- Ostre zapalenie zatok to zmora wielu z nas – w Polsce co roku dotyka kilku milionów osób! Objawy ostrego zapalenie zatok utrzymują się do 4 tygodni, ale mogą też powodować poważne komplikacje.
- Co na ostre zapalenie zatok? Leki na ostre zapalenie zatok powinny zmniejszać stan zapalny oraz łagodzić uciążliwe objawy zapalenia zatok.
- Pomocne mogą okazać się inhalacje na zatoki – nebulizacje roztworami chlorku sodu (NaCl) oraz preparatami zawierającymi N-acetylocysteinę.
- Poznaj skuteczne sposoby na walkę z ostrym zapaleniem zatok! Więcej podobnych podpowiedzi znajdziesz zawsze na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Upłynnia gęstą i zalegającą wydzielinę. Udrożnia nos i zatoki. Spray z N-acetylocysteiną i hipertonicznym roztworem chlorku sodu.
W Polsce co roku ostre zapalenie zatok jest diagnozowane u ok. od 4 do 8 mln osób. Ta choroba zajmuje piąte miejsce wśród schorzeń, na które najczęściej przypisywane są antybiotyki. Diagnozowane jest przez lekarzy wielu specjalizacji, w tym lekarzy rodzinnych, alergologów, otolaryngologów i pulmonologów.
Zatoki przynosowe to jamy wypełnione powietrzem, które zlokalizowane są w twarzoczaszce. Pełnią one wiele funkcji – w tym usprawniają proces oddychania, chronią przed kolonizacją bakterii poprzez wydzielania śluzu, zapewniają również barierę mechaniczną i termiczną. Jakikolwiek stan zapalny, który rozwija się na terenie zatok, może grozić rozwojem poważnych powikłań, dlatego nie należy go lekceważyć. Szczególnie gdy objawy nawracają, ponieważ zwiększa się wówczas ryzyko nieodwracalnych zmian w błonie śluzowej budującej zatoki.
Ostre zapalenie zatok przynosowych może rozwinąć się o każdej porze roku, zarówno w sezonie letnim (gdy jesteśmy narażeni na działanie klimatyzacji), jak i jesienno-zimowym (gdy panują infekcje wirusowe, a temperatura na dworze znacznie spada).
Rozrzedza gęsty i lepki śluz dzięki fizycznemu i mechanicznemu działaniu zawartych w nim składników. Do zakraplania i nebulizacji, z N-acetylocysteiną i hipertonicznym roztwor...
Ostre zapalenie zatok – przyczyny
Ostre zapalenie zatok ma złożoną patofizjologię, do której zaliczyć można przede wszystkim obrzęk błony śluzowej budującej zatoki, zmniejszenie aktywności układu śluzowo-rzęskowego, a także zwężenie ujść zatok. W przypadku rozwoju stanu zapalnego zatok dochodzi do zaburzenia drenażu i wentylacji, zablokowania ujścia śluzu, a to z kolei może zainicjować procesy ostrego zakażenia na tle bakteryjnym.
Najczęstszymi przyczynami ostrego zapalenia zatok są:
- zakażenia wirusowe lub bakteryjne (te drugie znacznie rzadziej),
- alergie,
- długotrwała ekspozycja na dym, zanieczyszczenie powietrza,
- przebywanie w klimatyzowanych i ogrzewanych pomieszczeniach,
- niewyleczone choroby grypopodobne i przeziębienie.
Czynnikami ryzyka rozwoju ostrego zapalenia zatok są:
- alergiczny nieżyt nosa,
- nieżyty górnych dróg oddechowych,
- niektóre zabiegi stomatologiczne,
- zaburzenia hormonalne – np. niedoczynność tarczycy, ciąża,
- nieprawidłowości anatomiczne – np. krzywa przegroda nosowa, przerost migdałków,
- upośledzenie odporności.
Ostre zapalenie zatok może trwać nawet do 12 tygodni, a po tym czasie – zgodnie z definicją – przechodzi w stan przewlekły.
Ostre zapalenie zatok – objawy
Dolegliwości związane z ostrym zapaleniem zatok są gwałtowne i wyróżniają się dużym stopniem intensywności – utrudniają codzienne funkcjonowanie i dlatego też chorzy najczęściej decydują się na natychmiastową wizytę u lekarza specjalisty.
Typowymi objawami ostrego zapalenia zatok są:
- obfita wydzielina z nosa i jego niedrożność,
- ból w obrębie twarzy, któremu towarzyszy uczucie rozpierania – nasila się on przy zmianie pozycji i pochylaniu się,
- ból głowy,
- kaszel – najczęściej suchy z uczuciem spływającej wydzieliny,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- gorączka,
- chrapanie,
- bóle zębów – gdy stan zapalny dotyczy zatok szczękowych.
Symptomy te bezpośrednio przekładają się na samopoczucie chorego. Jest on bardziej rozdrażniony, ma problemy z koncentracją, szybciej się męczy, a także wyróżnia się zwiększoną sennością.
Zestaw do płukania nosa i zatok. Natychmiastowa ulga.
Leczenie ostrego zapalenia zatok
Celem leczenia ostrego zapalenia zatok jest nie tylko złagodzenie objawów choroby, ale także zahamowanie stanu zapalnego, co pozwala na obkurczenie naczyń i zniesienie reakcji obrzękowo-wysiękowej. W większości przypadków oznacza to wdrożenie kuracji antybiotykowej, a także – według potrzeb – leków o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Część lekarzy decyduje się również na zastosowanie miejscowych glikokortykosteroidów.
Najczęściej stosowanymi antybiotykami w leczeniu ostrego zapalenia zatok są:
- amoksycylina,
- klarytromycyna,
- azytromycyna,
- klindamycyna.
Wspomagająco w leczeniu rekomenduje się stosowanie preparatów dostępnych bez recepty, które poprawiają komfort oddychania, udrażniają jamę nosową i dodatkowo nawilżają śluzówkę.
Domowymi sposobami na złagodzenie objawów ostrego zapalenia zatok są:
- odpowiednie nawadnianie – picie minimum 2 litrów wody dziennie,
- dbanie o nawilżenie powietrza w pomieszczeniach,
- ograniczenie przebywania w suchych, mocno ogrzewanych pomieszczeniach,
- ograniczenie ekspozycji na dym tytoniowy, smog i inne zanieczyszczenia powietrza,
- stosowanie preparatów i inhalacji roztworami do nebulizacji, zawierającymi w składzie m.in. N-acetylocysteinę.
Ostre zapalenie zatok powinno zostać wyleczone do końca. W przeciwnym razie grozi rozwojem poważnych powikłań. Często prowadzi bowiem do niekontrolowanego, patologicznego upośledzenia drożności zatok i rozrostu błony śluzowej. To z kolei uruchamia mechanizm tzw. błędnego koła, ponieważ powyższe czynniki sprzyjają nadkażeniom bakteryjnym. Dlatego też bagatelizowanie objawów może skutkować koniecznością interwencji chirurgicznej.
Do typowych powikłań po ostrym zapaleniu zatok zalicza się:
- ropień mózgu np. nadtwardówkowy,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- zakrzepowe zapalenie zatok żylnych.
Spray do nosa – woda morska z ektoiną w formie delikatnej mgiełki. Oczyszcza jamę nosową i ułatwia swobodne oddychanie.
Źródła:
- W. Kukwa, E. Jeżewska, A. Ścińska i in., Acute and chronic rhinosinusitis – treatment, “Przewodnik Lekarza”, nr 2, 2006.
- P. Wardas, J. Markowski, A. Piotrkowska-Seweryn, Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem, “Forum Medycyny Rodzinnej”, nr 4, 2014.
- E. Koźmińska-Badr. Fitoterapia w praktyce lekarza rodzinnego: ostre zapalenie zatok przynosowych. “Postępy Fitoterapii”, nr 3, 2021.
- T. Korzec, P. Raczkiewicz, Panek E. Chronic sinusitis diagnosis and treatment, “Journal of Education, Health and Sport”, nr 1, 2023.