Zdrowe Rozwiązania
na wszelki wypadek:
reklama

Jak wygląda kleszcz?

Kleszcze (łac. Ixodida) to niewielkie pajęczaki z rodziny roztoczy. Wyróżnia się ich ponad 900 gatunków, przy czym w Polsce występuje ich zaledwie kilkanaście. Wszystkie kleszcze są pasożytami zewnętrznymi żerującymi na żywicielu, którym może być zarówno człowiek, jak i zwierzę. Poszukują pokarmu, kierując się zmysłami reagującymi m.in. na drgania, ciepło, ruch powietrza oraz zapach potu.

Wyglądem kleszcz przypomina pajęczaka, składa się z gnatosomy (narządów gębowych) oraz idiosomy, czyli tylnych segmentów z odnóżami krocznymi oraz bez nich. Rozmiar kleszczy w zależności od gatunku waha się od ułamków milimetra do nawet 3 centymetrów. Po wypiciu krwi żywiciela ich odwłok potrafi zwiększyć swoją objętość nawet dziesięciokrotnie.

Warto zwrócić uwagę, że kleszcze – wbrew powszechnemu mniemaniu – nie spadają z drzew i nie zasiedlają wysokich partii krzewów. Zamieszkują przede wszystkim ściółkę i roślinność do wysokości 70 cm. Wspinając się na źdźbła trawy, skaczą na swoje ofiary, kiedy te przechodzą obok1.

Kleszcze: ugryzienia, choroby. Jak wyciągnąć kleszcza? Ślad po ukąszeniu

Czym wyróżnia się rumień po kleszczu?

Jednym z najczęstszych objawów ugryzienia kleszcza jest tzw. rumień wędrujący. Pojawia się on między 1. a 30. dniem od ugryzienia i wyglądem przypomina wysypkę o kolistym kształcie. Rumień stanowi jeden z pierwszych objawów boreliozy, ale niestety jego brak nie jest równoznaczny z możliwością wyeliminowania zakażenia. Według szacunkowych danych objaw ten nie pojawia się u 20-30% zakażonych pacjentów.

Nazwa rumień wędrujący pochodzi od zachowania się zmiany skórnej. W miarę jak zakażenie postępuje, zaczerwienienie w środku okręgu znika, natomiast jego zewnętrzna krawędź poszerza się. Zasięg rumienia może przekroczyć nawet 30 cm średnicy.

Jako ciekawostkę można wskazać, że rumień po kleszczu nie musi powodować uczucia swędzenia, pieczenia i zwykle też nie boli. Stanowi jednak przesłankę do przeprowadzenia badań diagnostycznych metodą ELISA pod kątem zarażenia organizmu bakterią Borrelia burgdorferi.

Zdrowe Rozwiązania
pełne witamin:
reklama

Ugryzienie kleszcza a ryzyko choroby

Chorób, które mogą być przenoszone przez kleszcze, jest wiele. Wśród nich można wymienić m.in.:

  • boreliozę – to wieloukładowa choroba zakaźna, zwana chorobą z Lyme;
  • kleszczowe zapalenie mózgu – to choroba powodująca zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu;
  • anaplazmozę granulocytarną – może prowadzić nawet do niewydolności mięśnia sercowego i nerek oraz zaburzeń neurologicznych;
  • babeszjozę – niekiedy powoduje uszkodzenie nerek i wątroby, żółtaczkę, a nawet sepsę;
  • tularemię – tzw. choroba zajęcza wywołująca obrzęk węzłów chłonnych lub wstrząs ogólnoustrojowy.

Oczywiście nie każdy kleszcz jest nosicielem choroby. Zazwyczaj ryzyko waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu procent w zależności od regionu kraju, w jakim doszło do ugryzienia oraz rodzaju choroby. W Polsce najpopularniejszą chorobą odkleszczową jest borelioza, którą przenosi – w zależności od źródła – od 10 do 15% lub od 10 do nawet 40% pajęczaków2.

Kleszcze: ugryzienia, choroby. Jak wyciągnąć kleszcza? Ślad po ukąszeniu

W jaki sposób wyciągnąć kleszcza?

Usuwanie kleszczy nie jest skomplikowanym zabiegiem – można przeprowadzić go samodzielnie, choć wymaga to nieco wprawy. Przede wszystkim do wyciągnięcia pajęczaka warto wykorzystać szczypczyki lub specjalne przyssawki dostępne w aptece. Pasożyta należy złapać możliwie blisko skóry, nigdy za brzuch, aby nie wycisnąć jego zawartości z powrotem do rany. Pociągnięcie powinno być zdecydowane i nastąpić równolegle do linii wkłucia bez okręcania, wyginania i szarpania. Inaczej istnieje spore ryzyko, że uda wyciągnąć się jedynie część kleszcza.

Po zabiegu można odłożyć pajęczaka na białą powierzchnię, np. kartkę papieru lub chusteczkę higieniczną, aby upewnić się, że udało się go usunąć w całości. Następnie należy dokładnie umyć ręce oraz odkazić miejsce, z którego został usunięty kleszcz. Jeżeli udało wyciągnąć się jedynie część pasożyta, należy jak najszybciej udać się do lekarza.

Warto wyrobić w sobie nawyk sprawdzania miejsc, w które zwykle wgryzają się kleszcze, ponieważ ich ukąszenie nie boli. Najczęściej można je znaleźć w zagięciach stawów, z uszami, w pachwinach oraz w skórze głowy we włosach.

Czy istnieje szczepionka na kleszcze?

Należy wyraźnie zaznaczyć, że nie istnieje szczepionka na kleszcze i nie ma możliwości zaszczepienia się na choroby odkleszczowe. Termin jest swego rodzaju skrótem myślowym, który odnosi się do szczepień ochronnych przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Schemat szczepień na KZM zakłada podanie trzech dawek, a następnie cykliczne przyjmowanie szczepień przypominających3.

Ugryzienie kleszcza może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia, a niekiedy nawet życia. Dlatego po powrocie do domu z wycieczki lub pracy w terenie warto upewnić się, że nie doszło do ugryzienia, a w razie potrzeby jak najszybciej usunąć pasożyta.


Imubion

Kompleksowe wsparcie układu odpornościowego. Zawiera kwas DHA z alg, olej z nasion czarnuszki, rutozyd oraz wit. D, B6 i selen.

Suplement diety
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
reklama


Źródła:

  1. Lee W, Barbosa AD, Irwin PJ, et al. A systems biology approach to better understand human tick-borne diseases. Trends Parasitol. 2023;39(1):53-69. doi:10.1016/j.pt.2022.10.006;
  2. Madison-Antenucci S, Kramer LD, Gebhardt LL, Kauffman E. Emerging Tick-Borne Diseases. Clin Microbiol Rev. 2020;33(2):e00083-18. Published 2020 Jan 2. doi:10.1128/CMR.00083-18;
  3. Ruzek D, Avšič Županc T, Borde J, et al. Tick-borne encephalitis in Europe and Russia: Review of pathogenesis, clinical features, therapy, and vaccines. Antiviral Res. 2019;164:23-51. doi:10.1016/j.antiviral.2019.01.014.