Wsparcie układu odpornościowego, odbudowy mikroflory jelitowej oraz regeneracji nabłonka jelitowego dzięki składnikom pochodzenia naturalnego. Zawiera nukleotydy, fukoidan, cy...
Jak cynk wpływa na Twój organizm i co się dzieje, gdy go zabraknie?
Cynk jest obecny w ponad 300 enzymach! Uczestniczy m.in. w procesach ekspresji genów oraz syntezy białek, hormonów (np. insuliny i testosteronu) i czerwonych krwinek. Spójrz na najważniejsze funkcje cynku oraz konsekwencje jego niedoboru.
Cynk a prawidłowy rozwój dzieci
Obecność cynku jest niezbędna już w życiu płodowym, ponieważ odpowiada za rozwój układu nerwowego i hormonalnego dziecka. Zbyt małe stężenie tego pierwiastka we krwi przyszłej mamy zwiększa ryzyko przedwczesnego i powikłanego porodu, a także niskiej masy urodzeniowej malucha.
Z kolei po narodzinach cynk wpływa zarówno na wzrost układu nerwowego, jak i budowę szkieletu kostnego. U chłopców dodatkowo bierze udział w prawidłowym rozwoju układu rozrodczego. Jego niedobór może zaburzyć te procesy, a tym samym negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie malucha także w dorosłości.
Niedobór cynku u dzieci może przyczynić się też do zwiększonego wypadania włosów, zmian skórnych i braku apetytu.
Cynk a płodność
Cynk wpływa na prawidłową budowę i liczbę plemników, więc jest jednym z czynników odpowiadających za płodność mężczyzn. Jego niedobór może obniżać stężenie testosteronu oraz pogarszać jakość spermy, przez co rośnie ryzyko męskiej bezpłodności.
Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej u mężczyzn. Kompleks biologicznie aktywnych substancji, astaksantyna oraz mio-inozytol chronią kom...
Cynk a odporność
Cynk pełni ważną funkcję w układzie odpornościowym i czynnie uczestniczy w jego odpowiedzi na patogeny. Wraz z innymi antyoksydantami, np. witaminą E, chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Niedobór cynku zmniejsza odporność, przez co rośnie ryzyko infekcji wirusowych i bakteryjnych. Zwiększa też ryzyko wystąpienia alergii skórnych i pokarmowych.
Cynk a kondycja skóry, włosów i paznokci
Cynk to ważny składnik skóry i błon śluzowych. Wspomaga ich prawidłowe działanie i zwiększa odporność na zakażenia. Przyspiesza też gojenie ran i regenerację skóry. Odpowiada za wzrost włosów i paznokci oraz uczestniczy w metabolizmie kolagenu.
Analogicznie niedobór cynku zaburza prawidłowe działanie skóry. Zwiększa się jej podatność na infekcje, pogarsza gojenie ran, przyspieszają procesy starzenia. Włosy zaczynają wypadać, stają się matowe, suche i słabe. Z kolei paznokcie są łamliwe i rozdwajają się, a na ich powierzchni mogą pojawić się białe plamki.
Dla osób chcących zadbać o dobrą kondycję włosów, skóry, paznokci. Hydrolizowany kolagen rybi i skoncentrowany zestaw składników aktywnych, witamin, mikroelementów. Po...
Cynk a układ nerwowy
Cynk uczestniczy w procesach odczuwania smaków i zapachów. Pośrednio bierze też udział w mechanizmach przewodzenia sygnałów nerwowych, uczenia się i zapamiętywania. Jego niedobór może spowodować problemy z nauką i koncentracją. Zwiększa też ryzyko rozwoju choroby Alzheimera, a także może wywołać zaburzenia węchu i smaku, stany depresyjne czy drżenie kończyn.
Źródła cynku w żywności
Najwięcej cynku znajdziesz w produktach zwierzęcych, czyli:
- mięsie,
- wątróbce,
- serach podpuszczkowych,
- jajkach.
Pokarmy roślinne również zawierają ten pierwiastek. Jednak jego wchłanianie z tych źródeł jest znacznie utrudnione, ponieważ w roślinach obecne są fityniany i szczawiany. To tzw. składniki antyodżywcze, które wiążą się z niektórymi mikroelementami (w tym z cynkiem) w niewchłanialne kompleksy. Mimo to w poniższych produktach roślinnych zawartość cynku jest całkiem spora:
- otręby i zarodki pszenne,
- pestki dyni,
- nasiona lnu,
- ciemne pieczywo,
- rośliny strączkowe.
Ile cynku potrzebuje Twój organizm?
Organizm przyswaja ok. 30% przyjętej z pożywieniem dawki cynku. Dlatego leki i suplementy z tym pierwiastkiem zawierają go więcej, niż wynosi zalecane dzienne spożycie. Dla przykładu popularna dawka w suplementach to 15 mg, ale organizm otrzyma z niej tylko ok. 5 mg.
Co może zaburzać wchłanianie cynku?
- Wspomniane wcześniej roślinne składniki antyodżywcze i błonnik,
- zbyt niskie spożycie białka zwierzęcego,
- nadmiar cukru w diecie,
- inne pierwiastki, które konkurują z cynkiem, np. żelazo, wapń, magnez,
- choroby wynikające z podeszłego wieku,
- problemy jelitowe, m.in. przewlekłe biegunki czy zaburzenia flory bakteryjnej,
- inne czynniki, np. stres, zanieczyszczenie środowiska, używki.
Średnie zapotrzebowanie na cynk w różnych grupach wiekowych
| Wiek | Dobowa dawka cynku [mg] |
|---|---|
| Niemowlęta < 1 roku | 2-3 |
| 1-3 lata | 3 |
| 4-9 lat | 5 |
| 10-12 lat | 8 |
| Chłopcy > 13 lat i mężczyźni | 11 |
| Dziewczynki 13-18 lat | 9 |
| Kobiety >18 lat | 8 |
| Kobiety w ciąży | 11-12 |
| Kobiety w trakcie karmienia piersią | 12-13 |
Kto powinien rozważyć suplementację cynku?
- Weganie i wegetarianie, ponieważ produkty zwierzęce są najlepszym naturalnym źródłem cynku.
- Osoby o zwiększonym zapotrzebowaniu na cynk, m.in. kobiety w ciąży i karmiące piersią, sportowcy czy pracownicy fizyczni.
- Seniorzy, gdyż często towarzyszą im choroby upośledzające wchłanianie cynku.
- Chorzy na depresję – udowodniono u nich niższe stężenie cynku we krwi w porównaniu do osób zdrowych.
- Osoby z osłabioną odpornością, które często chorują. Cynk stosowany przy przeziębieniu i grypie łagodzi objawy tych chorób oraz poprawia pracę układu immunologicznego.
- Przyszli rodzice starający się o dziecko.
- Dzieci z osłabioną odpornością lub zaburzeniami rozwojowymi.
Uzupełnia codzienną dietę w składniki odżywcze, które wspomagają utrzymanie prawidłowego widzenia i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym.
Czy można przedawkować cynk?
Jeśli dostarczasz cynk wyłącznie z pożywieniem, przedawkowanie raczej Ci nie grozi. Jest ono możliwe w specyficznych warunkach, gdzie dużą rolą odgrywają czynniki zewnętrzne. Możesz przedawkować cynk, jeśli:
- przechowujesz żywność w ocynkowanych naczyniach (obecnie właściwie się to nie zdarza),
- spożywasz warzywa i owoce spryskane nawozami cynkowymi lub uprawiane w okolicy dużych miast czy hut – stwierdzono tam większą zawartość cynku w glebie,
- pracujesz przy produkcji stopów metali czy świec dymnych,
- suplementujesz zbyt dużo cynku przez zbyt długi czas.
Ostre zatrucie cynkiem objawia się wymiotami, osłabieniem i niedokrwistością. Z kolei długi kontakt z parami cynku może spowodować tzw. gorączkę cynkową, która objawami przypomina grypę.
Jak widzisz, niedobór cynku może dać bardzo różne objawy, które czasem łatwo przeoczyć. Jeżeli zauważysz je u siebie, oznacz jego stężenie we krwi.Zwłaszcza jeśli należysz do jednej z grup ryzyka niedoboru tego pierwiastka. Suplementacja cynkiem jest w wielu sytuacjach wskazana, a czasem wręcz konieczna. Jednak najlepiej prowadzić ją w kontrolowany sposób, co jakiś czas sprawdzając jego aktualne stężenie we krwi.
Źródła:
- Szcześniak, M., Grimling, B., & Meler, J. (2014). Cynk – pierwiastek zdrowia. Farm pol, 70(7), 363-366.
- Włodarek, D., Lange, E., Kozłowska, L., & Głąbska, D. (2014). Dietoterapia. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
- Mońka, I., & Wiechuła, D. (2017). Znaczenie cynku dla organizmu ludzkiego w aspekcie suplementacji tego pierwiastka. Annales Academiae Medicae Silesiensis, 71, 314-325.
- Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie (Vol. 83). Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny.