Detoks organizmu. Co to takiego?
Detoksykacja potocznie nazywana detoksem oznacza usuwanie z organizmu substancji trujących. Termin toksyna oznacza substancję chemiczną wytwarzaną przez organizmy żywe, mającą właściwości trujące dla innego organizmu. Z kolei w medycynie toksynami nazywane są substancje uzależniające takie jak narkotyki czy alkohol, a detoksykacja to proces odzwyczajania pacjentów od tych substancji uzależniających.
Detoks organizmu według producentów różnego rodzaju detoksów polega na usuwaniu z organizmu toksyn oraz zbędnych produktów przemiany materii, które rzekomo mają poprawić w ten sposób stan zdrowia, a często także wspierać utratę masy ciała. Producenci detoksów często obiecują także poprawę pamięci, koncentracji, więcej energii do działania, a nawet zwiększoną odporność organizmu.
Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby, uzupełnia codzienną dietę w L-asparaginian L-ornityny i cholinę.
Ilość dostępnych na rynku diet oczyszczających jest ogromna. Najczęściej opierają się one na podobnych zasadach. Są niskoenergetyczne, często nawet bardzo niskoenergetyczne (diety 300 kcal) oraz powodują eliminację wielu pokarmów i produktów spożywczych. Diety typu detoks często polegają na spożywaniu danej grupy produktów przez kilka dni np. warzyw, owoców, soków czy kasz, a także stosowaniu suplementów diety, olejków eterycznych czy ziół. Autorzy diet oczyszczających często podkreślają także, że tego typu diety powinny być stosowane krótkoterminowo.
Detox organizmu. Jak zacząć?
Należy przede wszystkim zacząć od pytania: od czego ma być ten detoks? Czym zostaliśmy zatruci? Nie istnieje zatrucie szkodliwymi substancjami bez wskazania toksyny. Możemy zostać zatruci określoną substancją np. rtęcią, ołowiem, glinem czy innym związkiem. W tym wypadku sprawdzi się tylko wizyta w szpitalu na oddziale toksykologii.
Jeśli zastanawiamy się jak wspomóc organizm, mieć lepszą odporność i więcej sił witalnych to pierwszym krokiem powinna być analiza dotychczasowego tryby życia. Może przyczyną problemów ze zdrowiem i złym samopoczuciem jest niewystarczająca ilość snu, zbyt duży stres, zbyt niska aktywność fizyczna czy nieprawidłowo zbilansowana dieta? Warto także zastanowić się, czy nieprawidłowe samopoczucie nie wynika może z jakiejś choroby. Z pewnością lepiej wydać pieniądze na podstawowe badania w laboratorium niż na diety oczyszczające.
Szybka detoksykacja i oczyszczanie organizmu. Czy warto?
Producenci detoksów oprócz wielu korzyści zdrowotnych obiecują także szybką i łatwą utratę dodatkowych kilogramów. Niestety to tylko złudny efekt, a dodatkowe kilogramy zazwyczaj wracają jak bumerang.
Co ciekawe diety detoksykujące właściwie mogą powodować zupełnie odwrotny efekt od oczekiwanego – zamiast odtruwać, mogą sprawić, że uwolnimy jeszcze więcej toksyn. Wynika to z tego, że tkanka tłuszczowa może gromadzić toksyny (np. dioksyny, metylortęć) oraz trwałe zanieczyszczenia organiczne, dlatego szybka utrata masy ciała np. w wyniku stosowania detoksów sokowych czy warzywno-owocowych może spowodować bardzo szybkie uwolnienie toksyn do krwioobiegu. Dlatego zawsze zaleca się powolną i systematyczną utratę masy ciała, a nie szybkie i krótkotrwałe rozwiązania.
Na pewno nie można oczekiwać, że detoks doda nam energii, wzmocni odporność czy poprawi pamięć i koncentracje. Na to wszystko wpływ ma codzienny sposób żywienia i styl życia. Co więcej, tego typu rozwiązania mogą szkodzić zdrowiu. Diety odczyszczające najczęściej dostarczają zbyt małą ilość energii, białka, tłuszczu oraz witamin i składników mineralnych.
Diety detoksykujące mogą prowadzić do nudności, bólów głowy, osłabienia, spadku odporności organizmu czy zaburzeń wodno-elektrolitowych. Diety oczyszczające, które polegają wyłącznie na spożywaniu suplementów, również nie są dobrym pomysłem. Suplementy diety to nie cukierki, należy je stosować z rozwagą, ponieważ można je również przedawkować. Poza tym tego typu diety z pewnością nie kształtują prawidłowych relacji z jedzeniem i mogą przyczyniać się do powstawania zaburzeń odżywiana.
Sposoby na detoks. Jak oczyścić organizm?
Jak zatem pozbyć się toksyn z organizmu i czy w ogóle detoks jest potrzebny? Organizm człowieka jest bardzo dobrze przygotowany do eliminacji toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Niechciane substancje usuwane są cały czas poprzez wątrobę, nerki, układ pokarmowy, skórę czy płuca.
Nie ma wystarczających dowodów naukowych, które zalecałby wybieranie diet detoksykujących czy to w celu eliminacji toksyn, czy redukcji nadmiernej masy ciała. Jeśli martwisz się swoim zdrowiem, lepszym wyborem od detoksu będzie wizyta u lekarza. Poza tym popularne detoksy oczyszczające rzadko wskazują jakie konkretne toksyny miałyby usuwać. Zazwyczaj producenci tego typu diet obiecują ogólną poprawę zdrowia, bez jakichkolwiek konkretów. Dlatego diety oczyszczające typu detox najlepiej oczyszczają portfele i dają złudne poczucie dbania o swoje zdrowie.
Lepszym wyborem z pewnością będzie wprowadzenie trwałych, prawidłowych nawyków żywieniowych, zadbanie o odpowiednią ilość oraz jakość snu, zwiększenie aktywności fizycznej czy ograniczenie stresu. Najlepszym detoksem będzie dieta bogata w warzywa i owoce, oparta o niskoprzetworzone produkty. Tylko długoterminowe zmiany nawyków żywieniowych mogą przynieść korzyści zdrowotne.
