Czym jest układ immunologiczny?
Układ immunologiczny, nazywany też odpornościowym, stanowi naturalną barierę ochronną organizmu przed bakteriami, wirusami, pasożytami itp. Układ odpornościowy zbudowany jest z kilku typów struktur tworzonych przez narządy wewnętrzne (np. grasica, śledziona) i wyspecjalizowane komórki (limfocyty T, B i NK, czyli natural killer, fagocyty). Odporność, jaką posiada każdy człowiek, dzieli się na nieswoistą (wrodzoną) i swoistą (nabytą). Ta pierwsza pojawia się już w życiu płodowym, drugą budujemy sami.
Od czego zależy odporność osób dorosłych?
Na odporność organizmu składa się wiele czynników. Część przeciwciał gotowych do walki z drobnoustrojami otrzymujemy wraz z mlekiem matki, inne organizm produkuje podczas każdej infekcji. Na funkcje obronne wpływa też prowadzony styl życia. Niestety przyczyną obniżonej odporności mogą być też choroby przewlekłe jak astma, cukrzyca czy Hashimoto.
Co obniża odporność u osób dorosłych?
Spadek odporności u osób dorosłych najczęściej wynika z niezdrowego trybu życia, opartego na braku:
- higieny snu, przestrzegania własnego rytmu dobowego,
- zbilansowanej diety bogatej w witaminy i minerały,
- umiejętności radzenia sobie ze stresem,
- równowagi między życiem zawodowym i prywatnym,
- odpowiedniej ilości ruchu.
Zdolności obronne organizmu obniżać mogą również często przyjmowane antybiotyki. W ich wyniku pojawiają się nie tylko kolejne infekcje, ale także:
- afty, czyli nieprzyjemne zmiany w ustach,
- zakażenia grzybicze jamy ustnej, a u kobiet często również miejsc intymnych,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe, biegunki, nudności, dyskomfort.
Jak wzmocnić odporność u osób dorosłych?
Dbanie o odporność jest procesem długofalowym i wielopłaszczyznowym. Aby zbudować odporność osoby dorosłej, konieczne jest regularne działanie i to nie tylko w okresie jesienno-zimowym, ale przez cały rok. Polega ono zarówno na modyfikacji dotychczasowego stylu życia, a w tym nawyków żywieniowych, braku ruchu, jak i odporności psychicznej. W budowaniu odporności pomocne mogą okazać się również odpowiednio dobrane suplementy diety. Mogą to być preparaty bazujące na wyciągach ziołowych takich jak:
- korzeń pelargonii afrykańskiej,
- liście aloesu drzewiastego,
- ziele jeżówki purpurowej,
- kwiatostan lipy,
- owoc i kwiat bzu czarnego,
- rokitnik.
Substancje te stymulują układ odpornościowy do walki z patogenami, a w przypadku zachorowania wspomagają powrót do zdrowia. Pozytywnie na odporność osoby dorosłej wpływa też regularne przyjmowanie tranu, beta-glukanu, rutyny, propolisu, miodu i innych produktów pszczelich. Nie bez znaczenia są również witaminy D, B, C, A i E, a także minerały – cynk i selen
5 kroków do poprawienia odporności u osoby dorosłej
Krok nr 1. Zdrowa flora jelitowa
Ważnym czynnikiem budującym odporność są pożyteczne bakterie jelitowe, które działają w symbiozie z układem immunologicznym.
Jedną z wielu ich ról jest ochrona komórek, zwalczanie bakterii, grzybów chorobotwórczych oraz umożliwienie białym krwinkom uruchomienia reakcji obronnych. Mikroflora jelitowa odpowiada również za zmniejszenie rozmnażania się niechcianych intruzów w organizmie oraz pomaga zachować tzw. szczelność jelit (jej brak powoduje przedostawanie się do krwiobiegu toksycznych substancji i metabolitów np. leków).
Aby zadbać o zdrową florę jelitową, konieczne jest uzupełnienie swojej diety prebiotykami, które pobudzają wzrost bakterii zasiedlających jelita. Te można przyjmować jako preparaty medyczne lub też postawić na te naturalne. Źródła naturalnych prebiotyków to m.in. inulina, cykoria, karczochy, mniszek lekarski, por, banan, borówka amerykańska, grejpfrut, żurawina, suszone figi i mango, bulgur, orzechy pekan.
Krok nr 2. Witaminy i minerały
W budowaniu i odbudowywaniu odporności duże znaczenie mają witaminy i minerały. Większość tych potrzebnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania spożywamy na co dzień. Jednak jesienią i zimą produkty spożywcze znane jako „bomby witaminowe” przestają być dostępne na sklepowych półkach. Dlatego też u wielu osób występują teraz niedobory – w walce z nimi pomoże suplementacja. W okresie jesienno-zimowym warto dostarczać do organizmu:
- witaminę C – pomagając działać białym krwinkom; do jej zadań należy również przyspieszenie reakcji obronnych oraz pobudzanie produkcji interferony;
- witaminę D – wpływa na działanie limfocytów T i komórki NF, a także wspomaga powstawanie przeciwciał odpornościowych i zwiększa produkcję peptydów o właściwościach bakteriobójczych i przeciwwirusowych;
- selen – wspomaga rozwój i ruchliwość białych krwinek, chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników;
- cynk – odpowiada za uruchomienie mechanizmów obronnych organizmu, a także zwalcza wolne rodniki.
Krok nr 3. Zdrowa dieta
Dieta ma niebagatelne znaczenie dla odporności. Powinna być zdrowa, a więc bogata w świeże warzywa, owoce, ryby i owoce morza, kiszonki, zsiadłe mleko, kefiry, jogurty, maślanki, czosnek, cebulę, por, szczypiorek. Na co dzień najlepiej jeść posiłki lekkostrawne, gotowane, bogate w zdrowe tłuszcze, a także pamiętać o nawadnianiu organizmu. W zdrowym jadłospisie nie powinny pojawiać się natomiast cukry, zbyt duża ilość węglowodanów, potrawy smażone, żywność wysoko przetworzona, napoje gazowane i używki.
Krok nr 4. Ruch i aktywność fizyczna
Siedzący tryb życia sprawia, że organizm jest niedotleniony, a przez to słabszy i mniej skory do walki z drobnoustrojami. To, dlatego codziennie powinno się mu zapewniać przynajmniej minimalną dawkę ruchu. Najlepiej, jeśli dziennie zrobi się ok. 6000 kroków, natomiast 2-3 razy w tygodniu minimum pół godziny warto poświęcić na ćwiczenia. Dobrze, jeśli wykonujemy je na świeżym powietrzu.
Krok nr 5. Relaks i odpoczynek
Stres i przepracowanie znacznie obciążają organizm, powodując zwiększone wydzielanie kortyzolu. Hormon ten zmniejsza zdolność do wytwarzania przeciwciał, a także zaburza naturalną florę bakteryjną błon śluzowych. Sprawia to, że patogeny i drobnoustroje łatwiej wnikają do organizmu.