Retinopatia cukrzycowa: co to takiego? Przyczyny, leczenie
Retinopatia cukrzycowa, czyli tak zwana cukrzycowa choroba oczu, to powikłanie cukrzycy występujące zarówno przy cukrzycy typu 1., jak i 2. Powoduje patologiczne zmiany w siatkówce, które mogą prowadzić do utraty wzroku (uszkodzenia naczyń krwionośnych). Wyróżniamy zmiany nieproliferacyjne (mniej zaawansowane) oraz proliferacyjne – zaawansowane, zagrażające utratą widzenia. Retinopatię obserwuje się u 5% chorych z cukrzycą typu 2. już w chwili jej rozpoznania.
Sterylny roztwór do oczu wskazany dla pacjentów w początkowym stadium retinopatii cukrzycowej.
Przyczyną retinopatii jest hiperglikemia (długotrwałe wysokie stężenie glukozy we krwi), a także występowanie nadciśnienia tętniczego (nieleczone lub nieuregulowane). Do czynników ryzyka zalicza się także czas trwania cukrzycy – im dłużej trwa choroba, tym większe prawdopodobieństwo rozwoju retinopatii cukrzycowej niezależnie od typu cukrzycy. Kolejnym czynnikiem jest dyslipidemia, czyli podwyższone stężenie cholesterolu i triglicerydów we krwi. Nie bez znaczenia pozostaje też czynnik genetyczny, może mieć on bowiem wpływ na występowanie powikłań cukrzycy. Postępowi retinopatii sprzyjają także: ciąża, okres dojrzewania płciowego, operacja zaćmy czy występowanie innych powikłań cukrzycy (np. nefropatia cukrzycowa – cukrzycowe uszkodzenie nerek, neuropatia cukrzycowa – cukrzycowe uszkodzenie układu nerwowego).
Leczenie retinopatii cukrzycowej jest kompleksowe i obejmuje zazwyczaj farmakoterapię (np. podanie zastrzyków do ciała szklistego), laseroterapię (panfotokoagulację), a także leczenie chirurgiczne.
Pierwsze objawy retinopatii cukrzycowej
Retinopatia cukrzycowa może przyczynić się do nieodwracalnej utraty wzroku. W początkowej fazie choroby nie występują objawy ze strony tego narządu – np. w postaci pogorszenia ostrości wzroku. Retinopatia może przebiegać całkowicie bezobjawowo, dlatego u osób chorujących na cukrzycę obowiązkowo powinno wykonywać się regularne badania, tak, by móc wcześnie rozpoznać i leczyć powikłania. Badania te są bezpłatne, refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jeśli odpowiednio wcześnie podejmiemy leczenie, możemy uniknąć utraty wzroku.
Dieta w retinopatii cukrzycowej. Co jeść, a czego unikać?
Dieta w retinopatii cukrzycowej powinna zostać dobrana w zależności od innych chorób towarzyszących. Jeśli nie wiemy, jakie postępowanie dietetyczne wybrać, pomocna może okazać się wizyta u dietetyka, który wskaże najlepsze rozwiązanie przy towarzyszących jednostkach chorobowych.
Przy retinopatii cukrzycowej należy przede wszystkim opierać się na zasadach żywieniowych w leczeniu cukrzycy. Kluczowe jest, aby dieta pokrywała zapotrzebowanie na witaminy oraz składniki mineralne oraz aby jej energetyczność została dobrana indywidualnie dla chorego. Jeśli retinopatii cukrzycowej towarzyszy nadmierna masa ciała, bardzo ważne jest dążenie do jej normalizacji. Obniżenie masy ciała nawet o 5-10% może prowadzić do zmniejszenia ryzyka wystąpienia retinopatii cukrzycowej.
Preparat zalecany w celu uzupełnienia codziennej diety w kwas alfa-liponowy.
Produkt polecany jest w przypadku neurodegeneracyjnych chorób oczu, w szczególności jaskry.
Nieodzowne wsparcie w procesie przywracania integralności błon komórkowych, które uległy uszkodzeniu...
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, po...
Sterylny roztwór do oczu wskazany dla pacjentów w początkowym stadium retinopatii cukrzycowej.
Głównym składnikiem preparatu jest cytykolina – naturalnie występujący, endogenny prekursor fosfatyd...
Przeznaczony dla osób o zwiększonym zapotrzebowaniu na kwas alfa-liponowy, dla diabetyków i osób z t...
Chorując na retinopatię cukrzycową należy spożywać
- warzywa (szczególnie zielone) w każdej postaci, a szczególnie surowe, blanszowane i kiszone,
- owoce, lepiej wybierać mniej dojrzałe np. bardziej zielone banany lub owoce jagodowe,
- produkty zbożowe pełnoziarniste (np. ryż brązowy, kasza gryczana, pęczak, makarony razowe i pełnoziarniste, pieczywo pełnoziarniste – im wyższy typ mąki, tym lepiej),
- chude mięso (indyk, kurczak, chuda wołowina, dziczyzna, cielęcina), ryby (m.in. dorsz, sola, mintaj, łosoś, tuńczyk), a także nasiona roślin strączkowych,
- orzechy, nasiona, pestki,
- dobre źródła tłuszczów, a szczególnie oliwę z oliwek, olej lniany, olej z wiesiołka, olej rzepakowy z pestek dyni czy olej z czarnuszki.
Chorując na retinopatię cukrzycową należy unikać
- produktów wysokoprzetworzonych bogatych w sól, kwasy tłuszczowe nasycone, tłuszcze trans i cukier,
- masła, smalcu, margaryny, tłuszczu kokosowego,
- spożywania tłustego mięsa: wieprzowiny, baraniny, tłustej wołowiny, boczku czy salcesonu, a także golonek, pasztetów, parówek i kiełbasy,
- spożywania pieczywa pszennego z mąki oczyszczonej, bułek maślanych i innych słodkich wyrobów piekarniczych,
- soków; słodkich, gazowanych, kolorowych napojów.
Należy jednak pamiętać, że zawsze liczy się całokształt diety i tego, jak komponujemy dany posiłek, ile posiłków spożywamy oraz jak często. Na glikemię po posiłku ma wpływ także całkowita zawartości węglowodanów w posiłku, rodzaj zastosowanej obróbki termicznej czy dodatek tłuszczu i obecność błonnika pokarmowego. Dlatego kluczowe jest poznanie podstawowych zasad żywieniowych w cukrzycy: Dieta cukrzycowa. Sprawdź, co jeść przy cukrzycy. Cukrzyca a dieta – poradnik.
Źródła:
- Wang W, Lo ACY. Diabetic Retinopathy: Pathophysiology and Treatments. Int J Mol Sci. 2018 Jun 20;19(6):1816.
- Andrzej Szczeklik. Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 1202-1203.