Wiesiołek dwuletni – co warto o nim wiedzieć?
Olej wiesiołkowy pochodzi z wiesiołka dwuletniego (Oenothera biennis L.) – rośliny powszechnie występującej w Ameryce Północnej, ale popularnej obecnie także w Europie. Już rdzenni mieszkańcy Ameryki korzystali z wiesiołka w celach medycznych – na przykład stosowali go do leczenia hemoroidów, siniaków.
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się. Zawiera olej z ryb i olej z wiesiołka – źródła naturalnych kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DHA) oraz omega-6...
Olej z wiesiołka właściwości zawdzięcza wyjątkowemu składowi, a konkretniej zawartości specyficznych kwasów tłuszczowych, spośród których najzdrowszy dla człowieka jest kwas gamma-linolenowy (GLA). Należy on do rodziny kwasów tłuszczowych omega-6. Choć ta grupa omega często kojarzy się z cechami prozapalnymi, to w przypadku GLA jest zupełnie odwrotnie.
Ponadto w oleju z wiesiołka znajdziemy wiele związków z grupy steroli roślinnych, w tym beta-sitosterolu, kampesterolu czy 5-awenasterolu. Te substancje są korzystne zwłaszcza dla układu sercowo-naczyniowego.
Olej z nasion wiesiołka – co mówią badania naukowe?
Kwas tłuszczowy GLA jest przede wszystkim korzystny dla skóry – gdy jest go za mało w naszej diecie, skóra staje się bardziej podatna na uszkodzenia, powstawanie zmarszczek, a także jest bardziej sucha, podrażniona. Olej wiesiołkowy pomaga w łagodzeniu przebiegu wielu chorób skórnych; wykorzystuje się go w kontekście egzemy, trądziku (różnego rodzaju), łuszczycy, a także w stanach alergicznych z objawami skórnymi. Chroni on też przed atopowym zapaleniem skóry oraz działa obronnie przeciwko drobnoustrojom i toksynom, które mogą zagrażać skórze.
Olej z wiesiołka zawierający omega-6 pozwala na uregulowanie produkcji hormonów, które wpływają na proces keratynizacji naskórka, czyli – krótko mówiąc – olej z wiesiołka reguluje naturalne procesy złuszczania i regeneracji skóry. Dlatego jego podaż w diecie pozwala na zachowanie prawidłowej struktury i funkcji naskórka.
Olej z wiesiołka ma korzystny wpływ na profil lipidowy. W jednym z badań z udziałem 60 osób z hipercholesterolemią podawanie oleju z wiesiołka pozwoliło na uregulowanie wartości cholesterolu LDL i HDL.
Olej wiesiołkowy ma też właściwości przeciwzapalne, stąd poleca się go w przebiegu chorób o podłożu zapalnym. Do takich należą na przykład: reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a także miażdżyca, otyłość, cukrzyca. Co do otyłości, warto wspomnieć, że wykazano, że GLA może pobudzać brunatną tkankę tłuszczową – czyli tę korzystniejszą dla organizmu niż biała tkanka tłuszczowa, bo między innymi wykorzystującą więcej energii. Przez to olej wiesiołkowy może przyczyniać się do procesu odchudzania, a przynajmniej może do pewnego stopnia chronić przed rozwojem otyłości. Jednak pamiętajmy, że to nadal tłuszcz, który, jak każdy inny rodzaj tego makroskładnika, jest kaloryczny – ma 9 kcal w 1 g.
Dodatkowo, podawanie GLA może niwelować objawy choroby suchego oka, a także chronić przed zapaleniem powiek. Obiecujące są także wyniki badań w kontekście antynowotworowego działania oleju z wiesiołka oraz innych tłuszczów zawierających GLA.
Olej z wiesiołka – przeciwwskazania
Olej z wiesiołka jest produktem bezpiecznym dla człowieka. Został mu nadany tak zwany status „GRAS”. To oficjalne potwierdzenie ze strony FDA, czyli Amerykańskiej Agencji Leków, że produkt ten nie jest w żaden sposób szkodliwy. Natomiast podczas suplementacji oleju z wiesiołka u osób wrażliwych mogą pojawić się łagodne skutki uboczne w postaci bólu głowy czy zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Zdarzają się one jednak bardzo rzadko i nie są niebezpieczne.
Olej z wiesiołka powinien być z rozwagą stosowany przez osoby biorące leki przeciwzakrzepowe (na rozrzedzenie krwi). Jeśli chodzi zaś o olej z wiesiołka w ciąży – to lepiej unikać go w tym okresie z uwagi na brak jednoznacznych, przekonujących dowodów w postaci badań naukowych, by dla ciężarnych produkt ten był zupełnie bezpieczny. Natomiast kobiety karmiące mogą go stosować – oczywiście według oficjalnych zaleceń producenta.
A jak powinno wyglądać dawkowanie oleju z wiesiołka? Zalecenia mogą się nieco różnić w zależności od produktu, jednak wydaje się, że najkorzystniejsza, a zarazem bezpieczna dzienna dawka oleju z wiesiołka wynosi 3-5 gramów, co przekłada się na około 1 łyżeczkę. Warto przy tym pamiętać, że olej z wiesiołka powinien być przechowywany w ciemnym miejscu, najlepiej także w ciemnym szkle. Można go także chować do lodówki. Ponadto najlepiej wybierać olej z wiesiołka zimnotłoczony, nierafinowany, niefiltrowany. Jeśli chodzi o olej z wiesiołka – kapsułki są drugą popularną formą podawania tego produktu. Należy wybierać wówczas preparat standaryzowany na zawartość 9-10% GLA.
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się. Zawiera olej z ryb i olej z wiesiołka – źródła naturalnych kwasów tłuszczowych omega-3 (EPA i DHA) oraz omega-6...
Źródła:
- Kulczyński B.: Olej z wiesiołka | Vitapedia https://vitapedia.pl/olej-z-wiesiolka (dostęp dn. 25.06.2023 r.).
- Białek M. i wsp.: Znaczenie kwasu γ-linolenowego w profilaktyce i terapii. Postepy Hig Med Dosw (online), 2015; 69: 892-904.