- Zespół policystycznych jajników (PCOS) dotyka wiele kobiet w wieku rozrodczym. Jak go rozpoznać?
- Jakie hormony zbadać przy PCOS? Jakie badania może zlecić lekarz, gdy podejrzewa zespół policystycznych jajników?
- Oprócz diagnozy PCOS warto wykonać także badania w kierunku insulinooporności oraz zaburzeń lipidowych. To ważne także w kontekście doboru diety w zespole policystycznych jajników.
- Więcej artykułów o PCOS znajdziesz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Saszetki z inozytolem. Wsparcie przy insulinooporności i PCOS. Fertistim wspomaga funkcje płodnościowe i regulację aktywności hormonalnej. Jedyny taki preparat łączący astaksa...
Zespół policystycznych jajników – objawy
Zespół policystycznych jajników (ang. polycystic ovary syndrome, PCOS) jest najczęstszą endokrynopatią występującą u kobiet w wieku przedmenopauzalnym. Zdarza się, że kobieta dowiaduje się o PCOS dopiero gdy ma problemy z zajściem w ciążę. Jednak warto pamiętać, że nie jest to jedyny objaw zespołu policystycznych jajników. Jakie jeszcze sygnały wysyłane przez organizm powinny zwrócić Twoją uwagę?
Objawy PCOS to:
- rzadkie owulacje lub ich brak;
- nadmierne owłosienie typu męskiego;
- trądzik występujący na twarzy, plecach i klatce piersiowej;
- nieregularne cykle miesiączkowe;
- wielotorbielowate jajniki widoczne w badaniu USG;
- hiperandrogenizm, czyli nadmiar androgenów.
Jednym z objawów zespołu policystycznych jajników są również problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.
Jakie hormony zbadać przy PCOS?
PCOS należy do endokrynopatii, czyli zaburzeń hormonalnych. W związku z tym nasuwa się pytanie: jakie hormony zbadać przy jajnikach policystycznych?
PCOS badania i diagnostyka
Zacznijmy od diagnostyki. Do rozpoznania PCOS konieczne jest wystąpienie przynajmniej dwóch z trzech czynników, takich jak:
- hiperandrogenizm,
- obecność policystycznych jajników,
- brak lub rzadkie występowanie owulacji.
Tu pojawia się pierwsza odpowiedź na pytanie o to, jakie badania wykonać przy PCOS. Przy podejrzeniu zespołu policystycznych jajników lekarz zleca badania laboratoryjne krwi, a także wykonuje ultrasonografię przezpochwową (w której widoczna jest objętość jajnika powyżej 10 cm3 i/lub 12 lub więcej pęcherzyków o średnicy 2-9 mm).
Jeśli chodzi o badania laboratoryjne krwi, przy podejrzeniu zespołu policystycznych jajników wykonuje się oznaczenie poziomu:
- testosteronu i wolnego testosteronu;
- SHBG, czyli globuliny wiążącej hormony płciowe;
- androstendionu,
- dehydroepiandrosteronu (DHEAS),
- progesteronu (w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego).
Ponadto zaleca się oznaczenie LH i FSH. Pierwszy z wymienionych to hormon luteinizujący wytwarzany przez przysadkę mózgową. Jego zadaniem jest stymulowanie jajników do produkcji progesteronu i estradiolu. U ponad 70% kobiet z PCOS stwierdza się nadmierne wydzielanie LH.
Z kolei FSH, czyli folikulotropina, to hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, który pobudza produkcję estrogenów i wpływa na dojrzewanie pęcherzyków Graffa. W przypadku PCOS wydzielanie tego hormonu pozostaje stałe przez cały cykl menstruacyjny.
Na podstawie badań LH i FSH oblicza się stosunek LH/FSH. Przed menopauzą wynosi on zazwyczaj 1:1, a wynik powyżej 2:1 lub 3:1 może świadczyć o zespole policystycznych jajników.
Wsparcie w problemach ze słuchem, zwłaszcza szumów usznych. Ułatwia zasypianie. Kompleksowe połączen...
Wspomaga utrzymanie prawidłowego widzenia.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁...
Preparat stosowany w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnego oraz łuszczycowego za...
Dla dorosłych i dzieci od 1. dnia życia. DHA z alg i witamina D – dla mamy i dziecka – wspomagają pr...
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Zawiera: ekstrakt z ruszczyka kolczastego, e...
Dostarcza substancje wspomagające procesy odbudowy uszkodzonych nerwów, monofosforan urydyny, witami...
Uzupełnia codzienną dietę w składniki odżywcze, które wspomagają utrzymanie prawidłowego widzenia i...
PCOS – badania w kierunku insulinooporności
Zespołowi policystycznych jajników często towarzyszy insulinooporność, czyli zmniejszenie wrażliwości komórek na działanie insuliny. W związku z tym badanie na PCOS obejmuje również krzywą glukozowo-insulinową. Jest to badanie, które wykonuje się przy podejrzeniu insulinooporności i jednoczesnym braku hipoglikemii oraz cukrzycy.
Na czym polega krzywa glukozowo-insulinowa? Na trzykrotnym pomiarze stężenia glukozy i insuliny we krwi. Najpierw pomiar wykonuje się na czczo. Następnie po godzinie i dwóch godzinach od wypicia roztworu 75 g glukozy.
Wyniki pomiaru glukozy i insuliny na czczo służą do obliczenia wskaźnika HOMA-IR (ang. homeostatic model assessment of insulin resistance). Wartość większa niż 2 może świadczyć o insulinooporności.
Profil lipidowy. PCOS i cholesterol
U kobiet z PCOS obserwuje się większe ryzyko zaburzeń lipidowych. W związku z tym nie należy poprzestawać na pytaniu o to, jakie hormony zbadać przy PCOS. Kobietom z zespołem policystycznych jajników zaleca się również regularne wykonywanie profilu lipidowego.
Jest to badanie, polegające na oznaczeniu poziomu:
- cholesterolu całkowitego,
- cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu),
- cholesterolu HDL (tzw. dobrego cholesterolu),
- trójglicerydów.
Wyniki badań w kierunku insulinooporności oraz zaburzeń lipidowych są ważne nie tylko ze względu na monitorowanie przebiegu choroby. Są również istotną wskazówką dla dietetyka, który planuje dietę dla kobiety z PCOS.
W przypadku insulinooporności konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na niski indeks glikemiczny diety. Z kolei przy zaburzeniach lipidowych trzeba położyć duży nacisk m.in. na ilość i jakość tłuszczu w diecie.
Saszetki z inozytolem. Wsparcie przy insulinooporności i PCOS. Fertistim wspomaga funkcje płodnościowe i regulację aktywności hormonalnej. Jedyny taki preparat łączący astaksa...
Źródła:
- Kłósek, Patrycja, Sebastian Grosicki, and Beata Całyniuk. „Dietoterapia w zespole policystycznych jajników―zalecenia praktyczne.” Forum Zaburzeń Metabolicznych. Vol. 8. No. 4. 2017.
- Kostecka, Małgorzata. „ZESPÓŁ POLICYSTYCZNYCH JAJNIKÓW? ROLA DIETY I SUPLEMENTACJI WE WSPOMAGANIU LECZENIA.” Kosmos 67.4 (2018): 855-862.
- Kruszyńska, A., and J. Słowińska-Srzednicka. „Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu zespołu policystycznych jajników.” Postępy Nauk Medycznych 3 (2008): 148-153.