- Sól fizjologiczna (NaCl 0,9%) to wodny roztwór chlorku sodu o stężeniu 0,9%.
- Izotoniczny roztwór NaCl jest bezpieczny do stosowania w różnych celach medycznych, w tym do inhalacji, na rany oraz do przemywania oczu i nosa.
- Inhalacje z soli fizjologicznej pomagają nawilżać drogi oddechowe, rozrzedzać śluz i ułatwiać oddychanie, szczególnie przy infekcjach.
- NaCl 0,9% jest dostępny w 5 ml ampułkach, gotowy do bezpośredniego użycia.
- Poznaj izotoniczne i hipertoniczne roztwory chlorku sodu i ich znaczenie oraz zastosowanie >>>
0,9% NaCl – co to takiego?
NaCl to chlorek sodu, czyli zwykła sól, jaką znasz z kuchni. Za to jej wodny roztwór w odpowiednim stężeniu ma niezwykłe właściwości. 0,9% NaCl oznacza, że 0,9 g soli jest rozpuszczone w 99,1 g wody, co razem daje 100 g roztworu. Taki roztwór jest izotoniczny, czyli – w uproszczeniu – ma takie samo stężenie, jak płyny w organizmie człowieka (np. łzy czy płyn międzykomórkowy). To sprawia, że sól fizjologiczna jest obojętna dla organizmu. Znalazła dzięki temu wiele zastosowań w medycynie.
Do czego może Ci się przydać sól fizjologiczna?
W aptece najczęściej spotkasz się z roztworem 0,9% NaCl w ampułkach o objętości 5 i 10 ml. Służą one do inhalacji, a także do przemywania oczu, uszu, nosa czy ran. Dostępne są także większe butelki, nawet do 1 l. Zazwyczaj wykorzystuje się je do przepłukiwania ran i sprzętu medycznego.
Sól fizjologiczna do oczu
Roztwór soli fizjologicznej świetnie sprawdza się do przepłukania oka, kiedy dostanie się do niego jakieś ciało obce. Możesz zastosować go też do oczyszczenia oczu podrażnionych dymem, kurzem czy chlorowaną wodą z basenu.
W roztwór 0,9% NaCl powinni się zaopatrzyć alergicy. Warto przemywać nim oczy z alergenów w okresie pylenia.
Także rodzice niemowląt często mają pod ręką sól fizjologiczną. W pierwszych tygodniach życia oczy dziecka nie są jeszcze w pełni funkcjonalne, przez co może gromadzić się w nich wydzielina. To doskonałe środowisko do rozwoju bakterii, dlatego trzeba ją regularnie usuwać. Oczy niemowlaka powinno się przemywać przegotowaną wodą lub solą fizjologiczną co najmniej dwa razy dziennie.
Możesz używać roztworu NaCl także do nawilżania oczu, chociaż tutaj lepiej radzą sobie krople np. z kwasem hialuronowym.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Inhalacje solą fizjologiczną
Inhalacje z soli fizjologicznej nawilżają i oczyszczają drogi oddechowe. Stosuje się je zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Co więcej, sól fizjologiczna jest często wykorzystywana do podawania leków wziewnych, np. rozszerzających oskrzela.
Do wyboru masz zwykły roztwór 0,9% NaCl lub sól fizjologiczną do inhalacji z różnymi dodatkami. Ta z kwasem hialuronowym świetnie nawilża, więc sprawdza się przy suchym kaszlu. Z kolei ektoina oprócz nawilżania działa też przeciwzapalnie i przeciwalergicznie.
Warto wspomnieć jeszcze o hipertonicznym roztworze NaCl o stężeniu 3%. Jest pomocny w przypadku zalegania wydzieliny w oskrzelach. Wyższe stężenie soli rozrzedza flegmę i ułatwia jej odkrztuszanie.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
Sól fizjologiczna na rany
Możesz przemyć nią otarcia i skaleczenia, ale też większe rany. Dzięki temu wypłuczesz zanieczyszczenia czy wysięk. To przydatny element apteczki na wakacje. Ampułki soli fizjologicznej nie zajmują dużo miejsca i zawsze możesz mieć je pod ręką.
Roztwór 0,9% NaCl jest także przydatny przy pielęgnacji większych, nawet trudno gojących się ran. Opatrunki lubią się czasem przykleić do uszkodzonego miejsca, a ich odrywanie powoduje ból. W takiej sytuacji warto zmoczyć zarówno ranę, jak i opatrunek solą fizjologiczną. Dzięki temu odklei się on bezboleśnie i nie uszkodzi gojącej się tkanki.
Sól fizjologiczna do nosa
Możesz wykorzystać ją na 2 sposoby:
- zakraplając sól fizjologiczną bezpośrednio z ampułki do nosa,
- do płukania zatok.
Tak, saszetki do płukania zatok to nic innego, jak sól. Rozpuszczając jedną saszetkę, uzyskasz roztwór izotoniczny, a dwie – hipertoniczny.
Wersja izotoniczna służy do higieny zatok. Nawilża błonę śluzową i oczyszcza ją z alergenów. Hipertoniczny roztwór NaCl zmniejsza obrzęk, przez co ułatwia oddychanie podczas kataru.
Z kolei zakraplanie soli fizjologicznej do nosa nawilża śluzówkę. Warto stosować ją u niemowląt po odciąganiu kataru. Błona śluzowa jest wtedy mocno oczyszczona i sucha, co sprawia, że paradoksalnie produkuje się więcej wydzieliny. Nawilżenie śluzówki solą fizjologiczną zapobiegnie temu procesowi.
Przemywanie uszu przy pomocy NaCl
Możesz użyć soli fizjologicznej do wypłukiwania rozpuszczonych złogów woskowiny usznej. Dobrze się sprawdza także do przemycia uszu po basenie.
Sól fizjologiczna – jak ją przechowywać?
Ampułki są jałowe – to dlatego możesz stosować sól fizjologiczną do oczu. Co ważne, nie zawierają żadnych konserwantów. Otwartą ampułkę należy więc zużyć od razu, a ewentualne resztki płynu trzeba wyrzucić. Roztwór soli fizjologicznej przechowuj w temperaturze poniżej 25॰C. Zwróć też uwagę na datę ważności – jest umieszczona na każdej ampułce. Nie stosuj płynu po upływie tego terminu.
Roztwór NaCl jest też szeroko stosowany w lecznictwie szpitalnym. Wykorzystuje się go np. do rozpuszczania leków podawanych we wlewach lub zastrzykach, przepłukiwania ran czy przemywania sprzętów medycznych. Jedna mała ampułka, a tyle zastosowań… Sól fizjologiczna to tani i dobry środek, który warto mieć w swojej apteczce.
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera...
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników...
Przeznaczony do nebulizacji w celu poprawienia komfortu oddychania. Intensywnie nawilża.
3% roztwór soli przeznaczony do nebulizacji, w celu poprawienia komfortu oddychania. Udrożnia.
0,9% roztwór soli fizjologicznej o szerokim zastosowaniu.
Roztwór do inhalacji, zmniejsza mokry kaszel i gęsty katar. Udrożnia i nawilża.
Źródła:
- Ulotka jednego z wyrobów medycznych zawierającego 0,9% NaCl
- Zaopatrywanie prostych ran. Medycyna Praktyczna | https://nagle.mp.pl/urazy/100144,zaopatrywanie-prostych-ran
- Harvey R, Hannan SA, Badia L, Scadding G. (2007) Nasal saline irrigations for the symptoms of chronic rhinosinusitis. Cochrane Database Syst Rev. 18(3):CD006394
- Park DY, Choi JH, Kim DK, Jung YG, Mun SJ, Min HJ, Park SK, Shin JM, Yang HC, Hong SN, Mo JH. (2022) Clinical Practice Guideline: Nasal Irrigation for Chronic Rhinosinusitis in Adults. Clin Exp Otorhinolaryngol. 15(1):5-23.