- Czy astmatycy mogą uprawiać sport, czy powinni odpuścić aktywność fizyczną? Odpowiedź jest prosta!
- Aktywność fizyczna przy astmie jest wręcz wskazana i może mieć znaczenie terapeutyczne.
- Przy astmie duże znaczenie mogą mieć nie tylko aktywności fizyczne, ale też ćwiczenia oddechowe. Zobacz, jak je wykonać!
- Więcej podpowiedzi dotyczących aktywności i sportu znajdziesz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Lider wśród preparatów do nebulizacji (inhalacji). Redukuje stany zapalne dróg oddechowych. Zawiera ektoinę.
Jaki sport dla astmatyka?
Zalecane ćwiczenia dla astmatyków to te, które wiążą się z umiarkowanym wysiłkiem rozłożonym w dłuższym czasie.Jednym z najczęściej rekomendowanych sportów jest pływanie – ze względu na wilgotne i ciepłe powietrze, niską ekspozycję na pyłki i ciśnienie hydrostatyczne na ścianę klatki piersiowej. Oprócz tego odpowiednie będą takie aktywności jak spacery, jogging, jazda na rowerze, aerobik, ćwiczenia na orbitreku, nordic walking, taniec czy joga.
Warto wspomnieć, że nie ma jednej idealnej aktywności fizycznej dla każdego astmatyka. Wynika to z różnic w nasileniu objawów, przyczynach choroby i tolerancji każdego pacjenta na wysiłek. Przy odpowiednio dobranych metodach leczenia osoby chore na astmę mogą uprawiać dowolny sport. Bardzo ważny jest jednak nadzór lekarza – zwłaszcza przy nasilonych objawach.
Ćwiczenia oddechowe dla astmatyków
Jednym z szeroko stosowanych niefarmakologicznych sposobów leczenia astmy są ćwiczenia oddechowe. Astma zaburza pracę płuc i oskrzeli, dlatego w terapii bardzo ważna jest interwencja manipulująca wzorcem oddychania. Badania wykazują, że zaledwie kilka minut treningu dziennie może ułatwić oddychanie i poprawić jakość życia pacjentów. Poniżej znajdziesz kilka przykładowych ćwiczeń na astmę.
Metoda Butejki
Metoda Butejki została opracowana przez lekarza Konstantina Butejkę w latach pięćdziesiątych XX wieku. Polega na przekwalifikowaniu oddechu tak, aby oddychać wolniej i efektywniej (przez nos) oraz zapewnić sobie optymalną kombinację tlenu i dwutlenku węgla. Butejko opracował tę metodę z myślą o pacjentach z chorobami układu oddechowego, w tym o astmatykach.
- Zrób kilka wdechów i wydechów nosem.
- Po wydechu zatkaj nos palcami i wstrzymaj oddech.
- Wstrzymuj oddech tak długo, aż poczujesz potrzebę wzięcia oddechu, następnie wykonaj wdech nosem.
- Oddychaj spokojnie przez nos przez 10 sekund, następnie powtórz ćwiczenie.
Metoda Papworth
Metoda Papworth opracowana w latach 60. XX wieku przez dr. Thomasa G. Basica polega na połączeniu technik oddychania przeponowego i technik relaksacyjnych. To kolejna metoda często rekomendowana pacjentom chorym na astmę.
- Połóż się lub usiądź wygodnie. Poświęć kilka minut na relaks ciała i umysłu.
- Połóż jedną dłoń na brzuchu, a drugą na klatce piersiowej, następnie zrób powolny i głęboki wdech przez nos tak, aby brzuch się unosił, a klatka piersiowa pozostawała nieruchomo.
- Powoli wypuść powietrze ustami.
- Staraj się oddychać tak, aby wydech trwał dłużej niż wdech.
- Ćwicz przez 5-10 minut każdego dnia.
Oddychanie przez zasznurowane usta
Oddychanie przez „zasznurowane” usta ma na celu usprawnienie oddechu. Prowadzi do wzrostu ciśnienia w drogach oddechowych, a tym samym łagodzi skutki hiperwentylacji, czyli zbyt szybkiego i głębokiego oddychania. Ćwiczenie może także zniwelować duszności.
- Usiądź na krześle, ręce swobodnie połóż na udach.
- Zrób wdech nosem (przez 2 sekundy), następnie lekko zwęź usta i zrób wydech tak, jak przy zdmuchiwaniu świeczki (przez 4 sekundy).
- Powtórz ćwiczenie 5 razy.
Ćwiczenia oddechowe z jogi
Joga, starożytna praktyka fizyczna, umysłowa i duchowa, skupia się na harmonii między ciałem, umysłem i oddechem. Ćwiczenia oddechowe, zwane pranajamą, są integralną częścią jogi i mogą przynieść ulgę osobom cierpiącym na astmę poprzez:
- poprawę czynności płuc,
- złagodzenie napięcia mięśniowego wokół klatki piersiowej i szyi,
- zwiększenie świadomości oddechu,
- redukcję stresu,
- wzmocnienie mięśni oddechowych.
Astma a sport – czego unikać przy astmie oskrzelowej i wysiłkowej?
Astma oskrzelowa i wysiłkowa mogą stanowić wyzwanie dla osób aktywnych fizycznie, ale to nie oznacza, że musisz rezygnować ze sportu. Istnieje wiele sposobów, aby cieszyć się sportem bez ryzyka nasilenia objawów. Czego unikać przy astmie? Oto najważniejsze kwestie:
Rozpoczynanie intensywnych ćwiczeń bez rozgrzewki
Rozgrzewka to kluczowy element każdej aktywności fizycznej, szczególnie dla osób z astmą. Pomaga przygotować organizm do wysiłku poprzez zwiększenie przepływu krwi i dostarczenie większej ilości tlenu do mięśni. Dzięki temu unikamy nagłego skoku w intensywności wysiłku, który może prowadzić do nasilenia się objawów astmy. Zaleca się rozpoczęcie treningu od łagodnych ćwiczeń rozgrzewkowych, takich jak marsz lub wolny bieg, a następnie stopniowe zwiększanie intensywności.
Gwałtowne kończenie wysiłku
Podobnie jak rozgrzewka, również chłodzenie organizmu po treningu jest istotne dla osób z astmą. Nagłe zakończenie wysiłku może prowadzić do skurczu oskrzeli i nasilenia się objawów astmy, dlatego ważne jest stopniowe zmniejszanie intensywności treningu podczas ostatnich kilku minut. Delikatne ćwiczenia chłodzące, takie jak spacer, mogą pomóc w zapobieganiu nagłym reakcjom organizmu.
Trening w ekstremalnych warunkach pogodowych
Zimne i suche powietrze może być bardzo silnym bodźcem aktywującym drogi oddechowe i prowadzącym do duszności. Dlatego astmatykom nie zaleca się uprawiania sportu zimą na zewnątrz, kiedy temperatura jest niska, a powietrze suche. Jeśli jednak zamierzasz ćwiczyć na świeżym powietrzu, zasłoń usta i nos szalikiem lub chustką.
Uprawianie aktywności w zanieczyszczonym środowisku
Środowisko, w którym uprawiasz sport, ma duży wpływ na ryzyko wystąpienia ataku astmy w trakcie wysiłku. Unikaj ćwiczeń w miejscach, gdzie powietrze jest zanieczyszczone i tam, gdzie występują alergeny – np. pyłki roślin.
Pamiętaj też, aby przed podjęciem aktywności fizycznej skonsultować się z lekarzem. W niektórych przypadkach konieczne jest przyjmowanie leków rozkurczowych przed wysiłkiem.
Podczas inhalacji intensywnie nawilża i łagodzi stany zapalne dróg oddechowych.
Źródła:
- Panagiotou M, Koulouris NG, Rovina N. Physical Activity: A Missing Link in Asthma Care. J Clin Med. 2020 Mar 5;9(3):706. doi: 10.3390/jcm9030706. PMID: 32150999; PMCID: PMC7141291.
- Santino TA, Chaves GS, Freitas DA, Fregonezi GA, Mendonça KM. Breathing exercises for adults with asthma. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Mar 25;3(3):CD001277. doi: 10.1002/14651858.CD001277.pub4. PMID: 32212422; PMCID: PMC7096190.
- Breathing Exercises for Asthma | Allergy & Asthma Network https://allergyasthmanetwork.org/news/breathing-exercises-for-asthma/.