Skitouring – na czym to polega?
Skitouring to sport uznawany za stosunkowo nowy. W Polsce popularność zyskał niedawno, bo w ciągu ostatnich dwóch dekad. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że tę dyscyplinę uprawiano praktycznie od wynalezienia pierwszy nart. Wprawdzie początkowo poruszania się na dwóch drewnianych deskach nie uznawano za sport – narty służyły wówczas po prostu do przemieszczania się po zaśnieżonym terenie.
Polecany osobom pragnącym utrzymać prawidłową kondycję układu kostno-chrzęstnego, narażonym na przeciążenia stawów.
Za jednego z pionierów takiej aktywności uznaje się Johna „Snowshoe” Thompsona, który przez wiele lat dostarczał na nartach pocztę między Placerville w Kalifornii i Genuą w stanie Nevada.
Obecnie skitouring to popularna i uwielbiana przez wielu miłośników zimowych sportów dyscyplina. Od tradycyjnego narciarstwa zjazdowego różni się przede wszystkim tym, że jazda odbywa się zwykle poza szlakami i stokami narciarskimi, na nieoznaczonych lub niepatrolowanych terenach.
Co więcej, skitouring obejmuje zarówno zjazdy, jak i podjazdy (a właściwie podchodzenie) bez konieczności zdejmowania nart. W tym przypadku nie korzysta się jednak z wyciągów – pod górkę po prostu podchodzimy o własnych siłach. Z tego względu narty skiturowe są o wiele lżejsze i bardziej gibkie od tradycyjnych.
Co jest celem tej szalonej dyscypliny? Zwiedzanie, odkrywanie nowych terenów na nartach i dobra zabawa!
Pierwsze narty skiturowe – jak wybrać?
Jeśli skitouring to dla Ciebie nowość, warto najpierw wypożyczyć sprzęt jednorazowo i wybrać się na wyprawę z kimś bardziej doświadczonym. Trzeba pamiętać, że w przypadku tej dyscypliny nie przemieszczamy się po gładkich, oznakowanych i patrolowanych stokach, gdzie w każdej chwili możemy liczyć na pomoc ratownika czy zejść z góry i udać się na kiełbaskę i ciepłą herbatę.
Ideą skitouringu jest zwiedzanie i odkrywanie nowych terenów. Często największą atrakcją dla miłośników tego sportu jest nieubity, świeży śnieg. Z tego względu nie jest to aktywność dla każdego.
Pierwsza wycieczka z wypożyczonym sprzętem pozwoli Ci zorientować się, czy jest to coś dla Ciebie i czy warto inwestować pieniądze w buty, narty, wiązania i inne akcesoria – a trochę tego jest.
Wybór nart skiturowych a rodzaj skitouringu
W pierwszej kolejności musisz zastanowić się, jaki rodzaj skitouringu chcesz uprawiać. Do każdej odmiany tej dyscypliny potrzebny będzie nieco inny sprzęt. Wyróżnia się m.in.:
- Tour (klasyczny skitouring) – polega na podchodzeniu na szczyt lub przełęcz i zjeździe w doliny. Uprawiając tę odmianę skitouringu nie spodziewamy się raczej ekstremalnych zjazdów po dziewiczych terenach czy podchodzenia pod stromą górę i używania raków. Dlatego przy wyborze nart trzeba postawić na kompromis – sprzęt musi zapewniać komfortowe podchodzenie pod górę i przyjemny zjazd.
- Freeride – ta odmiana skitouringu zarezerwowana jest raczej dla doświadczonych narciarzy. Polega na poruszaniu się po nieoznakowanych terenach, często w głębokim śniegu. Najprościej mówiąc, jedziesz tam, gdzie narty Cię poniosą.
- Speed – polega na poruszaniu się po górach w szybkim tempie. Podobnie jak w przypadku freeride, jest to aktywność raczej dla bardziej zaawansowanych narciarzy.
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę ze skitouringiem, postaw na uniwersalne narty, które pozwolą Ci wygodnie podejść pod szczyt i bezpiecznie zjechać, a przy tym czerpać przyjemność z jazdy.
Ważne kwestie przy wyborze nart skiturowych to:
- waga – narty skiturowe do klasycznej jazdy powinny ważyć od 1,1 kg do 1,4 kg;
- szerokość – szerokość uniwersalnych nart skiturowych przeznaczonych zarówno do komfortowego podchodzenia, jak i bezpiecznego zjazdu powinna mieścić się w przedziale 80-90 mm;
- długość – ten parametr dobiera się w zależności od wzrostu zawodnika. Jeśli postawisz nartę przed sobą prostopadle do podłoża, jej końcówka powinna sięgać Ci do obszaru pomiędzy ustami a nosem.
Co oprócz nart skiturowych?
Same narty do skitouringu to jeszcze nie wszystko. Niezbędne są także buty, wiązania (czyli mechanizm, który pozwala na wczepienie butów do nart) oraz foki (czyli materiał zapobiegający ześlizgiwaniu się nart podczas podchodzenia).
Idealny sposób na pielęgnację ust poza domem. Formuła pomadki została wzbogacona o ektoinę, masło shea, olej jojoba i witaminę E.
Wiązania skiturowe
Skitouring – jak już wiesz – obejmuje zarówno zjazdy, jak i pochodzenie. Dlatego też wiązania do tej dyscypliny mocno różnią się od tych do klasycznego narciarstwa zjazdowego. Są przede wszystkim lżejsze, a do tego umożliwiają wypięcie tylnej części buta, tak aby podchodzenie było łatwiejsze, ale nie wymagało zdejmowania całych nart.
Na rynku spotkać można m.in. klasyczne wiązania szynowe, które pasują do wszystkich butów skiturowych. Dobrze sprawdzają się w trakcie długich wycieczek, podczas których konieczne jest częste odpinanie buta, jednak są dość ciężkie. Z tego względu obecnie większą popularnością cieszą się wiązania pinowe, w przypadku których nie ma elementu łączącego przednią część wiązania z piętką. Są o wiele lżejsze od szyn, jednak konieczne są specjalne buty.
Istnieje jeszcze kilka innych rozwiązań technicznych. Przy wyborze wiązań warto przyjrzeć się marce Dynafit, której produkty cieszą się obecnie największą popularnością wśród miłośników skitouringu.
Buty do skitouringu
Buty muszą oczywiście pasować do rodzaju wiązania, a także zapewniać bezpieczeństwo i komfort. Powinny być lżejsze od butów do narciarstwa tradycyjnego, zapewniać stabilność podczas zjazdu, a także pozwalać na ruchomość w stawie skokowym przy podchodzeniu. Muszą być zatem wyposażone w specjalny mechanizm do zmieniania trybu zjazdowego na podejściowy i odwrotnie (ruchoma cholewka).
Oprócz tego buty skiturowe powinny zapewniać komfort. Nie mogą być zbyt luźne ani zbyt ciasne. Najlepiej włożyć je na stopy i sprawdzić, czy są wygodne i nie uwierają, a jednocześnie stabilnie trzymają staw skokowy.
Foki do nart skiturowych
Foki to specjalny materiał, który przykleja się na spód nart, kiedy konieczne jest podejście pod górę. Nazwa tego akcesorium pochodzi z dawnych czasów, kiedy to używano skóry fok.
Obecnie foki do skitouringu to taśmy ze sztywnym włosiem skierowanym w jedną stronę. Najczęściej wykonuje się je z moheru i nylonu. Jak działają? Otóż włosie przechylone w jedną stronę zapobiega ześlizgiwaniu się nart, a jednocześnie umożliwia przesuwanie ich w górę.
Foki zakłada się na narty przed podejściem, natomiast przed zjazdem należy je zdjąć. Dlatego też powinny być wyposażone w specjalną warstwę kleju, pozwalającą na wielokrotne przyklejanie ich do powierzchni narty.
Inne akcesoria, w które koniecznie należy się zaopatrzyć, aby bezpiecznie uprawiać skitouring (nawet ten klasyczny) to:
- kijki skiturowe,
- kask,
- gogle,
- plecak,
- odzież narciarska.
Na koniec bardzo ważna rada: nie kupuj sprzętu do skitouringu przez internet, zwłaszcza jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z tym sportem. Kupowanie butów skiturowych bez mierzenia to proszenie się o przetarcia, odciski, kontuzje czy nawet odmrożenie stóp.
Najlepiej udać się do profesjonalnego sklepu stacjonarnego, gdzie możesz wszystko sprawdzić i przymierzyć. Do tego w takich miejscach zwykle możesz liczyć na pomoc specjalistów.