Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśnięcie. Zawiera magnez, L-tryptofan, melatoninę, niacynę (wit. B3), ryboflawi...
Dysocjacja emocjonalna – czym jest?
Dysocjacja emocjonalna to stan, w którym jedna osoba oddziela lub wydziela swoje emocje od swoich myśli, zachowań lub świadomości. Może to prowadzić do uczucia oderwania, braku związku między tym, co się czuje, a tym, co się myśli lub robi. Stan ten może być czasowy lub chroniczny i może być reakcją obronną na sytuacje trudne emocjonalnie lub traumatyczne.
Wyróżnia się dysocjację niepatologiczną, która obejmuje takie zjawiska jak absorpcja lub marzenia na jawie. Dysocjacja patologiczna z kolei może być związana z amnezją oraz dysocjacyjnymi zmianami osobowości. Występuje również dysocjacja obejmująca konwersję oraz fuga dysocjacyjna, czyli nagłe, niewytłumaczalne opuszczenie miejsca pracy lub zamieszkania, z całkowitą lub częściową niepamięcią przeszłości, zaburzeniami tożsamości lub nabyciem nowej tożsamości.
Słowo „dysocjacja” pochodzi z łacińskiego „dissociatio”, które oznacza „rozdzielenie”. Może się zdarzyć każdemu człowiekowi – np. w sytuacji, kiedy czytamy książkę lub słuchamy muzyki i zaczynamy myśleć o czymś innym, co nas pochłania, aż tracimy kontakt z rzeczywistością, jesteśmy pochłonięci wyobrażeniami do tego stopnia, że nie czujemy sygnałów z ciała, możemy nie słyszeć innych osób lub mieć poczucie odrealnienia sytuacji.
Inną sytuacją, gdzie doświadczamy dysocjacji, może być wykład, w trakcie którego zaczynamy myśleć o czymś innym, bo wydaje nam się nudny lub spotkanie w pracy, które się przedłuża, nie angażuje, a obecna na nim osoba zaczyna fantazjować i wyobrażać sobie różne rzeczy.
Czym są sny na jawie?
Termin „sny na jawie” odnosi się do doświadczenia, w którym osoba ma wrażenie, że obecna rzeczywistość lub otoczenie ma cechy charakterystyczne dla snu, czyli jest nierealne, dziwne, lub trudne do zinterpretowania. W skrócie chodzi o uczucie, że otaczający świat przypomina sen, chociaż osoba jest nadal świadoma, że jest to rzeczywistość. Takie doświadczenie może zdarzyć się każdemu człowiekowi, samo w sobie nie jest groźne, jednak jeśli zdarza się bardzo często, warto skonsultować się z neurologiem lub psychiatrą.
Sny na jawie mogą przybierać różne formy, na przykład:
- Zniekształcenie percepcji. Osoba może widzieć, słyszeć lub odczuwać rzeczy w sposób, który jest niezgodny z normalnymi odczuciami rzeczywistości. Obiekty mogą się zmieniać kształtem, rozmiarem lub kolorami.
- Odczucie oddalenia lub odrealnienia. Osoba może odczuwać, że jest oddzielona od swojego ciała lub otoczenia, co może prowadzić do uczucia odosobnienia lub oderwania.
- Intensywne emocje lub zmieniona skala emocji. Emocje mogą być przesadnie wzmocnione lub osłabione, co może powodować, że osoba odczuwa ekstremalne uczucia, które wydają się niestosowne do sytuacji.
- Brak kontroli lub poczucie braku kontroli. Osoba może odczuwać, że nie ma pełnej kontroli nad swoimi działaniami lub myślami, co może powodować uczucie dezorientacji.
- Niezwykłe myśli lub pomysły. Osoba może myśleć w sposób niezwykle kreatywny lub abstrakcyjny, co może prowadzić do dziwnych lub niezrozumiałych myśli.
Sny na jawie mogą występować w różnych kontekstach, takich jak zmęczenie, stres, niektóre stany emocjonalne lub choroby. Mogą także być wynikiem oddziaływania substancji psychoaktywnych lub stanów medytacyjnych. W rzeczywistości koncepcja snów na jawie jest związana z badaniami nad percepcją, stanami zmienionego stanu świadomości oraz interakcją między umysłem a rzeczywistością.
Warto pamiętać, że doświadczanie snów na jawie jest subiektywne i może mieć różny charakter dla różnych osób.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się. Zawiera olej z ryb i olej z wiesiołka...
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, po...
Preparat zalecany w celu uzupełnienia codziennej diety w kwas alfa-liponowy.
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśni...
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁...
Objawy dysocjacji
Dysocjacja emocjonalna może objawiać się na różne sposoby, w tym:
- Odczuwanie emocji jako nierealnych lub odległych. Osoba może odczuwać swoje emocje, jakby były one odseparowane od rzeczywistości, nierealne lub trudne do zrozumienia.
- Odczuwanie emocji w sposób ograniczony. Osoba może doświadczać emocji tylko w pewnych sytuacjach lub w określonym czasie, a w innych momentach mogą one wydawać się niedostępne.
- Odczuwanie zubożonego zakresu emocji. Osoba może wydawać się „wyłączona” emocjonalnie, wykazując ograniczoną zdolność do odczuwania i wyrażania emocji.
- Odczuwanie jakby obserwacji samego siebie. Osoba może odczuwać, jakby obserwowała swoje emocje z dystansu, nie będąc w pełni zaangażowana w swoje reakcje emocjonalne.
- Brak pamięci lub znikoma pamięć o wydarzeniach. W skrajnych przypadkach osoba może nie pamiętać okresów, w których doświadczała silnych emocji lub traumatycznych wydarzeń.
- Derealizacja. Osoba doświadcza świata jako nierealnego, nieprawdziwego.
- Depersonalizacja. Człowiek ma poczucie oddzielenia od siebie samego, ma poczucia niebycia w swoim ciele, może mieć doświadczenie poruszania się i funkcjonowania dzięki zabiegom innych osób.
- Pomieszanie tożsamości. Trudność danej osoby z rozpoznaniem kim jest, mylenie się w określaniu siebie.
- Zamiana tożsamości. Osoba może wykazywać niezwykłe umiejętności, których do tej pory nie posiadała. Zachowywanie się w nietypowy sposób niż dotychczas, poczucie bycia inną osobą.
Przyczyny dysocjacji
Dysocjacja emocjonalna jest złożonym zjawiskiem, które może mieć różne przyczyny, w tym traumatyczne doświadczenia, stres, zaburzenia psychiczne, jak PTSD (zespół stresu pourazowego) czy inne problemy zdrowia psychicznego.
Ostry lub chroniczny stres wywołany alkoholizmem, nagłą sytuacją kryzysową np. wypadkiem samochodowym, śmiercią dziecka lub ukochanej osoby, doświadczeniem napadu – może powodować dysocjacje.
Przewlekłe sytuacje zaniedbania, przemocy fizycznej i psychicznej, wykorzystywania seksualnego – również mogą zostawiać ślady w psychice dziecka i dorosłego w postaci zaburzeń dysocjacyjnych.
Dysocjacja jest jedną z najskuteczniejszych „obron” umysłu przed traumą.
Dysocjacja, czyli odłączenie się od rzeczywistości, rozszczepienie osobowości jest złożonym procesem mentalnym, w wyniku którego następuje zmiana stanu świadomości, co zakłóca integrację tożsamości, pamięci, myślenia, odczuwania, reagowania i doświadczania swojego ciała.
Dysocjacja jest często związana z traumą dziecięcą, gdzie stanowi mechanizm radzenia sobie z niewyobrażalnym bólem i cierpieniem emocjonalnym. Mechanizm dysocjacji prowadzi stopniowo do oddzielania emocji od sfery poznawczej i behawioralnej. Dysocjacja powoduje niedopuszczanie lęku, złości, smutku, bólu do świadomości. W traumie dysocjacja jest strategią, która pomaga przetrwać niewyobrażalną sytuację i nie załamać się pod wpływem przeciążających doświadczeń.
Rodzaje zaburzeń dysocjacyjnych
Kilka przykładów zaburzeń dysocjacyjnych według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, 10. rewizji (ICD-10) to:
- Zaburzenia dysocjacyjne w amnezji.
- Zaburzenia dysocjacyjne w zniekształconej percepcji.
- Zaburzenia dysocjacyjne w utracie odczuwania wrażeń i uczuć.
- Zaburzenia dysocjacyjne w utracie tożsamości.
- Zaburzenia dysocjacyjne w utracie zdolności do mówienia.
- Zaburzenia dysocjacyjne w drgawkach i napadach rzekomonapadowych (non-epileptic attacks).
- Inne zaburzenia dysocjacyjne ruchu i czucia.
- Zaburzenia dysocjacyjne w akcji lub przywodzeniu kończyny.
- Inne określone zaburzenia dysocjacyjne.
- Zaburzenia dysocjacyjne, nieokreślone.
Zaburzenie zespolone dysocjacyjne (F44.81). Jest to osobliwe zaburzenie dysocjacyjne, w którym występują objawy podobne do innych zaburzeń dysocjacyjnych, ale nie spełniają one kryteriów dla żadnej konkretnie określonej kategorii.
Zaburzenie dysocjacyjne otępienne (F44.82). Obejmuje zaburzenia funkcji poznawczych i pamięciowych, które przypominają objawy otępienia, ale nie są spowodowane fizycznym uszkodzeniem mózgu.
Zaburzenie osobowości wieloosobowej (F44.85). Znane także jako zaburzenie osobowości mnogie, to zaburzenie charakteryzujące się istnieniem co najmniej dwóch odrębnych tożsamości, które przejmują kontrolę nad zachowaniem osoby.
Leczenie zaburzeń dysocjacyjnych
Leczenie zaburzeń dysocjacyjnych jest uzależnione od nasilenia objawów, stanu pacjenta oraz doświadczeń, które są przyczynami dysocjacji. Dysocjację związaną z przebytą traumą można leczyć korzystając ze wsparcia psychotraumatologów, psychoterapeutów specjalizujących się w pracy z osobami po przebytych traumach np. wykorzystując podejście Somatic Expiriencing, EMDR czy techniki pracy z ciałem.
Część zaburzeń dysocjacyjnych mija samoistnie po określonym czasie, jednak jeśli doświadczasz dysocjacji, która zaburza Twoje funkcjonowanie, jest związana z trudnym i bolesnym doświadczeniem, warto skonsultować się z profesjonalnym terapeutą, który pomoże dobrać odpowiednie leczenie. Część osób kierowanych jest do psychiatry w celu dobrania farmakoterapii i załagodzenia doświadczanych objawów np. lękowych, depresyjnych, psychotycznych.
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁, B₆, B₁₂ oraz kwasu foliowego.
Źródła:
- Jedlecka W., Pojęcie „dysocjacji” – zagadnienia podstawowe., Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, Tom III, nr 2, 2014, s. 97-110, DOI: 10.14746/fped.2014.3.2.18
- Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Rewizja dziesiąta., WHO, 2008.