Porost islandzki: co to takiego?
Porosty to niezwykłe organizmy, które istnieją dzięki nierozerwalnej symbiozie pomiędzy grzybami i glonami. Oba gatunki produkują inne składniki odżywcze i wzajemnie się nimi wymieniają. Porosty nie mają zbyt wielkich potrzeb – żyją nawet w trudnym środowisku pustynnym, stepowym czy górskim. Co ciekawe, są za to bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia środowiska spowodowane przez działalność człowieka.
Porost islandzki stosowany w lecznictwie to potoczna nazwa płucnicy (tarczownicy) islandzkiej. Gatunek ten występuje głównie na półkuli północnej, a w Polsce objęty jest częściową ochroną. W przeszłości na terenach Skandynawii robiono z niego mąkę na chleb, był też wykorzystywany do produkcji słodyczy. Już wtedy znano jego właściwości lecznicze i stosowano jako pomoc w leczeniu infekcji dróg oddechowych oraz w problemach z przewodem pokarmowym.
Porost islandzki: jak działa?
Do produkcji tabletek i syropu z porostu islandzkiego wykorzystuje się jego krzaczkowate części naziemne. Są one bogate w składniki aktywne, z których najważniejsze to:
- kwasy porostowe – działają przeciwdrobnoustrojowo na wiele gatunków bakterii, wirusów i grzybów. Wykazano, że hamują wzrost m.in. Helicobacter pylori, Escherichia coli, gronkowca złocistego i pałeczki ropy błękitnej.
- polisacharydy – to wielocukry, które osłaniają i powlekają błony śluzowe. W ten sposób chronią je przed czynnikami drażniącymi i wspomagają ich regenerację. Wykazano też, że mogą stymulować układ odpornościowy.
Porost islandzki zawiera też śluzy, karotenoidy, związki jodu, miedzi i krzemu, a także witaminy z grupy B.
Pastylki wspomagające leczenie stanów zapalnych gardła spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirusowe.
Porost islandzki dla dzieci
Preparaty z porostem islandzkim są całkowicie bezpieczne dla dzieci. Ograniczenia wiekowe mogą za to wynikać z postaci preparatu. Pastylki do ssania nie powinny być stosowane u maluchów poniżej 4. roku życia, ze względu na ryzyko zadławienia. Jednak aerozole i syropy z porostu islandzkiego dla dzieci mogą być podawane już od 1. roku życia.
Porost islandzki: działanie, stosowanie
Ze względu na swoje działanie osłonowe i powlekające, porost islandzki jest stosowany w schorzeniach dróg oddechowych. Znajdziesz go we wspomnianych wyżej syropach, a także w pastylkach do ssania. Porost islandzki łagodzi podrażnienie i ból gardła oraz krtani. Nawilża przesuszoną śluzówkę i pomaga pozbyć się chrypki.
Porost islandzki znajdziesz także w postaci ziół do zaparzania. Może być przygotowany na kilka sposobów, a przez to wykazywać nieco inne działanie. Ponieważ porost islandzki ma gorzki posmak, nasila produkcję soków trawiennych. Bywa przez to stosowany do pobudzania apetytu. Jeśli chcesz uzyskać takie działanie, zalej porost islandzki wodą w temperaturze pokojowej lub gorącą, ale nie wrzącą.
Z kolei, jeżeli chcesz zastosować porost islandzki na kaszel, zagotuj zioła i odrzuć pierwszą partię odwaru. Pozbędziesz się w ten sposób większości związków odpowiadających za gorzki smak. Możesz także wykorzystać gotowe preparaty dostępne w aptekach.
Syrop z porostu islandzkiego
Wybierając syrop z porostu islandzkiego, zwróć uwagę na jego skład. Nie powinien zawierać alkoholu. Syrop z porostem islandzkim dla dzieci sprawdzi się w kaszlu suchym. Jego działanie powlekające złagodzi drapanie w gardle i wynikający z niego suchy kaszel.
Osłaniające i nawilżające właściwości syropu z porostu islandzkiego przyniosą też ulgę w okresach nadmiernego wysuszenia śluzówki gardła. Często występuje ono w sezonie grzewczym, kiedy gorące kaloryfery drastycznie obniżają wilgotność w pomieszczeniach.
Porost islandzki: tabletki
Na kaszel porost islandzki pomaga także w postaci pastylek i tabletek do ssania, ponieważ nawilża i osłania podrażnioną błonę śluzową. Tabletki z porostem islandzkim to też nieodłączny towarzysz osób pracujących głosem – nauczycieli, wykładowców czy śpiewaków, którzy nadwyrężają gardło w swojej codziennej pracy.
Jeśli cierpisz na silniejszy ból gardła, sięgnij po połączenie srebra z porostem islandzkim. Tabletki do ssania z takim składem nie tylko nawilżą i osłonią gardło, ale będą też zabójcze dla drobnoustrojów, które wywołały infekcję. Dodatkowo sam porost działa przeciwzapalnie, więc ograniczy dalszy rozwój objawów.
Pastylki wspomagające leczenie stanów zapalnych gardła spowodowanych przez infekcje bakteryjne i wirusowe.
Porost islandzki: przeciwwskazania
Porost islandzki ma gorzkawy posmak, który w syropach i pastylkach jest maskowany przy pomocy dodatkowych substancji. Istnieje jednak ryzyko, że zwiększy wydzielanie soków trawiennych. Dlatego osoby z nadżerkami czy wrzodami żołądka powinny ostrożnie stosować pastylki i syropy z porostem islandzkim.
Działanie powlekające porostu może zmniejszać wchłanianie przyjmowanych jednocześnie leków. W związku z tym dla bezpieczeństwa zachowaj co najmniej godzinę odstępu pomiędzy nimi.
Obecnie ciągle jeszcze brakuje badań dotyczących bezpieczeństwa porostu islandzkiego w ciąży. Wielu lekarzy zaleca jego stosowanie przyszłym mamom, ponieważ jest łagodnym środkiem, który praktycznie nie wywołuje działań niepożądanych. Jeśli nie masz pewności, czy możesz zastosować porost islandzki w ciąży, porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.
Chociaż porost islandzki nie pomógł Fryderykowi w walce z gruźlicą, obecnie jest niezastąpiony we wspomaganiu leczenia schorzeń dróg oddechowych. Warto o nim pamiętać także wtedy, gdy gardło wysycha od klimatyzacji czy ogrzewania.
Pastylki do ssania polecane przy dolegliwościach związanych z podrażnieniem błony śluzowej gardła, jak chrypka czy pieczenie.
Źródła:
- Smolińska, D., Tajer, A., & Stebel, A. (2012). Współczesne spojrzenie na właściwości lecznicze płucnicy islandzkiej Cetraria islandica (L.) Ach. Annales Academiae Medicae Silesiensis, 4(66): 56-63.
- Krajewska, J., (2015). Właściwości lecznicze porostu islandzkiego, Lek w Polsce, 01/15 (284): 52–56.
- Studzińska-Sroka, E., & Bylka, W. (2010). Porost islandzki – związki czynne, aktywność biologiczna. Farmaceutyczny Przegląd Nauk, 7: 23-27.