- Jaka powinna być Twoja dieta przy PCOS? Jednym z jej filarów powinien być niski indeks glikemiczny spożywanych pokarmów.
- Dieta PCOS powinna być wspierana przez zdrowy i higieniczny tryb życia, a także aktywność fizyczną. Wszystkie te czynniki mogą wspomóc leczenie.
- Jadłospis w diecie PCOS nie musi diametralnie odbiegać od Twojego dotychczasowego planu żywieniowego. Jak jeść zdrowo? Czego unikać?
- Więcej podpowiedzi i artykułów ekspertów dotyczących zespołu policystycznych jajników (PCOS) znajdziesz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Zawiera inozytol. Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej.
PCOS – co to jest?
Zespół policystycznych jajników (ang. polycystic ovary syndrome, PCOS) to jedna z najczęściej występujących endokrynopatii wśród kobiet. Jest również główną przyczyną niepłodności i zaburzeń miesiączkowania.
PCOS rozpoznaje się, gdy występują przynajmniej dwa z trzech poniższych objawów:
- brak lub rzadka owulacja,
- policystyczne jajniki,
- hiperandrogenizacja.
Co przyczynia się do rozwoju PCOS? Jest to choroba o podłożu heterogennym. Oznacza to, że zarówno czynniki genetyczne, jak i hormonalne oraz środowiskowe odgrywają pewną rolę w jej rozwoju.
PCOS objawy
Nie ma jednego dominującego objawu PCOS. Obraz choroby zależy m.in. od wieku i stopnia zaburzeń hormonalnych.
Do zauważalnych objawów zespołu policystycznych jajników należą:
- trądzik,
- owłosienie typu męskiego,
- ciemne plamy na skórze,
- otyłość,
- łamliwe włosy i poszarzała skóra.
U kobiet z PCOS pojawiają się również nietypowe objawy, które mogą być mylone z innymi chorobami. Są to m.in. przewlekłe zmęczenie, obniżone libido czy wahania nastrojów.
Oprócz mało charakterystycznych objawów pojawiają się takie, które szybko budzą skojarzenie z PCOS. Mowa tu o wtórnym braku miesiączki lub długich odstępach między krwawieniami (przekraczającymi 35 dni). Ponadto dość częstym problemem są cykle bezowulacyjne – nawet w przypadku, gdy ich długość mieści się w normie.
PCOS badania
W jaki sposób sprawdzić, czy wspomniane objawy są spowodowane PCOS? Diagnostyka zespołu policystycznych jajników obejmuje:
- badanie USG jajników – u kobiet z PCOS widoczne są liczne torbiele w jajnikach,
- badania laboratoryjne (m.in. oznaczenie poziomu testosteronu, SHBG, androstendionu, progesteronu).
Diagnostyką zespołu policystycznych jajników najczęściej zajmują się lekarze ginekolodzy i endokrynolodzy.
Jak wygląda leczenie PCOS?
Celem leczenia zespołu policystycznych jajników jest złagodzenie objawów androgenizacji, indukcja owulacji i regulacja cyklu menstruacyjnego. Ważne jest również wdrożenie działań, które zmniejszają ryzyko chorób, na które narażone są kobiety z PCOS. Należą do nich: cukrzyca typu 2., rak endometrium oraz choroby sercowo-naczyniowe.
Leczenie PCOS opiera się na farmakoterapii. Lekarz może zdecydować o konieczności wdrożenia antykoncepcji hormonalnej, metforminy czy leków antyandrogenowych.
Ważne miejsce w leczeniu zajmuje również zdrowy styl życia. Odpowiednia ilość ruchu, unikanie używek oraz dobrze zbilansowana dieta w PCOS wpływają pozytywnie na: masę ciała, płodność, funkcjonowanie gospodarki hormonalnej i pomagają w przypadku długofalowych objawów PCOS (insulinooporności, hipercholesterolemii, hipertrójglicerydemii).
PCOS – dieta
Dieta w PCOS powinna być dostosowana do indywidualnego zapotrzebowania organizmu, dominujących objawów choroby, trybu życia oraz preferencji smakowych kobiety. W zespole policystycznych jajników dochodzi do zaburzeń gospodarki hormonalnej. Co więcej, często towarzyszą mu: otyłość, insulinooporność, hipercholesterolemia i triglicerydemia. W związku z tym dieta powinna być ukierunkowana na:
- osiągnięcie i utrzymanie prawidłowej masy ciała;
- uregulowanie poziomu glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi;
- poprawę płodności poprzez dostarczenie składników, które uczestniczą w syntezie hormonów, neutralizują wolne rodniki, wpływają na jakość komórek rozrodczych;
- zmniejszenie ryzyka cukrzycy typu 2. i chorób sercowo-naczyniowych.
Co to oznacza w praktyce?
Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej u mężczyzn. Kompleks biologicznie aktywnych substancji, astaksantyna oraz mio-inozytol chronią kom...
Produkty zalecane i niezalecane
Podstawą diety w PCOS powinny być produkty o niskim indeksie glikemicznym (IG), bogate w błonnik pokarmowy oraz składniki o właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych. Zalecane są:
- surowe lub krótko gotowane warzywa;
- świeże, sezonowe owoce z niskim IG (np. truskawki, maliny);
- nasiona roślin strączkowych (np. ciecierzyca, soczewica);
- tłuste ryby morskie (np. łosoś, makrela);
- chude gatunki mięs (np. indyk);
- oleje roślinne bogate w wielonienasycone kwasy omega-3 (np. olej lniany, olej z orzechów włoskich);
- pestki, nasiona i orzechy (np. nasiona chia, siemię lniane, orzechy włoskie);
- kasze (szczególnie gryczana palona i niepalona, jęczmienna perłowa), komosa ryżowa, ryż brązowy i dziki;
- pełnoziarniste pieczywo.
Z kolei niewskazane są produkty o wysokim stopniu przetworzenia, dużej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, tłuszczów trans, soli, cukru, sztucznych dodatków do żywności oraz wysokim IG. Zaliczają się do nich:
- produkty zbożowe na bazie nieodpowiedniej mąki (np. krupczatki, pszennej chlebowej, kukurydzianej, ziemniaczanej, ryżowej);
- słodkie płatki śniadaniowe;
- płatki owsiane błyskawiczne;
- ryż biały, dmuchany, prażony;
- napoje roślinne oraz mleczne dosładzane cukrem;
- słodycze;
- słodkie napoje (nie tylko te kolorowe, gazowane, ale i napoje owocowe oraz woda smakowa);
- dania typu fast food;
- pieczywo cukiernicze;
- słone przekąski (np. chipsy, paluszki, krakersy);
- owoce suszone dosładzane cukrem;
- dania typu instant.
Ilość i jakość spożywanych produktów jest bardzo ważna. Przy czym należy pamiętać również o regularnym spożywaniu posiłków. Jedzenie co 3-4 godziny pomaga utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi i zapobiega napadom głodu między posiłkami.
Zawiera inozytol. Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej.
PCOS dieta – jadłospis
Nie masz pomysłu, jak wykorzystać wiedzę na temat produktów zalecanych i niezalecanych w praktyce? Poniżej znajdziesz jadłospis, który może być bazą do zaplanowania zdrowych posiłków na cały tydzień.
- Śniadanie: chleb żytni na zakwasie z hummusem, rukolą i ogórkiem oraz garść truskawek;
- II śniadanie: płatki owsiane (górskie lub zwykłe) z jogurtem kokosowym (bez dodatku cukru), orzechami włoskimi i malinami;
- Obiad: pieczony pstrąg strumieniowy podany z ryżem brązowym i surówką z kalarepy;
- Kolacja: komosa ryżowa z pomidorkami koktajlowymi, rukolą i płatkami migdałów.
Pamiętaj, aby połączyć urozmaiconą dietę z regularną aktywnością fizyczną, unikaniem używek i stresu oraz odpowiednią ilością snu.
Źródła:
- Kostecka, Małgorzata. „ZESPÓŁ POLICYSTYCZNYCH JAJNIKÓW? ROLA DIETY I SUPLEMENTACJI WE WSPOMAGANIU LECZENIA”. Kosmos 67.4 (2018): 855-862.
- Nowotnik, Anna. „Wielowymiarowość doświadczenia zespołu policystycznych jajników u kobiet w wieku rozrodczym: przegląd badań”. Nowiny Lekarskie 81.3 (2012): 268-272.
- Seń, Mariola and Monika Kunowska. „Pozafarmakologiczne metody terapii (dieta i aktywność fizyczna) zespołu policystycznych jajników (PCOS) na podstawie przeglądu literatury”. Zdrowie kobiet. Ujęcie interdyscyplinarne (2020): 57.