Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki. Spray z N-acetylocysteiną i hipertonicznym roztworem chlorku sodu.
Które krople do nosa uzależniają?
Jakie krople do nosa uzależniają? Takie, które zawierają substancje obkurczające naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa. W ten sposób krople zmniejszają obrzęk i ułatwiają oddychanie. Hamują też produkcję kataru, a także łagodzą stan zapalny. Do takich substancji należą:
- ksylometazolina,
- oksymetazolina,
- nafazolina.
Te krople do nosa możesz stosować przez 5-7 dni. Taka kuracja jest w pełni bezpieczna. I skuteczna, bo substancje te łagodzą objawy kataru niezależnie od jego przyczyny.
Jednak dłuższe stosowanie ksylometazoliny i jej pochodnych może wywołać uzależnienie fizyczne. Śluzówka nosa do tego stopnia przyzwyczaja się do kropli, że bez nich nie funkcjonuje prawidłowo. A ich odstawienie wywołuje męczące objawy. Tak samo, jak w przypadku uzależnienia od papierosów i alkoholu.
Dlaczego krople do nosa uzależniają?
Wyobraź sobie, że masz przed sobą sesję. Albo wyjątkowo ciężki okres w pracy. I w tym momencie czujesz, że coś Cię bierze. Nie możesz pozwolić sobie na to, żeby zapalenie zatok, alergia czy przeziębienie, wyłączyły Cię na kilka dni z życia. Stosujesz więc różne leki, w tym krople do nosa, które hamują uciążliwy katar. Dzięki nim możesz normalnie funkcjonować.
Katar potrafi męczyć przez dłuższy czas. Jednak krople przynoszą ulgę – możesz po nich normalnie oddychać, a dzięki temu skupiasz się na swoich zadaniach.
Choroba dawno minęła, rośliny przestały pylić, a Ty dalej masz katar. Ile to jeszcze może się ciągnąć? Dalej stosujesz krople, bo ten przeklęty nos ciągle się zatyka. Niestety w ten sposób wywołujesz odwrotny od pożądanego efekt. To trochę tak, jakby gasić płonący las benzyną.
Krople z ksylometazoliną obkurczają naczynia krwionośne. Kiedy ten efekt mija, napływa do nich zwiększona ilość krwi. To ponownie wywołuje obrzęk i zwiększa produkcję kataru. I wraca uczucie zatkanego nosa.W tej sytuacji łatwo wpaść w błędne koło.Nos się zatyka, więc stosujesz krople, które na chwilę pomagają, ale w konsekwencji znowu powodują zatkanie. Tak rozwija się katar polekowy.
Skutki nadużywania kropli do nosa
Katar polekowy może ciągnąć się miesiącami, a nawet latami. Nie zniknie, dopóki nie odstawisz kropli do nosa. A ich długotrwałe stosowanie niesie ze sobą dalsze konsekwencje.
Błona śluzowa nosa stopniowo ulega zniszczeniu. W pierwszej kolejności zanikają pokrywające ją rzęski. W normalnych warunkach pomagają one w transporcie wydzieliny. Wyłapują też alergeny i inne szkodliwe czynniki, które wpadają do nosa wraz z powietrzem.
W późniejszych etapach może dojść nawet do zwłóknienia tkanek, a w konsekwencji do perforacji przegrody nosa. To oznacza, że w przegrodzie może zrobić się dziura, przez którą nos ulegnie deformacji.
Po czym rozpoznać uzależnienie od kropli do nosa?
Jeśli stosujesz krople z ksylometazoliną od dłuższego czasu, istnieje duże ryzyko, że doszło do uzależnienia.
Zwróć uwagę na dawki, jakie przyjmujesz. Czy musisz je stopniowo zwiększać, bo dotychczasowe przestają pomagać? Czy przerwa w stosowaniu skutkuje momentalnym zatkaniem nosa? Jeśli odpowiedź na te pytania brzmi „tak”, to niestety Twoja błona śluzowa jest już uzależniona od kropli.
Osoba uzależniona nie jest w stanie prawidłowo oddychać bez użycia kropli. Błona śluzowa dróg oddechowych jest sucha i podrażniona, może też pojawić się krwawienie z nosa. Do tego z czasem dochodzą też zaburzenia węchu.
Hipertoniczny spray do nosa z ektoiną. Łagodzi stany zapalne podrażnionej śluzówki nosa i zatok, udrażnia i nawilża. Nie wywołuje efektu przyzwyczajenia.
Jak odstawić krople do nosa z ksylometazoliną?
Teoretycznie możesz po prostu z dnia na dzień przestać ich używać. Jednak wiąże się to z silną blokadą nosa przez ok. 2 tygodnie. Możesz się w tym czasie ratować za pomocą tabletek z pseudoefedryną. One również obkurczają śluzówkę, więc zmniejszą obrzęk i złagodzą objawy odstawienia. Jednak uważaj – pseudoefedrynę również można stosować maksymalnie przez kilka dni.
Mniej uciążliwa i bezpieczniejsza metoda polega na stopniowym zmniejszaniu stosowanych dawek kropli. W ten sposób mniej boleśnie odzwyczaisz od nich śluzówkę.
W trakcie odstawiania ksylometazoliny nawilżaj nos przy pomocy np.:
- wody morskiej z ektoiną,
- aerozoli do nosa z ektoiną,
- inhalacji z soli fizjologicznej z dodatkiem ektoiny lub kwasu hialuronowego,
- żeli do nosa na bazie kwasu hialuronowego.
Spray do nosa – woda morska z ektoiną w formie delikatnej mgiełki. Oczyszcza jamę nosową i ułatwia swobodne oddychanie.
Lekko hipertoniczna woda morska działa słabiej niż ksylometazolina, ale również zmniejsza obrzęk błony śluzowej nosa i upłynnia katar. Sprawdzi się nie tylko podczas odstawiania kropli. To bezpieczna alternatywa leczenia kataru, którą możesz stosować bez ograniczeń czasowych.
Pamiętaj – wszystkie krople do nosa są bezpieczne, jeśli stosujesz je zgodnie z zaleceniami producenta. Także ksylometazolina i jej pochodne. Nie chodzi więc o to, żeby w ogóle z nich nie korzystać. To skuteczne leki, które mogą przynieść niemałą ulgę przy zatkanym nosie. Trzeba jednak robić to z głową. Uzależnienie od tych kropli jest podstępne i przychodzi zaskakująco szybko.
Źródła:
- Dąbrowski, P. (2017). Nasal obstruction–causes, diagnosis, and treatment. Lekarz POZ, 3(1), 19-28.
- Michalik, M., Podbielska-Kubera, A., & Dmowska-Koroblewska, A. (2018). Nasal septum perforation–new treatment methods. New Medicine, 3, 95-113.
- Čulig, J., Leppée, M., Včeva, A., & Djanic, D. (2010). Efficiency of hypertonic and isotonic seawater solutions in chronic rhinosinusitis. Medicinski Glasnik, 7(2), 116-123.