria, objawy zazwyczaj utrzymują się do dwóch tygodni. Natomiast w przypadku alergii, dokuczliwe symptomy mogą trwać tak długo, jak długo gałka oczna narażona jest na kontakt z alergenem.
Przyczyny zapalenia spojówek
Przyczyn zapalenia spojówek może być wiele. Pod tym względem dzieli się je na:
- bakteryjne – mowa wówczas o zakażeniu worka spojówkowego. Przyczyną jest kolonizacja bakterii z rodzaju paciorkowców lub gronkowców. Czasami zakażenie spojówki jest efektem działania bakterii Gram-ujemnych. Nieco inaczej jest w przypadku osób, które noszą szkła kontaktowe. Wówczas za główną przyczynę uznaje się zakażenie pałeczką ropy błękitnej;
- wirusowe – wywołane przede wszystkim adenowirusami, wirusami opryszczki, a także ospy wietrznej i półpaśca;
- chlamydiowe – występuje również pod nazwą wtrętowego zapalenia spojówek. Wywołują je bakterie przenoszone drogą płciową. Najczęściej występują u młodych, aktywnych seksualnie osób, a także noworodków (wówczas do zakażenia dochodzi podczas porodu);
- alergiczne – bardzo szeroka grupa zapaleń spojówek. Zalicza się do nich zapalenia:
- sezonowe (pojawiające się głównie na wiosnę podczas pylenia drzew i traw),
- przewlekłe (będące wynikiem ekspozycji na roztocze, naskórek zwierząt i inne alergeny domowe),
- wiosenne (przebiegające z nieżytem nosa i astmą),
- atopowe (któremu towarzyszy atopowe zapalenie skóry),
- olbrzymiokomórkowe (rozwija się jako następstwo kontaktu z soczewkami kontaktowymi, plombami twardówkowymi, a także protezami ocznymi),
- a także kontaktowe (spowodowane działaniem toksyn i innych substancji chemicznych, w tym leków i kosmetyków).
Znacznie rzadziej zapalenie spojówek pojawia się jako reakcja autoimmunologiczna – np. w przebiegu zespołu Stevensa-Johnsona, a także ocznej pęcherzycy rzekomej.
Rodzaje zapalenia spojówek
Biorąc pod uwagę reakcję spojówki, schorzenie dzieli się na:
- postać grudkową – na skutek hipertrofii (przerostu) tkanki limfatycznej w obrębie spojówki pojawiają się charakterystyczne zmiany skórne przypominające ziarenka ryżu;
- postać brodawkową – nabłonek spojówki jest nie tylko znacznie przerośnięty, ale i w jego środku widoczny jest włóknisto-naczyniowy rdzeń.
Objawy zapalenia spojówek
Objawy zapalenia spojówek mogą występować z różnym stopniem nasilenia i bywają bardzo zróżnicowane. Wiele zależy od tego, co wywołało schorzenie.
Typowymi objawami zapalenia spojówek są:
- świąd oczu – chorzy opisują go często jako wrażenie obecności piasku pod powiekami;
- uczucie zmęczenia narządu wzroku;
- ból gałki ocznej;
- światłowstręt;
- łzawienie oczu;
- minimalne pogorszenie jakości wzroku;
- obrzęk spojówki i powiek;
- obecność ropnej, śluzowo-ropnej lub wodnistej wydzieliny;
- zaczerwienienie oczu.
Czasami objawy przedstawiane przez pacjenta u lekarza rodzinnego skłaniają do pogłębienia diagnostyki, co wymaga wykonania dodatkowych badań okulistycznych – np. badania dna oka. Niektóre symptomy mogą bowiem być związane z poważniejszymi chorobami, w tym uszkodzeniem rogówki, odklejeniem siatkówki, a także różnymi rodzajami zatorów tętnicy środkowej siatkówki.
Objawy zapalenia spojówki mogą się nasilać na skutek wielu czynników. Zalicza się do nich m.in. długotrwałe oglądanie telewizji, pracę przy komputerze, dym papierosowy (aktywne i bierne palenie), przebywanie w suchych i klimatyzowanych pomieszczeniach, ekspozycję na pyły, chemikalia, produkty spalania, a także noszenie szkieł kontaktowych.
Zapalenie spojówek – ile trwa?
– Ile trwa zapalenie spojówek? Wyjaśnia farmaceutka, Aleksandra Drążkiewicz
To, ile rozwija się zapalenie spojówek, zależy przede wszystkim od jego przyczyny. W zależności od tego, czy jest to infekcja wirusowa, bakteryjna czy reakcja alergiczna, objawy mogą utrzymywać się od kilku dni do kilku tygodni.
Alergiczne zapalenie spojówek – ile trwa?
Ostre, sezonowe, całoroczne… Istnieje kilka typów alergicznego zapalenia spojówek. Ile trwa każde z nich? Postać ostra gwałtownie narasta, ale też ustępuje równie szybko – najczęściej w ciągu 48 godzin.
Sezonowe zapalenie spojówek jest wywoływane przez konkretny alergen, np. pyłek drzew czy traw. Jak długo unosi się on w powietrzu, tak długo utrzymują się objawy choroby. Najczęściej obejmuje ona cały sezon, np. wiosnę lub lato.
Niestety alergiczne zapalenie spojówek może utrzymywać się nawet przez cały rok. Dotyczy to postaci przewlekłej, która jest wywoływana przez alergeny domowe, np. sierść zwierząt czy roztocze kurzu domowego.
Wirusowe zapalenie spojówek – ile trwa?
Wirusowe zapalenie spojówek trwa ok. 3-4 tygodnie. Niestety nie ma obecnie skutecznego leku, który skracałby przebieg choroby, a stosowane preparaty mają na celu głównie złagodzenie dolegliwości. W niektórych przypadkach może dojść do wtórnego nadkażenia bakteryjnego, które wydłuża czas trwania wirusowego zapalenia spojówek.
Ile trwa bakteryjne zapalenie spojówek?
To najkrócej trwająca postać – objawy bakteryjnego zapalenia spojówek towarzyszą choremu zazwyczaj ok. 7 dni, a następnie ustępują bez pozostawienia trwałych zmian na powierzchni oka. Jeśli choroba przebiega łagodnie, nie wymaga nawet stosowania preparatów na receptę, ponieważ ulega samoleczeniu.
Niestety chlamydiowe zapalenie spojówek utrzymuje się znacznie dłużej niż infekcja wywołana przez inne szczepy bakterii. Jego objawy są przewlekłe i nawracające, a pojedynczy epizod trwa zwykle 2-4 tygodnie.
Ile rozwija się zapalenie spojówek?
Objawy alergicznego zapalenia spojówek pojawiają się w krótkim czasie po kontakcie z alergenem. Zwłaszcza postać ostra ma szybki, gwałtowny początek. Nieco wolniej, choć również dość intensywnie, rozwija się zakażenie bakteryjne, którego symptomy występują w ciągu 2-3 dni od kontaktu z patogenem.
Znacznie dłuższy jest za to okres inkubacji wirusowego zapalenia spojówek. Ile rozwija się ten rodzaj infekcji?Czas od kontaktu z drobnoustrojem do wystąpienia pierwszych objawów może wynosić nawet 10 dni.
Jak długo zaraża zapalenie spojówek?
Również zakaźność zapalenia spojówek zależy od jego rodzaju. Najdłuższej występuje ona w przypadku infekcji wirusowej, która może roznosić się nawet przez 12 dni od pojawienia się pierwszych objawów.
Z kolei bakteryjne zapalenie spojówek przestaje być zakaźne po 1-2 dobach od rozpoczęcia antybiotykoterapii. Jeśli nie ma potrzeby wprowadzania leków na receptę, chory może zarażać przez ok. 7 dni – dopóki nie ustąpią objawy infekcji.
Najczęstsze rodzaje zapalenia spojówek – porównanie
Wirusowe zapalenie spojówek
- Przyczyna: Wirusy (np. adenowirusy, wirus opryszczki)
- Czas trwania: 3-4 tygodnie
- Czas rozwijania się objawów: Do 10 dni od kontaktu z wirusem
- Jedno czy oboje oczu? Zwykle zaczyna się w jednym oku, potem przenosi się na drugie
- Zakaźność: Bardzo wysoka, do 12 dni od pojawienia się objawów
- Czy wymaga antybiotyków? Nie.
Bakteryjne zapalenie spojówek
- Przyczyna: Bakterie (np. paciorkowce, gronkowce)
- Czas trwania: Ok. 7 dni (chlamydiowe: 2-4 tygodnie)
- Czas rozwijania się objawów: 2-3 dni od kontaktu z bakterią
- Jedno czy oboje oczu? Może dotyczyć jednego lub obojga oczu
- Zakaźność: Średnia, do 7 dni; po 1-2 dobach antybiotykoterapii zakaźność spada
- Czy wymaga antybiotyków? W cięższych przypadkach.
Alergiczne zapalenie spojówek
- Cecha: Alergiczne zapalenie spojówek
- Przyczyna: Alergeny (np. pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt)
- Czas trwania: Od 48 godzin (postać ostra) do kilku miesięcy (postać przewlekła lub sezonowa)
- Czas rozwijania się objawów: Od kilku minut do kilku godzin po kontakcie z alergenem
- Jedno czy oboje oczu? Obustronne
- Zakaźność: Brak zakaźności
- Czy wymaga antybiotyków? Nie.
Diagnostyka i leczenie zapalenia spojówek
Podstawowa diagnostyka zapalenia spojówki jest na ogół przeprowadzana w gabinecie lekarza POZ. Podczas badania podmiotowego zbiera on informacje dotyczące objawów, które mogą wskazywać na stan zapalny, alergię oraz zespół suchego oka.
Wdrożone leczenie uzależnione jest od pierwotnej przyczyny zapalenia spojówek. Najczęstszymi sposobami leczenia zapalenia spojówki są:
- antybiotykoterapia – stosowanie kropli lub maści, które mogą zawierać np. amikacynę, erytromycynę, cyprofloksacynę, a także moksyfloksacynę;
- leczenie przeciwwirusowe – preparaty, które w swoim składzie zawierają acyklowir i gancyklowir;
- przepłukiwanie worka spojówkowego za pomocą soli fizjologicznej (0,9% NaCl);
- preparaty przeciwhistaminowe – najczęściej stosowane miejscowo (np. olopatadyna lub ketotifen). Zmniejszają objawy alergii;
- preparaty sztucznych łez – to krople nawilżające na bazie kwasu hialuronowego;
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym, np. diklofenak;
- leki zwężające naczynia krwionośne – np. nafazolina, zmniejszają przekrwienie spojówki.
Wsparciem leczenia farmakologicznego, a także profilaktyką zapalenia spojówek jest stosowanie kropli do oczu, które nawilżają gałkę oczną i chronią ją przed nadmiernym wysychaniem. W składzie dobrych jakościowo kropel do pielęgnacji oczu znajdują się m.in. ektoina, laktoferyna i kwas hialuronowy.
Aby zapobiec rozwojowi zapalenia spojówki, konieczne jest zachowanie podstawowej higieny rąk (częste mycie), unikanie tarcia oczu, a także ograniczenie ekspozycji na czynniki drażniące, w tym alergeny.
Pytania o zapalenie spojówek. Farmaceutka wyjaśnia! [FAQ]
– na najważniejsze pytania o zapalenie spojówek odpowiada farmaceutka, Aleksandra Drążkiewicz
Jak rozpoznać zapalenie spojówek u dziecka?
Objawy zapalenia spojówek u dzieci są podobne jak u dorosłych. Należą do nich ból i świąd oczu, łzawienie, obecność wydzieliny, zaczerwienienie czy opuchlizna. Starsze pociechy potrafią już opisać swoje dolegliwości, jednak w przypadku najmłodszych pacjentów warto zwrócić uwagę zwłaszcza na widoczne objawy. Może towarzyszyć im rozdrażnienie i większa marudność dziecka, wynikające z odczuwanego dyskomfortu.
Zapalenie spojówek – jak długo się zaraża?
Wirusowe zapalenie spojówek jest najbardziej zakaźne, ponieważ może się przenosić przez 12 dni od wystąpienia pierwszych objawów. Z kolei infekcja bakteryjna jest nieco mniej zaraźliwa – patogeny rozprzestrzeniają się przez cały czas trwania jej objawów, czyli ok. 7 dni.
Zapalenie spojówek ile się rozwija?
Czas, jaki upływa od kontaktu z czynnikiem wywołującym do rozwoju objawów zapalenia spojówek, wynosi od kilku godzin (przy alergii) do kilku dni (przy infekcjach wirusowych i bakteryjnych).
Jakie krople na zapalenie spojówek wybrać?
Łagodne postacie zapalenia spojówek nie wymagają stosowania silnych leków na receptę. Do redukcji objawów wystarczą krople, które można kupić w aptece od ręki. Mogą zawierać one składniki o następującym działaniu:
- nawilżającym – np. hialuronian sodu czy trehaloza, które łagodzą pieczenie, suchość, łzawienie i uczucie piasku pod powiekami,
- przeciwalergicznym – np. ektoina o właściwościach przeciwzapalnych i ochronnych, która miejscowo stabilizuje błony komórkowe. Dzięki temu zwiększa ochronę oka przed czynnikami zewnętrznymi, w tym alergenami, a także łagodzi świąd i podrażnienie,
- przeciwdrobnoustrojowym – np. laktoferyna, która może być pomocna w redukcji objawów bakteryjnego i wirusowego zapalenia spojówek,
- łagodzącym – np. aloes o właściwościach kojących, wspomagających regenerację, zmniejszających świąd i zaczerwienienie.
Zapewniają ulgę w objawach obrzęku rogówki.
Wspomaga leczenie stanów zapalnych oraz zapewnia prawidłowe nawilżenie oka.
Maść do oczu przeznaczona do łagodzenia objawów zespołu suchego oka oraz niedomykalności powiek.
Łagodzą podrażnienia oczu wywołane czynnikami zewnętrznymi.
Zapewniają ulgę w objawach obrzęku rogówki.
Nawilżające krople do oczu.
Naturalne krople do oczu z borówką czarną i kwasem hialuronowym.
Naturalna pomoc w alergicznym zapaleniu spojówek.
Krople do oczu zawierające laktoferynę liposomalną wspomagające leczenie zespołu suchego oka.
Intensywne nawilżenie suchych i podrażnionych oczu.
Zapewnia ulgę dla oka w przypadku suchości i uczucia ciała obcego, piekących i zmęczonych oczu.
Zapalenie spojówek ICD-10
ICD (ang. International Classification of Diseases) to Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób, która zbiera i uporządkowuje wszystkie znane schorzenia w spójną, łatwą do analizy całość. Obecnie w Polsce obowiązuje jej 10. wersja, czyli ICD-10. Każda choroba ma nadany konkretny kod – ICD-10 zapalenia spojówek to H10.
Bakteryjne zapalenie spojówek ile trwa?
Bakteryjne zapalenie spojówek to choroba samoograniczająca się, której czas trwania nie przekracza zwykle tygodnia. W niektórych przypadkach może się nieco przedłużyć, jeśli jednak jego objawy nie słabną, to wymaga konsultacji z lekarzem.
Zapalenie spojówek – spuchnięte oko i inne objawy
Opuchlizna powiek i spojówki to częsty objaw stanu zapalnego. Oprócz tego do symptomów zapalenia spojówek należą:
- zaczerwienienie oczu,
- obecność wydzieliny,
- świąd,
- ból gałki ocznej,
- łzawienie,
- światłowstręt.
Bakteryjne zapalenie spojówek czy jest zaraźliwe?
Zarówno wirusowe, jak i bakteryjne zapalenie spojówek może przenosić się na kolejne osoby. Dochodzi do tego drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni, np. z wydzieliną z chorego oka.
Bakteryjne zapalenie spojówek – czy można wychodzić na dwór?
Choć samo bakteryjne zapalenie spojówek nie jest przeciwwskazaniem do wychodzenia na zewnątrz, podczas choroby warto ograniczyć nieco swoją aktywność. Wynika to z dwóch czynników – po pierwsze, bakterie wywołujące zakażenie mogą przenieść się na osoby, z którymi mamy kontakt. Po drugie, warunki środowiskowe, takie jak wiatr, silne słońce, czy powietrze wysuszone klimatyzacją, mogą zaostrzyć przebieg schorzenia.
Jak najszybciej wyleczyć zapalenie spojówek?
Jeśli objawy zapalenia spojówek są łagodne, warto zastosować dostępne bez recepty krople łagodzące podrażnienie, stan zapalny i uciążliwe objawy choroby. Ważna jest także higiena okolic oczu – można codziennie przemywać je specjalnymi chusteczkami nawilżanymi, które pozwalają oczyścić powieki z drobnoustrojów i alergenów.
Oprócz stosowania odpowiednich kropli, oczy warto przepłukiwać roztworem soli fizjologicznej (0,9% NaCl) – zwłaszcza jeśli zapaleniu spojówek towarzyszy wydzielina. Wskazane jest także ograniczenie aktywności, które mogłyby nasilić objawy, np. wielogodzinnego wpatrywania się w ekran komputera.
Ile dni ma się zapalenie spojówek?
W zależności od przyczyny czas trwania zapalenia spojówek wynosi:
- ok. 7 dni – infekcje bakteryjne,
- ok. 3-4 tygodnie – zakażenia wirusowe,
- kilka miesięcy – alergiczne zapalenie spojówek.
Czy zapalenie spojówki przejdzie samo?
Najczęściej występujące rodzaje zapalenia spojówek, czyli bakteryjne, wirusowe i alergiczne, ustępują zwykle samoistnie. Jeśli objawy (w przypadku infekcji) po kilku dniach się nasilają, to warto skonsultować je z lekarzem. Jednak łagodna postać choroby nie wymaga silnych leków – wystarczą dostępne bez recepty preparaty nawilżające i łagodzące podrażnienia.
Czy z zapaleniem spojówek trzeba iść do lekarza?
Łagodne postacie choroby nie wymagają konsultacji z lekarzem, dlatego warto poczekać kilka dni i poobserwować swój stan zdrowia. Jeśli dolegliwości ustępują, to wizyta u specjalisty nie jest konieczna. Warto natomiast odwiedzić go w momencie, w którym choroba się zaostrza.
Po jakim czasie objawy zapalenia spojówek?
Pierwsze objawy alergicznego zapalenia spojówek rozwijają się już w ciągu kilku godzin od kontaktu z alergenem. W przypadku infekcji bakteryjnej czas ten jest nieco dłuższy i wynosi ok. 2-3 dni. Najdłużej rozwija się zakażenie wirusowe, ponieważ jego okres inkubacji może trwać nawet 10 dni.
Źródła:
- A. Pogrzebielski. Zapalenie i zakażenie spojówek | MP https://www.mp.pl/okulistyka/okulistyka-dla-nieokulistow/artykuly/127099,zapalenie-i-zakazenie-spojowek [dostęp 20.04.2024].
- K.L. Segal, E.C. Lai i C.E. Starr. Management of Acute Conjunctivitis, “Curr Ophtahalmol Rep”, nr 2, 2014.
- E. Bogacka i A. Groblewska, Zapalenia spojówek – alergia czy zespół suchego oka?, “Post Dermatol Alergol” nr 5, 2009.
- Misiuk-Hojło, M., & Bator, K. (2018). Wirusowe schorzenia spojówek i rogówki. OphthaTherapy. Therapies in Ophthalmology, 5(1): 12-14.
- Prost, M. E. (2018). Bakteryjne zapalenie spojówki i rogówki–wytyczne terapeutyczne. OphthaTherapy. Therapies in Ophthalmology, 5(1): 5-9.
- Groblewska, A. (2011). Alergiczne zapalenie spojówek. Alergoprofil, 7(1): 11-15.