Dostarcza substancje wspomagające procesy odbudowy uszkodzonych nerwów, monofosforan urydyny, witaminy z grupy B – B₁, B₆, B₁₂, a także kwas foliowy.
Witaminy, które dostarczamy z pożywieniem do naszego organizmu, najczęściej pełnią rolę biokatalizatorów licznych reakcji biochemicznych warunkujących fizjologiczne działanie narządów wewnętrznych – w tym mózgu, serca i układu trawiennego. Ludzki organizm nie jest w stanie produkować ich samodzielnie, dlatego istnieje potrzeba dostarczania ich z zewnątrz dzięki zbilansowanej diecie i suplementacji.
Witaminy z grupy B odpowiedzialne są przede wszystkim za prawidłowe funkcjonowanie mózgu, co przekłada się bezpośrednio na zdrowie psychiczne. Ponadto biorą udział w procesach metabolicznych, wspomagają układ odpornościowy, a ich niedobór często uwidacznia się w postaci znużenia i zmęczenia.
Witaminy z grupy B – role i funkcje
Rodzina witamin B jest liczna i pełni w organizmie wiele funkcji. Pod względem chemicznym są to jednak związki bardzo nietrwałe, nie mogą być magazynowane w organizmie i bardzo łatwo rozpuszczają się w wodzie. W związku z tym należy regularnie dostarczać je wraz z pożywieniem.
Witamina B1 – inaczej tiamina
Została wyizolowana w 1912 roku przez polskiego biochemika Funka, a już w latach 30. ubiegłego wieku uzyskano jej czystą postać, co opisano odpowiednimi wzorami sumarycznymi i strukturalnymi. Postęp medycyny i kolejne lata badań pozwoliły na lepsze poznanie tiaminy.
Witamina B1 jest kluczowa w sprawnym metabolizmie tłuszczów i węglowodanów. Rozkłada też alkohol i inne trucizny. Tym samym zapobiega zatruciom organizmu. Wykazano również, że tiamina pozytywnie wpływa na pracę ośrodkowego układu nerwowego oraz zapewnia równowagę procesów utleniania i redukcji.
Niedobory witaminy B1 skutkują:
- brakiem apetytu,
- nieprawidłową pracą serca,
- chorobą beri-beri (obecnie stosunkowo rzadko diagnozowaną),
- paraliżem,
- drżeniem mięśni,
- wychudzeniem,
- pogorszeniem funkcji poznawczych.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B1 są m.in.: drożdże, otręby, mięso, fasola, orzechy, groch, ryby.
Wsparcie w problemach ze słuchem, zwłaszcza szumów usznych. Ułatwia zasypianie. Kompleksowe połączenie ekstraktu z miłorzębu japońskiego, nasion gryki, witaminy B₁₂, B₆, B₂, B...
Witamina B2 – inaczej ryboflawina
Witamina B2, nazywana również ryboflawiną (lub witaminą G) została wyizolowana z drożdży w 1933 roku. Związek ten jest szeroko stosowany nie tylko w medycynie, ale także w przemyśle spożywczym (jako dodatek do pasz dla zwierząt).
Liczne badania naukowe wykazały, że ryboflawina wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, wspiera produkcję czerwonych krwinek (erytrocytów), zwiększa syntezę żelaza, usprawnia procesy zachodzące w mitochondrium komórek i moduluje prawidłowość procesów oksydacyjno-redukcyjnych.
Niedobory witaminy B2 skutkują:
- rozwojem raka przełyku,
- anemią,
- zapaleniem kącików ust, pękaniem warg,
- łojotokiem,
- trądzikiem,
- światłowstrętem,
- zawrotami głowy.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B2 są m.in.: produkty mleczne, jaja kurze, grzyby, pietruszka, grzyby, zarodki pszenicy i wołowina.
Uzupełnia codzienną dietę w składniki odżywcze, które wspomagają utrzymanie prawidłowego widzenia i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym.
Witamina B3 – inaczej niacyna lub PP
Witamina B3 została po raz pierwszy pozyskana w wyniku utleniania nikotyny w 1867. Jest to wyjątkowa witamina, ponieważ w przeciwieństwie do większości z nich ludzki organizm jest w stanie ją wyprodukować. Jednakże jej prekursor – tryptofan – musi zostać dostarczony z pożywieniem.
Witamina B3 zaangażowana jest w procesy antyoksydacyjne (hamuje rozwój wolnych rodników odpowiedzialnych za stres oksydacyjny), syntezy hormonów steroidowych i neurotransmiterów, reguluje jakość snu, wspiera prawidłowe funkcjonowanie skóry, a także układu pokarmowego.
Niedobory witaminy B3 skutkują:
- szorstką i chropowatą skórą,
- przebarwieniami naskórka,
- przewlekłym zmęczeniem,
- biegunkami,
- otępieniem umysłowym,
- zaburzeniami funkcji poznawczych,
- epizodami depresji,
- ryzykiem uszkodzenia DNA.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B3 są m.in.: papryka czerwona, cielęcina, pstrąg, halibut, mięso królika i orzeszki ziemne.
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśnięcie. Zawiera magnez, L-tryptofan, melatoninę, niacynę (wit. B3), ryboflawi...
Cholina – witamina B4
Cholina („witamina B4”) występuje w organizmie naturalnie pod postacią związków fosfolipidowych, ale jej rola nie ogranicza się jedynie do wspierania gospodarki lipidowej – zapewnia również prawidłowe funkcjonowanie wątroby, nerek i mózgu.
Cholina jest nazywana witaminą (witamina B4), chociaż nią nie jest. Witaminy to składniki, które przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale ludzki orgiazm nie potrafi ich sam wytworzyć. Muszą być dostarczane z zewnątrz – wraz z pożywieniem lub jako gotowe preparaty z apteki. Cholina jest produkowana przez nasz organizm, dlatego nazywanie jej witaminą to błąd. W wielu miejscach możesz jednak spotkać się właśnie z określeniem „witamina B4”.
Cholina jest odpowiedzialna za syntezę acetylocholiny, czyli kluczowego neuroprzekaźnika, a także regulację poziomu homocysteiny i lecytyny, która warunkuje prawidłowy poziom cholesterolu we krwi.
Niedobory choliny (witaminy B4) skutkują:
- wrzodami żołądka,
- rozwojem stanów lękowych,
- zaparciami,
- bólami głowy,
- miażdżycą,
- dolegliwościami sercowymi,
- zaburzeniami pamięci.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B4 są m.in.: żółtka, kiełki, fasola i warzywa kapustne.
Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu wątroby, uzupełnia codzienną dietę w L-asparaginian L-ornityny i cholinę.
Witamina B5 – czyli kwas pantotenowy
Witamina B5, znana również pod nazwą kwas pantotenowy, to związek chemiczny obecny zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Jej głównym zadaniem jest udział w procesie powstawania koenzymu A, odpowiedzialnego za szereg procesów metabolicznych. Co więcej, kwas pantotenowy uczestniczy w syntezie cholesterolu, witamin A i D, jak i również hormonów sterydowych.
Niedobory witaminy B5 występują stosunkowo rzadko. Najczęściej jednak awitaminozy B5 występują u osób, które spożywają w nadmiarze produkty bogate w cukry proste, czyli słodycze oraz białe pieczywo, makarony, frytki itd.
Niedobory witaminy B5 skutkują:
- osłabieniem i zmęczeniem,
- zawrotami i bólami głowy,
- pogorszeniem widzenia,
- skurczami mięśni.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B5 są m.in.: ryby, podroby, grzyby, brokuły, warzywa liściaste i drożdże.
Witamina B6 – inaczej pirydoksyna
Witamina B6 najczęściej występuje w towarzystwie magnezu w preparatach witaminowych. Jest to związane z faktem zwiększonej przyswajalności tego pierwiastka przy jednoczesnej podaży pirydoksyny. Witamina B6 odpowiedzialna jest za przemianę hemu do hemoglobiny, metabolizm aminokwasów, kwasów tłuszczowych i białek, a także produkcję przeciwciał.
Niedobory witaminy B6 skutkują:
- anemią,
- niedoborem odporności,
- zapaleniem jamy ustnej,
- łojotokowym zapaleniem skóry,
- egzemą,
- obniżeniem nastroju, w tym także epizodami depresyjnymi.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B6 są m.in.: chude mięso, ryby, banany, orzechy, produkty zbożowe, soja i awokado.
Witamina B7 – czyli biotyna lub witamina H
Biotyna, czyli witamina B7, jest istotna przede wszystkim dla gospodarki węglowodanowej, ponieważ pozwala utrzymać poziom glukozy na prawidłowym poziomie. W połączeniu z witaminą K reguluje procesy krzepnięcia krwi. Co więcej, biotyna aktywuje procesy fagocytozy, odpowiedzialne za hamowanie rozwoju patogenów chorobotwórczych oraz jest niezbędna w produkcji keratyny, czyli substancji budującej strukturę włosów, skóry i paznokci.
Niedobory witaminy B7 skutkują:
- brakiem apetytu,
- rozdwajaniem się włosów i paznokci,
- przebarwieniami skórnymi,
- bólem mięśni,
- osłabieniem organizmu i przewlekłym zmęczeniem.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B7 są m.in.: wątróbka, jaja, szpinak, soja i marchew.
Dla osób chcących zadbać o dobrą kondycję włosów, skóry, paznokci. Hydrolizowany kolagen rybi i skoncentrowany zestaw składników aktywnych, witamin, mikroelementów. Po...
Inozytol – witamina B8
Inozytol (zwany kiedyś również witaminą B8) odpowiada przede wszystkim za regulację funkcjonowania układu nerwowego, w tym głównie zwiększenie wychwytu zwrotnego serotoniny i dystrybucję acetylocholiny. To sprawia, że inozytol wspiera zdrowie psychiczne, a przede wszystkim warunkuje dobry nastrój i obniża ryzyko pojawienia się epizodów depresji i stanów lękowych.
Do tego inozytol jest rekomendowany jako wsparcie leczenia zespołu policystycznych jajników (PCOS). Chorobie tej często towarzyszy zjawisko insulinooporności. Inozytol nie tylko obniża stężenie glukozy we krwi, ale też poprawia wrażliwość tkanek na działanie insuliny.
Badania in vivo przeprowadzone na myszach dowiodły, że inozytol ma duży wpływ na obniżenie poziomu tzw. złego cholesterolu (frakcji LDL) we krwi. To z kolei znacznie ogranicza prawdopodobieństwo rozwoju miażdżycy i hipercholesterolemii.
Niedobory inozytolu skutkują:
- atakami paniki,
- rozwojem schorzeń na tle psychicznym,
- wzrostem poziomu cholesterolu.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami inozytolu („witaminy B8”) są m.in.: ziarna, orzechy i zielone warzywa.
Inozytol nazywano kiedyś witaminą B8, ale dziś wiemy, że nie jest to poprawna klasyfikacja. Nasz organizm sam może go wyprodukować, stąd nazywanie go witaminą jest błędem.
Zawiera inozytol. Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej.
Witamina B9 – kwas foliowy
Kwas foliowy, inaczej witamina B9, znany jest przede wszystkim kobietom, które starają się o potomstwo lub są w ciąży. Ten związek jest bowiem niezbędny do prawidłowego rozwoju cewy nerwowej w pierwszych tygodniach ciąży, a także syntezy DNA, RNA i białek. Ginekolodzy zalecają suplementację tej witaminy już na kilka miesięcy przed planowanym poczęciem dziecka.
Warto pamiętać o tym, że kwas foliowy ważny jest także ze względu na swój udział w metabolizmie homocysteiny (obniża jej poziom) i procesie dojrzewania czerwonych krwinek.
Niedobory witaminy B9 skutkują:
- problemami z pamięcią,
- zaburzeniem płodności,
- przewlekłym zmęczeniem,
- owrzodzeniem jamy ustnej,
- biegunką,
- upośledzeniem funkcji kognitywnych.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B9 są m.in.: warzywa liściaste, wątróbka, jaja, drożdże i orzechy.
Zawiera innowacyjną formę żelaza i kwas foliowy, a do tego witaminy: C, B₂ i B₆. Składniki suplementu diety wspomagają prawidłową produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny or...
Witamina B12 – inaczej kobalamina
Kobalamina to witamina obecna prawie wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Ze względu na to, o jej suplementacji powinny pamiętać osoby na diecie bezmięsnej. Witamina B12 zaangażowana jest w wiele ważnych dla organizmu procesów, a przede wszystkim w syntezę DNA i RNA, a także transport kwasu foliowego. Bierze również udział w produkcji mieliny, czyli tłuszczowej otoczki neuronalnej, która usprawnia przesyłanie impulsów nerwowych.
Niedobory witaminy B12 skutkują:
- kołataniem serca,
- zmęczeniem,
- szumami w uszach,
- dusznościami,
- utratą apetytu.
Gdzie szukać? Naturalnymi źródłami witaminy B12 są m.in.: podroby, mięso, ryby i jaja.
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁, B₆, B₁₂ oraz kwasu foliowego.
Źródła:
- A. Gryszczyńska, Witaminy z grupy B – naturalne źródła, rola w organizmie, skutki awitaminozy, “Postępy Fitoterapii”, nr 4, 2009.
- D. Jasłowski. Witaminy z grupy B w chorobach układu nerwowego, “Journal of Education, Health and Sport”, nr 5, 2023.
- I. Bubko, B.M. Gruber i E.L. Anuszewska, Rola tiaminy w chorobach neurodegeneracyjnych, “Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, nr 69, 2015.